Programmabegroting 2024

Omgevingskwaliteit
bedragen x 1.000,-

 

Rekening
2022

Begroting
2023

Begroting
2024

Meerjarenraming

2025

2026

2027

Verharde openbare ruimte

Lasten

39.966

43.108

46.034

47.867

48.160

48.471

 

Baten

-22.997

-24.834

-26.151

-26.000

-25.642

-25.626

Saldo

 

16.969

18.273

19.884

21.867

22.519

22.845

Openbaar water

Lasten

8.913

9.197

10.606

11.190

11.658

12.453

 

Baten

-12.024

-12.463

-14.167

-14.663

-15.096

-15.852

Saldo

 

-3.111

-3.266

-3.561

-3.474

-3.438

-3.399

Openbaar groen

Lasten

9.795

10.685

11.067

11.475

11.691

11.797

 

Baten

-283

-56

-57

-55

-55

-55

Saldo

 

9.512

10.629

11.010

11.420

11.636

11.742

Milieu en duurzaamheid

Lasten

3.963

4.824

3.937

3.939

3.898

3.898

 

Baten

-418

-69

-20

-20

-20

-20

Saldo

 

3.546

4.755

3.917

3.919

3.878

3.878

Klimaatadaptatie

Lasten

276

861

1.115

767

679

575

 

Baten

-12

0

0

0

0

0

Saldo

 

263

861

1.115

767

679

575

Programma

Lasten

62.913

68.675

72.759

75.238

76.087

77.193

 

Baten

-35.733

-37.424

-40.395

-40.739

-40.813

-41.553

Saldo van baten en lasten

 

27.179

31.252

32.365

34.499

35.273

35.641

Reserves

Toevoeging

108

174

108

108

108

108

 

Onttrekking

-1.182

-3.621

-456

0

0

0

Mutaties reserves

 

-1.074

-3.448

-349

108

108

108

Resultaat

 

26.105

27.804

32.016

34.607

35.381

35.748

Budgettaire ontwikkelingen ­
De daling van de lasten en/of de stijging van de baten worden onder andere veroorzaakt door de indexering van budgetten, doorrekening van de kostenverdeelstaat en de kapitaallasten die zijn berekend vanuit het meerjareninvesteringsplan 2024-2027. Beleidswijzigingen met financiële consequenties worden hierna per beleidsterrein toegelicht.

Beleidsterrein Verharde openbare ruimte

In 2024 stijgen de lasten met 2.925.000. De stijging komt vooral door de gestegen salariskosten door nieuwe cao, indexatie en gestegen kapitaalslasten (totaal 2.986.000).

In 2024 stijgen de baten met 1.317.000. De stijging komt vooral door de afvalstofheffing (totaal 1.150.000) met de volgende reden:

  • Bij de afvalstofheffing gaan we uit van 100% kostendekking. Door gestegen kosten in 2022 en 2023 stijgt ook de afvalstoffenheffing met 352.000 (afgerond 2%)
  • Indexatie van de afvalstofheffing (796.000).

Beleidsterrein Openbaar water

In 2024 stijgen de lasten met 1.409.000. Dit komt o.a. door:

  • Gestegen kosten door het actualiseren van het integraal Waterketenplan (IWKP) (661.000). De aanlegkosten van riolering worden hoger (van 1.440/m naar €1.885/m), enerzijds door gestegen prijzen voor drainage, materiaal- en plankosten en anderzijds door kosten voor het verwijderen van asbest in (oude) voegenkit en het opnemen van kosten voor het afkoppelen van woningen. Verder zijn de kosten voor klimaatadaptieve maatregelen in de duurzame wijkvernieuwing en bereikbaarheid opgenomen in het IWKP en is de overname van twee gemalen van het LUMC en de Universiteit Leiden in afwachting van een positief besluit van uw raad alvast opgenomen. De gegevens zijn gebaseerd op recente informatie over de kwaliteit van het rioolstelsel, waardoor een actueel beeld van de vervangings- en onderhoudsvraag is ontstaan. Het investeringsvolume en daarmee de kapitaallasten nemen de komende jaren toe. De belangrijkste oorzaak hiervan is dat veel riolering indertijd is aangelegd met eenmalige middelen van het Rijk. Er vallen daardoor nauwelijks kapitaallasten vrij. De kapitaallasten nemen hierdoor toe met 360.000 in 2024 tot 2.100.000 in 2027. In totaal nemen de kosten toe met 700.000 in 2024 tot 1.900.000 in 2028. Als gevolg hiervan stijgen de totale heffingsopbrengsten uit riolering ook met deze bedragen.
  • Incidenteel budget in 2023 voor de overdracht van beheer van polders (Kikkerpolder) van de gemeente Leiden naar het hoogheemraadschap van Rijnland. Hierdoor een daling van de lasten in 2024 met 446.000.
  • Gestegen salariskosten door nieuwe cao en indexatie (totaal 539.000)

