3.2.3 Onderhoud kapitaalgoederen

In deze paragraaf wordt aangegeven hoe kapitaalgoederen in gemeentelijk eigendom worden beheerd. In de Financiële verordening ex artikel 212 van de Gemeentewet (RV 13.0017), staat in artikel 13 dat er een actueel beleidskader onderhoud kapitaalgoederen is.

De onderstaande beleidskaders kapitaalgoederen zijn gerealiseerd en vastgesteld door de raad. Het betreft de volgende kapitaalgoederen:

1. Water (baggeren)
2. Openbare Verlichting
3. Groen ( incl. bomen)
4. Kunstwerken
5. Walmuren, beschoeiingen en Natuurvriendelijke oevers
6. Straatmeubilair
7. Spelen
8. Wegen
9. Riolering
10. Vastgoed
11. Sportaccommodaties

De beleidskaders en uitvoeringsprogramma’s van de kapitaalgoederen bevatten per kapitaalgoed:

• de kaders waarbinnen de instandhouding de kapitaalgoederen uitgevoerd moet worden;
• het gewenste onderhoudsniveau van het kapitaalgoed;
• de grootte van het areaal;
• de kosten voor de instandhouding van het kapitaalgoed zoals klein- en groot onderhoud en vervangingskosten;
• de huidige staat van onderhoud zoals een technische beoordeling en schouw van de kwaliteit van het kapitaalgoed;
• een scenario voor het onderhoud van kapitaalgoederen.

Overzicht beheerplannen

De volgende uitvoeringsprogramma’s beheer (voorheen beheerplannen) worden per programma opgenomen.

Openbare ruimte 

De openbare ruimte wordt ook komend jaar beheerd en onderhouden op basis van wettelijke regels, zorgplicht  en de bedoelde functionaliteit en kwaliteit zoals die in de beleidskaders en beleidsplannen is benoemd. De uitwerking hiervan komt samen in de Uitvoeringsprogramma’s Beheer (voorheen beheerplannen) 2022-2026 en het IWKp 2024-2028. Onderdeel van de Uitvoeringsprogramma’s Beheer zijn de einde levensduur vervangingen van de kapitaalgoederen in de openbare ruimte. Denk aan riolering, wegen en kunstwerken. Het beheer van de openbare ruimte verandert; niet langer traditioneel “steentje er uit - steentje er in”, maar toekomstgericht of kansgestuurd onderhoud en beheer. Elke vervanging is zo een kans voor vernieuwing. Vernieuwing die rekening houdt met de maatschappelijke, technologische en klimatologische ontwikkelingen. Vernieuwing waar klimaatadaptieve maatregelen en de energietransitie integraal in meegenomen worden. Sinds een paar jaar werkt de gemeente Leiden bij het uitvoeren van de rioolopgave en de vervangingsopgave van de openbare ruimte wijkgericht; via de duurzame wijkvernieuwingen. Dat betekent niet alleen het vervangen van het gemengde riool door een gescheiden riool, maar ook de vervanging van de verharding, groen, straatmeubilair, klimaatadaptieve inrichting en het meenemen van een ruimtereservering voor de energie infrastructuur in de ondergrond. Een integrale herinrichting van de openbare ruimte gekoppeld aan de rioolvervanging.

Voor de kapitaalgoederen Wegen, Walmuren en Beschoeiingen, Kunstwerken,  Riolering, Water en Sport bestaan voorzieningen voor groot onderhoud.

Kennis over de omvang van de te onderhouden domeinarealen, maar ook de mutaties in de arealen zijn van belang. Niet alleen om het onderhoud te borgen maar vooral ook om jaarlijks het noodzakelijke budget te kunnen reserveren om goed onderhoud te kunnen plegen. Extra budget is nodig indien het areaal wordt uitgebreid of een inrichting (bijvoorbeeld bij herinrichting van een deel van de openbare ruimte) met hogere beheerlasten wordt gekozen.

De doelstelling is steeds de mutaties in de beheerarealen inzichtelijk te hebben en op basis hiervan de reservering en aanvraag van de benodigde onderhoudsbudgetten te borgen. De mutaties in het beheerareaal (wijziging van oppervlakten, lengten, aantallen, etc. van de beheerobjecten) en de daarbij behorende beheerkosten als gevolg van grote (gemeentelijke) bouwprojecten – als belangrijke veroorzakers van aanpassingen in de openbare ruime - worden hierbij in beeld gebracht. Met kennis van de toekomstige beheerkosten van het nieuwe plan en de benodigde investeringskosten is het dan aan de raad om een afgewogen beslissing te nemen en desgewenst goedkeuring te geven aan de uitvoering van het betreffende project.

