Leiden, internationale kennisstad
Omdat kennis steeds meer een voorwaarde is voor maatschappelijk succes, welvaart en welzijn, zijn gemeente en partners in 2012 gestart met het programma Kennisstad. Door gericht samen op te trekken, versterken we de positie van Leiden en de regio op het gebied van de kennisontwikkeling en de kenniseconomie. Leiden heeft zich daarmee gaandeweg in de afgelopen decennia een positie veroverd in de top van Europese kennisregio’s. Hier geldt wel: Aan de top komen is één, bij de top blijven is zeker niet vanzelfsprekend. Veel van onze kennispartners hebben de wereld als speelveld. De concurrentie is hier groot. Dit vergt van ons als gemeente en regio een hierop toegesneden strategie.
Kenniseconomie stopt niet bij onze gemeentegrens. Daarom werken we nauw samen met o.a. de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag en de Economic Board Zuid-Holland Daarnaast hebben we via het Netwerk Kennissteden Nederland een nauwe samenwerking op nationaal niveau via de City Deal 'Kennis Maken'.
De doelen
Het programma Kennisstad kent twee hoofddoelen:
De uitvoeringsstrategie
Als gemeente willen wij deze doelen bereiken door hechte samenwerking met onze kennispartners. Hiertoe hebben we een samenwerkingsovereenkomst Programma Kennisstad 2017-2021 afgesloten met onze strategische samenwerkingspartners Universiteit, LUMC en Hogeschool Leiden. In het najaar van 2020 is Naturalis Biodiversity Center hierbij aangesloten. De samenwerkingsovereenkomst geeft inhoud aan de gezamenlijke wens nog intensiever met elkaar samen te werken en geeft daarnaast mede richting aan de samenwerking met andere partijen. Hierbij gaat het om (kennis)partners als het mbo, de musea, TNO, Technolab, Taalmuseum, LeidenGlobal, BplusC e.d. De samenwerking vindt plaats binnen vijf thema's / focusgebieden, te weten:
In het voorjaar van 2021 zal het programma Kennisstad geëvalueerd worden. Daarbij zullen wij aandacht schenken aan de bereikte (inhoudelijke) resultaten van het programma en de effecten van deze manier van (samen-)werken. De resultaten van de evaluatie kunnen vervolgens meegewogen worden bij het opstellen van de Kaderbrief 2021-2025 en de programmabegroting 2022-2025.
Wat gaan we binnen de thema's in 2021 realiseren?
1. Campusontwikkeling
Campusvorming is belangrijk omdat er naast goede, toekomstbestendige voorzieningen sprake zal zijn van een gedeelde publieke ruimte waar inwoners, wetenschappers, studenten en bezoekers elkaar kunnen treffen en inspireren. In 2020 werken we verder aan de doorontwikkeling van het Leiden Bio Science Park als Europese topcampus op het gebied van de Life Sciences & Health. Ook de Humanities Campus zal verder uitgewerkt en ontwikkeld worden ‘de hub’ voor de Geesteswetenschappen in Europa. Tot slot zullen er in 2021, op basis van de verkenning en het haalbaarheidsonderzoek, besluiten genomen worden over de verdere ontwikkeling van het Leiden Law Park.
2. Versterken onderwijs en onderzoek
Het benutten van de cross-overs op het gebied van onderwijs, onderzoek en praktijk, biedt veel kansen. Het positioneren van Leiden als (internationale) kennis- en onderwijsstad is een doel dat door de hele onderwijsketen wordt nagestreefd. Dit gemeenschappelijke doel verbindt en bevordert sector-overstijgende samenwerking op belangrijke thema’s zoals het tekort aan leerkrachten, de aansluiting van onderwijs en arbeidsmarkt en de verbinding van onderwijs en jeugd(hulp).
Het Leiden Education Fieldlab is een van de voorbeelden waarbinnen aan de bovenstaande thema's gewerkt wordt.
Kennis als leisure en education:
Binnen dit onderdeel zetten we onze activiteiten voort, samen met de verschillende partners zoals de musea, Studium Generale, HOVO, BplusC, Leiden Global, het Taalmuseum, en Technolab, om wetenschap nog beter beleefbaar te maken. De samenwerking tussen universiteit en de musea met als thema ‘collectiebeheer / -gebruik en samenleving’ is hiervan een belangrijke uiting.
Daarnaast richten we ons binnen dit thema op het faciliteren van wetenschappelijk onderzoek met een economische potentie, zoals Regeneratieve Geneeskunde.
