Bijzonder Programma Doorontwikkeling Sociaal Domein

Inleiding
In Leiden telt en doet iedereen mee. In 2025 blijven wij de Visie Sociaal Domein met veel energie voor alle inwoners uitvoeren. In de Kaderbrief 2024-2028 is invulling gegeven aan de bijsturing van het sociaal domein van €2,3 miljoen. In dit hoofdstuk geven we een samenvatting van de financiën binnen het hek rondom het sociaal domein en lichten we de helaas nog steeds oplopende tekorten kort toe.

Definitie van het hek rond het sociaal domein 
Binnen het beschikbare budget willen we onze taken zo goed mogelijk uitvoeren en onze visie realiseren. We betrekken de budgetten voor het sociaal domein bij elkaar middels de huidige financiële systematiek. Bij de Programmabegroting 2019 heeft de Raad ermee ingestemd om een hek rondom het sociaal domein te plaatsen en een reserve sociaal domein te maken. Door het hek is het sociaal domein een financieel gesloten systeem. Voor- en nadelen binnen het hek rond het sociaal domein worden verrekend met de reserve. Voor nadelige ontwikkelingen bij Hecht geldt dat deze gedekt worden uit de algemene middelen, zoals besloten in de Kaderbrief 2020-2024.

Het BUIG-budget is buiten het hek geplaatst. Dit is het budget vanuit het Rijk waaruit de bijstandsuitkeringen worden gedekt. Hier is voor gekozen omdat het BUIG-budget in het verleden tijdens het lopende jaar soms met vele miljoenen werd verlaagd. Dit zou ongewenst grote gevolgen hebben voor de begroting van het sociaal domein. Er zijn van 2019 t/m 2020 wel grote voordelen gerealiseerd op het BUIG-budget. Deze zijn toegevoegd aan de algemene middelen.

Samenvatting financiën binnen het hek rond het sociaal domein

Reserves
De reserve sociaal domein wordt gebruikt voor gerichte bestedingen, maar dient ook voor het opvangen van risico's binnen het hek rond het sociaal domein. Voor het opvangen van risico's wordt € 5 miljoen gereserveerd. De reserve wordt formeel gemuteerd na genomen raadsbesluiten en daardoor ontstaat er geen volledig beeld van de reserve. Er zitten immers bestedingsplannen in de pijplijn. Naast de officiële stand van de reserve sociaal domein wordt daarom ook een stand bijgehouden waarin de toekomstige ontwikkelingen zijn opgenomen. Een deel van de reserve bevat regionale middelen, die binnen de reserve apart zijn geoormerkt. Het betreft onder andere Beschermd wonen, Vrouwenopvang en Laaggeletterdheid. De Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) is onderdeel van het sociaal domein, maar het resultaat op de WSW wordt verrekend met de bedrijfsreserve DZB. Het resultaat van Re-integratie Leiden wordt verrekend met de reserve sociaal domein. Wanneer de bedrijfsreserve DZB groter is dan 10% van de gerealiseerde lasten, dan vindt er afroming plaats ten gunste van de reserve sociaal domein.

Taakstelling sociaal domein
De afgelopen jaren is er een structureel tekort in het sociaal domein ontstaan, met name door de stijgende kosten van de regioanle jeugdzorg. De taakstelling op het sociaal domein bedraagt vanaf 2028 structureel € 7,9 miljoen. De taakstelling wordt bij de beoordeling van het structureel begrotingsevenwicht deels gecompenseerd vanuit de structurele behoedzaamheidsruimte met € 5,8 miljoen vanaf 2028. In de aangenomen Motie 24.0056.60 Behoedzaamheidsruimte gebruiken na taskforce jeugdzorg wordt het college verzocht om de behoedzaamheidsruimte volledig in te zetten om een groot deel van de taakstelling in het sociaal domein in te vullen zodra blijkt dat de Taskforce Jeugdhulp niet voldoende kostenbesparingen vindt om de taakstelling volledig in te vullen.

Tot en met de Programmabegroting 2024 stond in het meerjarenbeeld de brede taakstelling sociaal domein verantwoord op beleidsterrein 9C Ondersteuning. Vanwege de gewenste invulling op de specialistische jeugdhulp is deze taakstelling verplaatst naar beleidsterrein 7A Jeugd. Hiermee sluiten de budgetten beter aan op de bijsturingsambitie.