De Uitvoeringsprogramma’s Beheer geven op de middellange termijn aan welke onderhouds- en vervangingsmaatregelen in welk jaar genomen worden om het kapitaalgoed in stand te houden. De beheerplannen zijn gebaseerd op een technische controle en/of schouw van het areaal en geven een realistisch beeld van de uit te voeren werkzaamheden en de hiervoor benodigde budgetten. In 2021 zijn de Uitvoeringsprogramma’s Beheer Kapitaalgoederen Openbare Ruimte 2022-2026 vastgesteld. In 2023 is het IWKp 2024-2028 vastgesteld. In 2026 worden de nieuwe Uitvoeringsprogramma’s Beheer Kapitaalgoederen openbare ruimte opgesteld en aan het bestuur aangeboden voor vaststelling.

Onderstaand wordt per kapitaalgoed ingegaan op: Beleidskader, Doelen en Financiën en Prestaties

Water

Beleidskader­ ­

Het kader voor water is opgenomen in het Beleidskader Openbare Ruimte, kapitaalgoed Water. Dit is vertaald in het Uitvoeringsprogramma Beheer Water 2022-2026 dat in 2021 is vastgesteld. Op basis hiervan wordt ervoor gezorgd dat het openbare water in Leiden volgens de vastgestelde ambities wordt onderhouden. Daarnaast zijn in een aantal andere gemeentelijke beleidsnota’s ook kaders voor het beheer van water opgenomen, bijvoorbeeld in het Integraal Waterketenplan 2024-2028.

Doelen en Financiën­

Hierbij verwijzen wij u naar Programma 5 “Omgevingskwaliteit “ beleidsterrein “Openbaar water”. Doelen: waterkwantiteit op orde, verbeteren waterkwaliteit en recreatieve waarde water vergroten. Zie ook het hoofdstuk “Reserves en voorzieningen”.

Prestaties 2026

De doelstelling van deze prestatie is het schoon en doorvaarbaar (op diepte) houden van grachten en watergangen alsook het beschermen van de daar aanwezige flora en fauna. Door het periodiek verwijderen van bagger en (drijf)vuil uit de oppervlaktewateren blijven deze schoon, doorvaarbaar en behouden zij hun functie in de afvoer van hemelwater. We verwerken de vrijgekomen biomassa duurzaam, naar een erkende verwerkingsinstallatie, of als dat kan in het terrein. Daarnaast worden de gemeentelijke fonteinen onderhouden.­

De werkzaamheden worden conform de Wet Natuurbescherming verricht. De volgende activiteiten worden in 2026 verricht.

• starten met de voorbereiding  van baggercluster 2026-2027;
• het ‘vissen van bladafval/zwerfvuil';
• de jaarlijkse "Schouw Rijnland", hierbij wordt circa 110 km watergang geschoond van vegetatie;
• reinigen van duikers en waar nodig herstellen.

Openbare Verlichting

Beleidskader­ ­

De  kaders voor openbare verlichting zijn gesteld in het Beleidsplan openbare verlichting 2013 en illuminatiebeleid 2016 “VerLEIDEN met Licht”. Deze beleidskaders zijn vertaald in het Uitvoeringsprogramma Beheer Openbare Verlichting 2022-2026. Met het uitvoeringsprogrmma wordt gezorgd dat de openbare verlichting in Leiden conform de vastgestelde ambities wordt onderhouden.

Doelen en Financiën­

Hierbij verwijzen wij u naar Programma 5 “Omgevingskwaliteit” beleidsterrein “Verharde openbare ruimte”. Doel: Beheren Openbare Ruimte.

Prestaties 2026

In 2026 ligt de focus op het (vervroegd) vervangen van armaturen met fluorescentie lampen door LED armaturen en het in de binnenstad het vervangen van Leidse lantarens door de LED-versie hiervan

Groen 

Beleidskader­

Het kader voor groen is opgenomen in het Beleidskader Openbare Ruimte, kapitaalgoed Groen. Dit beleidskader is vertaald in het uitvoeringsprogramma Beheer Groen 2022-2026. Met het uitvoeringsprogramma wordt zorg gedragen dat het groen in Leiden conform de vastgestelde ambities onderhouden wordt.

Doelen en Financiën­

Hierbij verwijzen wij u naar Programma 5 “Omgevingskwaliteit” beleidsterrein “Openbaar Groen”. Doelen; beheren openbaar groen en renoveren en herinrichten van parken.