In 2024 stijgen de baten met 1.704.000. De stijging komt vooral door de rioolheffing (1.622.000) met de volgende reden:

  • Uitvoering van het Integraal waterketenplan (IWKP) (661.000). Gelijk aan de gestegen kosten zoals benoemd bij de lasten.
  • Indexatie van de rioolheffing (502.000).
  • Gestegen salariskosten door nieuwe cao (246.000). Het betreft hierbij om hogere salariskosten die rechtstreeks samenhangen met werkzaamheden die worden gedekt uit de rioolheffing.

Beleidsterrein Openbaar Groen en biodiversiteit

In 2024 stijgen de lasten met 382.000.

De volgende budgetten waren incidenteel in 2023 en zorgen voor een daling van de lasten in 2024.

  • Incidenteel budget in 2023 van 150.000 t.b.v. een incidentele onttrekking uit de reserve bomen.
  • Incidenteel budget in 2023 van 174.000 t.b.v. dekking van het investeringskrediet voor Rhijnhof.

Het uiteindelijk stijgen van de lasten is ontstaan door de gestegen salariskosten door nieuwe cao, indexatie en gestegen kapitaalslasten (totaal 881.000).

Beleidsterrein Milieu en Duurzaamheid
In 2023 dalen de lasten met 887.000. De daling komt vooral door incidenteel budget in 2023 van 999.000 voor gevelsanering. Jaarlijks wordt het restant bedrag overgeheveld naar het volgend jaar als incidentele bijdrage. De bijdrage wordt gedekt uit de reserve GSB middelen (P5).

Beleidsterrein Klimaatadaptatie
In 2024 stijgen de lasten met 253.000. De stijging komt o.a. door incidenteel budget in 2024 voor bijdragen aan klimaatadaptieve projecten.

Reserves

Reserves programma 5
bedragen x 1.000,-

 

Rekening
2022

Begroting
2023

Begroting 2024

Begroting 2025

Begroting 2026

Begroting 2027

Reserve asbestsanering (P5)

Toevoeging

106

106

106

106

106

106

 

Onttrekking

0

0

0

0

0

0

Saldo

 

106

106

106

106

106

106

Reserve ontsluiting van groengebieden

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

 

Onttrekking

-4

-834

0

0

0

0

Saldo

 

-4

-834

0

0

0

0

Reserve duurzaamheidsfondsen

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

 

Onttrekking

-180

0

0

0

0

0

Saldo

 

-180

0

0

0

0

0

Res. Leefbaarh.projecten in de wijken P5

Toevoeging

2

2

2

2

2

2

 

Onttrekking

-381

-874

0

0

0

0

Saldo

 

-379

-872

2

2

2

2

Reserve gsb-middelen ISV/EZ P5

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

 

Onttrekking

-36

-1.053

0

0

0

0

Saldo

 

-36

-1.053

0

0

0

0

Reserve Duurzame Stad P5

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

 

Onttrekking

-289

-501

-372

0

0

0

Saldo

 

-289

-501

-372

0

0

0

Reserve grondexploitaties P5

Toevoeging

0

66

0

0

0

0

 

Onttrekking

-42

0

-84

0

0

0

Saldo

 

-42

66

-84

0

0

0

Reserve Leids uitvoeringspr LUBO 2016 P5

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

 

Onttrekking

-16

0

0

0

0

0

Saldo

 

-16

0

0

0

0

0

Reserve Bomenfonds P5

Toevoeging

0

0

0

0

0

0

 

Onttrekking

-234

-360

0

0

0

0

Saldo

 

-234

-360

0

0

0

0

Reserves programma 5

 

-1.074

-3.448

-349

108

108

108

Reserve asbestsanering
Oorspronkelijk is begroot een jaarlijkse structurele storting van 282.026 en voor het strategisch huisvestingsplan is een structurele onttrekking opgenomen van 176.000 (RV12.0120). Per saldo 106.000.

Reserve Leefbaarheid projecten in de wijken
In 2024 is een storting begroot van 2.000 voor kapitaalslasten.

Reserve Duurzame Stad
In totaal wordt er in 2024 voor €372.000 onttrokken. €37.500 voor biodiversiteit, 160.000 voor klimaatadaptatie en €175.000 voor klimaatadaptieve projecten.

Reserve Grondexploitaties
In 2024 wordt 84.000 onttrokken voor herinrichting Diamantplein


Investeringen

Prestatie

Omschrijving prestatie

Omschrijving investering

Categorie

nieuw / vervanging

Bijdrage derden/ reserves

2024

2025

2026

2027

05A102

Beheren openbare ruimte

Verkeersmaatregelen Houtkwartier

Maatsch.

V

-

227

-

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Investeringen wegen 2024-2027

Maatsch.

V

-

1.351

372

6.417

10.876

05A102

Beheren openbare ruimte

FPDS RWN Bachstraat-Domela Nieuwenhuisln

Maatsch.

V

-

41

-

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

FPDS RWN Gasthuiswijk fase 3-4

Maatsch.

V

-

203

-

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

FPDS RWN Hoge mors

Maatsch.

V

-

-

-

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

FPDS RWN Meerburg

Maatsch.

V

-

-

143

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

FPDS RWN Professorenwijk - oost

Maatsch.

V

-

58

-

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

FPDS VMOR Meerburg

Maatsch.

V

-

2.728

-

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

FPDS Verharding Hoge mors

Maatsch.

V

-

4.866

-

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

FPDS Verharding Professorenwijk

Maatsch.

V

-

1.215

-

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Reconstructie Diamantplein

Maatsch.

N

-

401

-

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Kademuren 2024-2027

Maatsch.

V

-

3.557

4.047

4.047

4.937

05A102

Beheren openbare ruimte

Beschoeiing 2024-2026

Maatsch.

V

-

522

522

522

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Parkbruggen - Klein Cronestein Proj. 22 IP

Maatsch.

V

-

0

-

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

damwanden 2024-2026

Maatsch.

V

-

334

334

334

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Parkbruggen 2026

Maatsch.

V

-

-

-

276

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Verkeersbruggen - Bostelbrug

Maatsch.

V

-

3.066

-

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Verkeersbruggen - Maartje Offersbrug

Maatsch.

V

-

-

-

121

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Remmingswerken en meerpalen (LVO) 2024

Maatsch.

V

-

-

123

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Stationsplein tunnel brandw beplating IP

Maatsch.

V

-

4.570

-

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Stationsplein tunnel - Led-verlichting

Maatsch.

V

-

662

-

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Stationsplein tunnel -asfalt

Maatsch.

V

-

906

-

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Stationspl tunnel electro - veiligheid

Maatsch.

V

-

489

-

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Diverse vervangingen kunstwerken 2027

Maatsch.

V

-

-

-

-

376

05A102

Beheren openbare ruimte

Lichtmasten 2024-2027

Maatsch.

V

-

-

521

363

1.015

05A102

Beheren openbare ruimte

Armaturen 2024-2025

Maatsch.

V

-

-

965

923

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Automatisering gladheidsbestrijding 2027

Econ.

V

-

-

-

-

50

05A102

Beheren openbare ruimte

Boshuizen ruimtereservering

Maatsch.

N

-

-

326

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Fortuinwijk Noord ruimtereservering

Maatsch.

N

-

-

-

-

550

05A102

Beheren openbare ruimte

Fortuinwijk Zuid ruimtereservering

Maatsch.

N

-

-

-

-

390

05A102

Beheren openbare ruimte

Boshuizen KLIMA 25 jaar

Maatsch.

N

-

-

990

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Boshuizen KLIMA 40 jaar

Maatsch.

N

-

-

1.486

-

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Fortuinwijk Noord KLIMA 40 jaar

Maatsch.

N

-

-

-

2.509

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Fortuinwijk Noord KLIMA 25 jaar

Maatsch.

N

-

-

-

1.673

-

05A102

Beheren openbare ruimte

Fortuinwijk Zuid KLIMA 40 jaar

Maatsch.

N

-

-

-

-

1.780

05A102

Beheren openbare ruimte

Fortuinwijk Zuid KLIMA 25 jaar

Maatsch.

N

-

-

-

-

1.187

05A103

Inzamelen huishoudelijk afval

Inzamelmiddelen 2024-2026

Econ.

V

-

457

450

457

468

05A103

Inzamelen huishoudelijk afval

FPDS 2de milieustraat gebouw

Econ.

N

-

2.236

-

-

-

05A103

Inzamelen huishoudelijk afval

FPDS 2de milieustraat machines

Econ.

N

-

-

-

-

776

05A103

Inzamelen huishoudelijk afval

Verv, hoofdgeb. ABW 2024 5 jaar

Maatsch.

N

-

-

314

-

-

05A103

Inzamelen huishoudelijk afval

Ondergrondse containers 2026

Econ.

V

-

-

-

4.706

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

Vervanging gemalen 2024-2027

Econ.

V

-

479

479

479

479

05B102

Beheren openbaar water en riolering

KLIMA Domela nieuwenhuislaan

Econ.

N

-

48

-

-

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

KLIMA Gasthuiswijk fase 3-4

Econ.

N

-

961

-

-

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

KLIMA Meerburg

Econ.

N

-

1.091

-

-

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

KLIMA Professorenwijk - oost

Econ.

N

-

502

-

-

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

KLIMA Bachstraat

Econ.

N

-

265

-

-

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

Rioolvervanging JS 2024

Econ.

V

-

8.233

-

-

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

Rioolvervanging JS 2025

Econ.

V

-

-

9.073

-

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

Rioolvervanging JS 2026

Econ.

V

-

-

-

12.877

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

Rioolvervanging JS 2027

Econ.

V

-

-

-

-

13.692

05B102

Beheren openbaar water en riolering

Tunnels Veiligheidsregio Wateroverlast

Econ.

N

-

-

-

2.649

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

wv rio Gasthw Haagweg-zuid fase 1+2 2025-2026

Econ.

N

-

-

382

616

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

wv rio Morskwartier 2025

Econ.

N

-

-

2.740

-

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

wv rio Meerburg 2025-2026

Econ.

N

-

-

1.434

2.194

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

wv rio Vogelwijk

Econ.

N

-

-

1.641

-

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

Universiteit LUMC Pers / Gemaal 12 jaar

Econ.

V

-

1.042

-

-

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

Universiteit LUMC Pers / Gemaal 20 jaar

Econ.

V

-

1.044

-

-

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

Duikers 2024

Maatsch.

V

-

-

47

-

-

05B102

Beheren openbaar water en riolering

Duikers 2025

Maatsch.

V

-

-

-

-

31

05C101

Ontw en uitv beleid sted. en regio groen

Herinrichting grafvakken Rhijnhof

Maatsch.

V

-

157

-

-

-

05C101

Ontw en uitv beleid sted. en regio groen

GHS herprofileringsprojecten 2024-2027

Maatsch.

V

-

105

104

102

100

05C101

Ontw en uitv beleid sted. en regio groen

GHS reconstructieprojecten 2024 -2027

Maatsch.

V

-

53

-

52

100

05C101

Ontw en uitv beleid sted. en regio groen

IP parken 2024-2027

Maatsch.

V

-

527

520

508

500

05C101

Ontw en uitv beleid sted. en regio groen

Singelpark XL 2023-2025

Maatsch.

V

-

484

559

559

-

05C103

Beheren openbaar groen

FPDS Groene Kansenkaart 2024

Maatsch.

V

-

1.005

-

-

-

05C103

Beheren openbaar groen

Speeltoestellen in openbare ruimte 2024-2027

Econ.

V

-

615

520

611

452

05C103

Beheren openbaar groen

Vervangen bomen 2024-2027

Maatsch.

V

-

255

255

255

293

05C105

Aanleggen Singelpark

Tweede fase Singelpark js 2019

Maatsch.

N

-

448

-

-

-

05C105

Aanleggen Singelpark

Herinr Jan v Houtkade, deelpr Singelpark

Maatsch.

V

-

1.286

-

-

-

05C105

Aanleggen Singelpark

Singelpark binnen het Energiepark

Maatsch.

N

-

2.773

-

-

-

05C105

Aanleggen Singelpark

Nog uit te voeren projecten Singelpark

Maatsch.

V

-

386

-

-

-

05C105

Aanleggen Singelpark

Singelpark 3e fase

Maatsch.

N

-

790

-

-

-

05C106

Beheren Oostvlietpolder

Aanleg volkstuinen

Maatsch.

N

791

-

1.604

-

-

 

Totaal programma 5

   

791

50.440

29.950

43.249

38.053

In bovenstaand overzicht staan de investeringen zoals deze zijn opgenomen in het investeringsplan 2024-2027. In paragraaf 4.2.2 Investeringen wordt de ontwikkeling van de kapitaallasten toegelicht en staat een overzicht met te voteren kredieten.

Subsidies

 

subsidiestaat 2023

subsidiestaat 2024

Subsidie saldo

133.205

109.636

­Het volledige subsidie-overzicht is opgenomen in paragraaf 3.2.8 subsidies.