Alle kinderen en jongeren verdienen gelijke kansen om gezond en veilig op te kunnen groeien en zichzelf zo goed mogelijk te kunnen ontplooien en ontwikkelen. Hiermee geven we invulling aan de ambitie op kansengelijkheid in het beleidsakkoord ‘Samen leven in Leiden 2022-2026’. Wanneer kinderen en gezinnen hulp nodig hebben, is het van belang dat deze hulp wordt afgestemd op de specifieke situatie van het gezin. Hierbij wordt rekening gehouden met factoren zoals onderwijs, armoede, schulden, huisvestingsproblemen, participatie, prestatiedruk en problemen bij ouders en jongeren. Deze factoren kunnen van invloed zijn op het welzijn van jongeren en daarmee de vraag naar jeugdhulp. Het jeugddomein is nauw verbonden met andere gebieden zoals het sociaal domein, onderwijs en de zorg in het algemeen. In 2024 zetten we de Visie Sociaal Domein onverminderd voort. Op het niveau van stadsklimaat willen we ook in 2024 de goede basisinfrastructuur voor alle kinderen en jongeren behouden, via jeugdgezondheidszorg, onderwijs en mogelijkheden voor kinderen en jongeren om zelf mede vorm te aan hun leefomgeving (jeugdparticipatie). Daarnaast hebben we steeds meer aandacht voor preventie op het gebied van gezondheid en maatschappelijke ondersteuning en blijven we ons inzetten op preventieve jeugdhulp. Op het collectieve niveau richten we met het onderwijskansenbeleid op de groep kinderen die een hoger risico loopt op onderwijsachterstanden. Het project Gezonde Kansrijke Start Leiden is gericht op jonge (aanstaande) ouders in kwetsbare posities, die we extra ondersteuning bieden om hun jonge kind een kansrijke start te geven.. Op het individuele niveau bieden we gerichte individuele hulp en ondersteuning, zoals via passend onderwijs, specialistische jeugdhulp en het Preventie Interventie Team (PIT aanpak). We hebben extra aandacht voor jongvolwassenen in een kwetsbare situatie (groep 16-27 jaar).
Leidse Visie Gelijke Kansen
Om gelijke kansen in Leiden te vergroten voor alle kinderen en jongeren in de stad is de ‘Leidse Visie Gelijke Kansen’ opgesteld, die eind 2023 aan de raad wordt voorgelegd. In deze visie staan een viertal overwegingen: (1) de integrale aanpak wordt gestart vanuit de beleidsterreinen onderwijs en armoede en (2) richt zich op kinderen en jongeren tot 27 jaar (en hun omgeving). De visie gaat uit van (3) vindplaatsenbeleid in plaats van klassiek doelgroepenbeleid en focust zich op (4) het vergroten van gelijke kansen door ongelijk te investeren. Het vindplaatsenbeleid is een gerichtere manier om de doelgroep te bereiken. Dit betekent dat de doelgroep op het niveau van (voor)school wordt bereikt of via maatschappelijke partners in de wijk en de stad. Hierdoor wordt een gerichtere aanpak mogelijk gemaakt die ten goede komt aan degenen die dit het hardst nodig hebben. Het grofmazige systeem van het klassieke doelgroepenbeleid wordt vervangen door een verpersoonlijkte aanpak die ten goede komt aan degenen die dit het hardst nodig hebben. De visie wordt, na vaststelling door de raad, vanaf 2024 geoperationaliseerd via het uitvoeringsplan Leidse Gelijke Kansen Aanpak. Het uitvoeringsplan vertaalt de leidende principes uit de visie naar actie. Hierbij staat vereenvoudiging en vraaggericht werken centraal, met als doel oplossingen te vinden die een grote meerwaarde hebben voor de betrokkenen. Wij gaan uit van concrete situaties van groepen inwoners. Hierbij werken we continu samen met diegenen om wie het gaat, het gezin en de partijen die om hen heen staan. Daarbij zal gestart worden met wat uit wetenschap en/of praktijk blijkt te werken, om dit vervolgens verder uit te breiden en te verdiepen. We werken in netwerken samen met organisaties en professionals. We verbinden dat aan wat Leiden te bieden heeft als internationale onderwijs- en kennisstad.
In de zomer van 2023 is de Hervormingsagenda Jeugd aangeboden aan de Eerste en Tweede Kamer. De Hervormingsagenda Jeugd bevat een groot pakket afspraken om de jeugdzorg te verbeteren en financieel houdbaar te krijgen. Ook komt er een aanpassing van de Jeugdwet. De komende jaren zullen in het teken staan van de lokale implementatie van de Hervormingsagenda Jeugd, in nauwe samenwerking met de gemeenten in de Leidse regio. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is het leggen van de verbinding tussen beleid en uitvoerende organisaties, zoals jeugdgezondheidszorg, jeugdteams, Sociaal wijkteams en de partners van de Sterke Sociale Basis (SOL, Incluzio en Buzz). We houden de vinger aan de pols met betrekking tot de uitvoering van het leerlingenvervoer, zodat de leerlingen volgens de afspraken gebracht en gehaald worden naar en van school.
Leidse Educatieve Agenda (LEA)
In onze Leidse Educatieve Agenda (LEA) neemt de gemeente samen met de Leidse onderwijspartners in de voorschool, het primair-, voortgezet- en speciaal onderwijs op wat we de komende vier jaar samen willen bereiken op het gebied van onderwijs. De LEA 2024-2028 wordt eind 2023 aan de raad voorgelegd. Met de LEA 2024-2028 bouwen we voort op de gezamenlijke doelen voor het Leidse onderwijs uit de vorige LEA. We sluiten aan op de huidige maatschappelijke vraagstukken die voor ons liggen en op de integrale aanpak vanuit de visie Gelijke Kansen. We hebben met het onderwijsveld focus aangebracht in onze ambities: kansrijk onderwijs, mentaal en fysiek gezond opgroeien, aantrekkelijke kennis- en onderwijsstad en divers, duurzaam en toekomstbestendig scholenlandschap.
Kennisstad
Vanuit Leiden Kennisstad (Zie Beleidsterrein 3E Vitale Binnenstad & Kennisstad) willen we bij de opgaven voor jeugd en onderwijs steeds de samenwerking met onze kennispartners opzoeken en versterken. Zo benutten we de meerwaarde van deze instellingen voor onze stad en haar inwoners optimaal en erkennen we de waarde van de stad als rijke leeromgeving voor de ruim 40.000 studenten (mbo,hbo en wo) die de stad rijk is én voor bewoners. De twee vlaggenschepen van Leiden Kennisstad die het onderwijs raken, zijn Leren met de Stad en het Leiden Education Fieldlab (LEF). Leren met de Stad zet in op het verbinden van maatschappelijke thema’s in de stad aan studenten uit mbo, hbo en universiteit en heeft veel raakvlakken met onderwerpen die binnen het sociaal domein spelen. Het LEF is een netwerk met een fysieke locatie waar onderwijsprofessionals met passie samen kunnen innoveren en onderzoeken. Het biedt een energieke broedplaats waar kennisdeling centraal staat en men kan sparren zonder beperkingen en met liefde voor het onderwijs. De gemeente is en blijft actief partner in beide initiatieven en verbindt gemeentelijke vraagstukken via deze weg aan het onderwijs.
Voor Onderwijshuisvesting verwachten we in 2024 het beleidsrijke Integraal Huisvestingsplan (IHP, onderdeel van het programma onderwijshuisvesting) samen met de schoolbesturen invulling te geven. Dit IHP zal eind 2024 aan de raad ter besluitvorming worden voorgelegd. Naar verwachting zal de VNG in 2024 met een nieuwe modelverordening huisvesting onderwijs komen vanwege nieuwe wetgeving die per 1 januari 2025 van kracht wordt. Dit betekent dat in 2024 een nieuwe Verordening voorzieningen huisvesting voor de gemeente Leiden zal worden geactualiseerd en aan de raad ter besluitvorming zal worden voorgelegd. Verder gaan wij onderzoeken of er combinaties van bewegingsonderwijs en sport mogelijk zijn.