Prestaties 2026

• Ook in 2026 worden locaties in Leiden vergroend op basis van de vastgestelde Groenekansenkaart.
• Het verbeteren van de biodiversiteit wordt in 2026 voortgezet door ecologisch te maaien, door waar mogelijk gazons om te vormen naar bermen, door een andere maaifrequentie of door mozaïekbeheer (vlakken wel maaien en vlakken niet maaien zodat niet alles in 1 keer kaal is) of door plantenvakken om te vormen naar bloemrijke bermen. Hierbij is van belang dat er een balans is tussen het draagvlak van inwoners en ecologische kwaliteit.    
• We werken verder aan het verbeteren van de kwaliteit van het bomenbestand door extra voedsel in de bodem te brengen en door bij droge periodes (indien nodig) water te geven. De pilot met watersensoren geeft aan waar dat nodig is.
• We richten beheerbewust in. Dit houdt in dat bij reconstructievakken gestreefd wordt naar een inrichting die zowel extensief in beheer is, als vormgegeven wordt met soorten die de biodiversiteit bevorderen.
• We verwachten in 2026 het laatste deel van de achterstand van het vervangen van kwarrende (zieke of niet groeiende) bomen te vervangen. De vervanging van deze bomen komt de gezondheid en kwaliteit van het totale bomenbestand in Leiden ten goede.
• Er gaan meer bomen geplant worden. Vanuit beheer brengen we expertise in om de juiste boom op de juiste plek onder de juiste plantcondities toe te voegen. Bomen zijn belangrijk voor de biodiversiteit en leveren een grote bijdrage aan een goed leefklimaat en woongenot.
• Bij het (her)planten van bomen kijken we naar de juiste soort op de juiste plaats. Hierbij spelen de ecologische waarde, klimaatbestendigheid, toekomstbestendigheid, standplaats, esthetische waarde en welke soorten er weinig in de stad aanwezig zijn een rol.
• De Japanse duizendknoop wordt 6x per jaar behandeld om hem onder controle te houden. Daarnaast monitoren we de ervaringen en behaalde resultaten in Nederland met alternatieve vormen van bestrijding door onder andere de bladvlo die de natuurlijke vijand is van de Japanse duizendknoop.

Kunstwerken 

Beleidskader­

Het kader voor kunstwerken is gesteld in het Beleidskader Openbare Ruimte, kapitaalgoed Kunstwerken.

Doelen en Financiën­

Hierbij verwijzen wij u naar Programma 5 “Omgevingskwaliteit” beleidsterrein “Verharde openbare ruimte”. Doel: Beheren Openbare Ruimte.

Prestaties 2026

• Afronding vernieuwing elektro-mechanica, conform de machinerichtlijn (de Europese richtlijn voor veiligheidseisen bij machines) bij de Grote Havenbrug, Rijnzichtbrug en Singelbrug;
• Afronding vernieuwing 7 verkeersbruggen langs De Vliet.
• Afronding project vernieuwing parkbruggen Klein Cronestein.
• Cyclisch onderhoud conserveren, slijtlagen, straatwerk, betononderhoud en remmingswerken;
• Realisatie werkzaamheden Stationspleintunnel. O.a. brandvertragende beplating, LED ledverlichting, vernieuwing elektronica en ventilatoren.
• Groot onderhoud membraan Utrechtse Brug.
• Voorbereiding en realisatie Trekvaartbrug.
  

Walmuren, beschoeiingen en natuurvriendelijke oevers 

Beleidskader­

Het kader voor walmuren en beschoeiingen is verwoord in het Beleidskader Openbare Ruimte, kapitaalgoed walmuren, beschoeiingen en natuur vriendelijke Oevers.

Doelen en Financiën­

Hierbij verwijzen wij u naar Programma 5 “Omgevingskwaliteit” beleidsterrein “Verharde openbare ruimte”. Doel; Beheren Openbare Ruimte.

De structurele kosten voor het onderhouden van de walmuren en beschoeiingen worden ten laste van de exploitatie gebracht. Om het groot onderhoud uit te kunnen voeren (in deze het vervangen van beschoeiingen) wordt gebruik gemaakt van een voorziening.

Prestaties 2026

In 2026 worden in hoofdlijnen de volgende werkzaamheden uitgevoerd:

• cyclisch groot onderhoudsprogramma aan beschoeiingen en damwanden;
• uitvoeringvervangingsprogramma beschoeiing naar natuurvriendelijke oevers continueren en evalueren;
• continuering 10 jarige LVO programma (levensduur verlengend onderhoud van de grachtenkades). En afronden integraal afwegingskader ism stakeholders
• herstel achterschotten L-wanden kademuren.