3. Externe focus en internationalisering
Buitenlandse studenten en werknemers krijgen in Leiden een warm welkom. Zij worden zodanig ontvangen dat ze de ambassadeurs worden van Leiden en haar instellingen in het buitenland. Dat uit zich in het bevorderen van kwantitatief en kwalitatief voldoende huisvesting voor buitenlandse studenten, medewerkers en gasten, maar ook bijvoorbeeld in voorzieningen zoals het (bestaande) Expat Centre Leiden en de (door)ontwikkeling van congreslocaties.
European City of Science:
Naast de ESOF-conferentie in 2022 zal er in aanloop naar en in 2022 een groot outreach-programma voor inwoners gerealiseerd worden, waarbinnen de vele kennisinstellingen die Leiden rijk is over de volle breedte getoond zullen worden.
Europa:
Bij de komende Europese zevenjarenbegroting, en dan met name binnen Horizon Europe, ontstaan, naast vele kansen op het gebied van onderzoek & innovatie, nieuwe Europese subsidiekansen voor de stad op het gebied van citizen-science, duurzaamheid, gezondheid en sociale innovatie. Onze positie als stad van Internationale Kennis en Historische Cultuur geeft ons daarbij een sterke uitgangspositie en biedt kansen voor de stad, haar inwoners en haar instellingen. In samenwerking met diverse partners uit de stad blijven we streven naar concrete impact van Europese subsidie in Leiden ter versterking van de welvaart en het welzijn van onze stad.
4. De stad als lab
Leiden Kennisstad dient zichtbaar en voelbaar te zijn in alle wijken van de stad en in alle delen van de Leidse regio. Kennis van studenten, docenten en onderzoekers wordt daartoe ingezet voor stedelijke vraagstukken. De stad zelf is op haar beurt dan een relevante onderzoeksomgeving voor kennisontwikkeling. Het project Leren met de Stad is een meerjarig project op dat vlak.
Ook het Convenant Student en Stad zullen we voortzetten. Hierin is Leiden meerjarig een overeenkomst aangegaan met de Plaatselijke Kamer van Verenigingen inclusief de vijf grote studentenverenigingen. Daarin is afgesproken dat de verenigingen zich inzetten voor de Leidse samenleving via projecten en een denktank.
5. Leefstijl en preventie
Afgesproken is met de samenwerkingspartners om een vijfde thema toe te voegen aan de samenwerking: Leefstijl en preventie. In Leiden wordt namelijk al sinds geruime tijd onderzocht op welke leefstijlinterventies effectief ingezet kan worden voor herstel of behandeling van ziekten. Het Nederlands Innovatiecentrum voor Leefstijlgeneeskunde is hiervoor opgericht. (LUMC en TNO). Daarnaast is EUniWELL een belangrijk, Europees consortium dat op dit gebied actief is. In 2021 zullen er binnen de thema projecten benoemd worden, waarbij stad en inwoners nadrukkelijk betrokken zullen worden.
De beschikbare middelen
Voor het programma Kennisstad is in de periode 2021-2022 een meerjarig, incidenteel budget beschikbaar ten behoeve van de realisatie van de hierboven genoemde doelen. Besteding van die middelen vindt in principe pas plaats indien er sprake is van cofinanciering en de activiteiten uiteindelijk zicht bieden op een structurele borging in beleid en financiering van de stad en haar partners.
Overzicht beschikbaar budget:
onderdeel | 2021 | 2022 |
|---|---|---|
Cofinanciering gemeentelijk deel in de uitvoering van de samenwerkingsovereenkomst tussen Universiteit, LUMC, Hogeschool, Naturalis en gemeente | 500.000 | 500.000 |
Cofinanciering gemeentelijk deel van Kennismakelaar & Communicatie t.b.v de genoemde samenwerkingsovereenkomst | 50.000 | 50.000 |
Voorbereiding organisatie programma ESOF / ECS 2022 en ondersteuning (lokale) initiatieven in aanloop naar ECS 2022 (w.o. activiteiten op het gebied van citizen-science / Kennis als Leisure) | 500.000 | |
Convenant Student en Stad | 30.000 | 30.00 |
Voor het éénmalig beschikbare budget in 2021-2022 ad € 500.000 t.b.v. Leiden European City of Science / ESOF2022 wordt door de Stichting ECS2022 een apart programmaplan met begroting en dekkingsplan opgesteld. Hierin worden ook de bijdragen van kennispartners, regio, provincie, rijk, EU, bedrijfsleven en fondsen inzichtelijk gemaakt.
Tot slot resteert er voor 2021 en volgende jaren nog een reserve economische impulsen en kennisstad (ooit ontstaan uit NUON-middelen), geoormerkt voor investeringen op het gebied van “de kenniseconomie / universitaire ontwikkelingen”. Het betreft hier de volgende onderdelen die in 2021 en volgende jaren tot besteding / uitvoering zullen komen: