In dit hoofdstuk geven we een samenvatting van de financiën binnen het hek rondom het sociaal domein.
Binnen het beschikbare budget willen we onze taken zo goed mogelijk uitvoeren en onze visie realiseren. We betrekken de budgetten voor het sociaal domein bij elkaar middels de huidige financiële systematiek. Bij de Programmabegroting 2019 heeft de Raad ermee ingestemd om een hek rondom het sociaal domein te plaatsen en een reserve sociaal domein te maken. Door het hek is het sociaal domein een financieel gesloten systeem. Voor- en nadelen binnen het hek rond het sociaal domein worden verrekend met de reserve. Om tot een reëel en structureel sluitend meerjarenbeeld te komen is bij de Kaderbrief 2025 besloten om de ruimte binnen het hek uit te breiden.
Met deze uitbreiding wordt de komende jaren onder andere ingezet op het versterken van preventie, een sterke sociale basis en snelle, lichte hulp, zodat inwoners optimaal kunnen (blijven) participeren en zwaardere zorg kan worden voorkomen. Op lange termijn wil de gemeente stapsgewijs blijven hervormen binnen de specialistische jeugdhulp.
Het BUIG-budget is buiten het hek geplaatst. Dit is het budget vanuit het Rijk waaruit de bijstandsuitkeringen worden gedekt. Hier is voor gekozen omdat het BUIG-budget in het verleden tijdens het lopende jaar soms met vele miljoenen werd verlaagd. Dit zou ongewenst grote gevolgen hebben voor de begroting van het sociaal domein. Er zijn van 2019 t/m 2024 jaarlijks voordelen gerealiseerd op het BUIG-budget. Deze voordelen zijn toegevoegd aan de algemene middelen.
Samenvatting begroting 2026 Sociaal domein | lasten | baten | saldo |
|---|---|---|---|
uit programma Onderwijs en Jeugd | 54.250.162 | -1.245.370 | 53.004.795 |
uit programma Maatschappelijke ondersteuning | 129.605.857 | -6.900.627 | 122.705.320 |
uit programma Werk en Inkomen exclusief DZB | 24.640.100 | -5.005.604 | 19.634.496 |
uit programma Werk en Inkomen onderdeel DZB | 35.893.803 | -12.288.645 | 23.605.158 |
totaal | 244.389.925 | -25.440.246 | 218.949.679 |
In 2028 staat nog een taakstelling van € 0,5 miljoen geraamd op de specialistische jeugdzorg, vanaf 2029 € 2,6 miljoen. In de behoedzaamheidsruimte staat vooralsnog € 2,1 miljoen tegenover deze taakstelling. De verwachting is dat de taakstelling volgend jaar verder kan worden verlaagd als het huidige beleid (investeren in de sterke sociale basis, verbeterde triage, normaliseren, collectiveren, afbakening jeugdhulp, verbetering data en monitoring) wordt voortgezet en de acties vanuit de bestuurlijke taskforce worden uitgevoerd.
De reserve sociaal domein wordt gebruikt voor gerichte bestedingen, maar dient ook voor het opvangen van risico's binnen het hek rond het sociaal domein. Voor het opvangen van risico's wordt € 5 miljoen gereserveerd. De reserve wordt formeel gemuteerd na genomen raadsbesluiten en daardoor ontstaat er geen volledig beeld van de reserve. Er zitten immers bestedingsplannen in de pijplijn. Naast de officiële stand van de reserve sociaal domein wordt daarom ook een stand bijgehouden waarin de toekomstige ontwikkelingen zijn opgenomen. Een deel van de reserve bevat regionale middelen, die binnen de reserve apart zijn geoormerkt. Het betreft onder andere Beschermd wonen, Vrouwenopvang en Laaggeletterdheid. De reserve kan ook buiten het sociaal domein worden ingezet, mits het een aantoonbaar voordeel oplevert voor het sociaal domein. De uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) is onderdeel van het sociaal domein, maar het resultaat op de WSW wordt verrekend met de bedrijfsreserve DZB. Het resultaat van Re-integratie Leiden wordt verrekend met de reserve sociaal domein. Wanneer de bedrijfsreserve DZB groter is dan 10% van de gerealiseerde lasten, dan vindt er afroming plaats ten gunste van de reserve sociaal domein.