Straatmeubilair

Beleidskader­

Het kader voor straatmeubilair is gesteld in het beleidskader openbare Ruimte, kapitaalgoed Straatmeubilair.

Doelen en Financiën­

Hierbij verwijzen wij u naar Programma 5 “Omgevingskwaliteit”, beleidsterrein “Verharde openbare ruimte". Doel: beheren straatmeubilair.

Prestaties 2026

De prestaties hebben betrekking op het beheren en onderhouden van het straatmeubilair in relatie tot het handboek Kwaliteit Openbare Ruimte met als doel een schone, hele en veilige inrichting van de stad (zichtbaar, herkenbaar en aanwezig). Het straatmeubilair wordt in stand gehouden op het landelijke CROW beeldkwaliteitsniveau B. De onderhoudswerkzaamheden voeren we uit volgens het uitvoeringsprogramma straatmeubilair 2022-2026. Vanuit de jaarlijkse schouwen monitoren we wat nodig is om de beeldkwaliteit van het straatmeubilair op niveau B te houden. In 2026 brengen we in heel Leiden de staat van straatmeubilair in beeld met speciale aandacht voor scheefstand en vervuiling. Op basis hiervan bepalen we, indien nodig, welke maatregelen uitgevoerd moeten worden.

Spelen 

Beleidskader­

Het kader voor spelen is gesteld in het Beleidskader Openbare Ruimte, kapitaalgoed Spelen. Dit beleidskader is vertaald in het beheerplan Spelen 2022-2026. Met het beheerplan wordt zorg gedragen dat speelplekken in Leiden conform de vastgestelde ambities onderhouden worden.

Doelen en Financiën­

Hierbij verwijzen wij u naar Programma 5 “Omgevingskwaliteit” beleidsterrein "Openbare Ruimte”.

Prestaties 2026

• Voor het vernieuwen van speelplekken wordt gewerkt vanuit een meerjarige vervangingsplanning. Op basis hiervan worden gemiddeld 20 plekken per jaar vernieuwd. Er is extra aandacht voor participatie zodat de vervanging van speeltoestellen aansluit bij de wens van bewoners.In 2026 zal er meer aandacht gaan naar de uitvoering (vervanging van speelplekken) om de achterstanden die door de contractvorming in 2025 zijn opgelopen worden ingehaald. Met de nieuwe contractanten leggen we de lat steeds hoger door middel van jaarlijkse evaluaties op het gebied van en aandacht voor kwaliteit/duurzaamheid/circulaire ontwerp principes/CO2 prestaties enz.
• Waar de locaties het toelaten, haken we aan bij de vergroening zoals opgenomen op de groene kansenkaart.
• De speeltuinen en speelplekken worden conform het uitvoeringsprogramma Spelen onderhouden en beheerd.
• De op de speelplekken aanwezige speeltoestellen worden qua veiligheid getoetst aan de Warenwetbesluit Attractie- en Speeltoestellen (WAS) en onderhouden op de vastgestelde beeldkwaliteit CROW niveau B.

Wegen 

Beleidskader­

Het kader voor wegen is gesteld in het vastgestelde Beleidskader Openbare Ruimte, kapitaalgoed Wegen. De wegen worden in 2026 beheerd op het vastgestelde wettelijke aansprakelijkheidsniveau (R-), wat overeenkomt met beeldkwaliteitsniveau B (vastgesteld kwaliteitsniveau). Dat betekent dat we alleen ingrijpen (onderhoudsmaatregel uitvoeren) wanneer het aansprakelijkheidsniveau dreigt te worden overschreden. Dit gebeurt aan de hand van het meerjarenonderhoudsprogramma uit het uitvoeringsprogramma Wegen 2022-2026.

Doelen en Financiën­

Hierbij verwijzen wij u naar Programma 5 “Omgevingskwaliteit”, beleidsterrein “Verharde openbare ruimte”. Doel: beheer wegen.

Prestaties 2026

De planning van de onderhouds- en vervangingswerkzaamheden wordt afgestemd met de werkzaamheden die vanuit de programma’s Bereikbaarheid en Binnenstad worden uitgevoerd.

• Het is de ambitie van het college meer groen in de stad te krijgen. Dat betekent dat we ook bij onderhoud en vervangingen kijken waar meer groen aangelegd kan worden. De Groene Kansenkaart is een integraal onderdeel van de werkzaamheden.
• In de wijken Merenwijk, Boerhaavedistrict en Binnenstad-Zuid wordt groot onderhoud uitgevoerd.
• Tegelijk met de onderhoudswerkzaamheden aan de wegen wordt ook groeiplaatsverbetering voor bomen die wortelopdruk veroorzaken toegepast.
• Ook worden waar mogelijk (kleine) verkeerskundige verbeteringen uitgevoerd.

Riolering 

Beleidskader

Het Integraal Waterketenprogramma 2024-2028 vormt het beleidskader voor het rioolbeheer. Het vertrekpunt voor dit programma is de waterketen en het is opgesteld vanuit de samenwerking in de waterketen in de Leidse Regio (Dunea, Hoogeheemraadschap van Rijnland en de gemeenten Leiden, Leiderdorp, Zoeterwoude, Oegstgeest, Wassenaar en Voorschoten.

De rioleringszorg is noodzakelijk vanuit het oogpunt “duurzaam beschermen van volksgezondheid en milieu” en het voorkomen van wateroverlast. Het algemene doel is vertaald naar het inzamelen van afvalwater, hemelwater en grondwater. De werkzaamheden binnen deze prestatie zijn gericht op het beheer en onderhoud van alle openbare rioleringen, putten, kolken en schuiven en het bedienen en onderhouden van riool-, polder-, tunnel- en overstortgemalen en de rioolgemalen en het drukrioolsysteem.

Doel en Financiën

Via de riool- en waterzorgheffing brengt de gemeente kosten in rekening voor het beheer en onderhoud van het rioleringsstelsel bij diegenen die direct of indirect belang hebben bij de uitvoering van de waterzorgtaken van de gemeente. De kosten die in de riool- en waterzorgheffing zijn ondergebracht betreffen onder andere investeringskosten en exploitatiekosten..

De werkzaamheden en projecten die in 2026 worden uitgevoerd of gestart worden qua uitvoering, zijn:

• reiniging en inspectie van circa 50km vrij-verval riolering;
• reinigen van rioolgemalen;
• reinigen kolkafvoerleidingen;
• onderhoud zinker- en gemaalschuiven;
• reinigen circa 43.000 straat- en trottoirkolken;
• het renoveren van 11 gemalen

In de duurzame wijkvernieuwingen wordt ondergronds een klimaatrobuust gescheiden systeem aangelegd. Hiermee wordt (gemengd) afvalwater getransporteerd naar zuivering, regenwater vertraagd op oppervlaktewater afgevoerd en grondwaterstand gereguleerd. De energietransitie wordt middels ruimtereservering meegenomen in het project. Bovengronds wordt de openbare ruimte klimaat-adaptief, biodivers en groener ingericht. Bij aanbestedingen worden duurzaamheid, hergebruik van materiaal en circulariteit opgenomen. De voortgang van de duurzame wijkvernieuwingen verloopt voorspoedig.

Op basis van resultaten stresstesten en afstemming veiligheidsregio, worden vier onderdoorgangen water-robuuster gemaakt. Dit zijn de Oegstgeesterweg, Plesmanlaan, Dr. Lelylaan en Lammenschansweg onderdoorgangen.

Vastgoed

In de portefeuillestrategie staat ook omschreven aan welke organisatiedoelen het gemeentelijk vastgoed een bijdrage kan leveren en hoe dit in de toekomst gemeten en gemonitord kan worden. Hiermee is op strategisch / tactisch niveau richting gegeven aan meerjarige ontwikkeling van de gemeentelijke vastgoedportefeuille. Onderhoud van de vastgoedobjecten levert op tactisch en uitvoerend niveau een belangrijke bijdrage aan de dynamiek van de portefeuille.

Het onderhoud en de mate van verduurzaming is een direct gevolg van de toekomstvisie op een gebouw. Een gebouw dat tot in lengte van jaren wordt geëxploiteerd wordt anders onderhouden dan een gebouw dat over bv. 2 – 4 jaar wordt gerenoveerd, verkocht of gesloopt. Ook de weging over de hoogte van de duurzaamheidsambities ligt anders.

De onderhoudsstrategie geeft op tactisch en uitvoerend niveau kaders voor de gewenste prestaties en kwaliteitsniveaus van de gemeentelijke vastgoedobjecten. Kostenefficiëntie en het hierbij zo doelmatig mogelijk inzetten van de (financiële) middelen is een belangrijk uitgangspunt.

Uiteindelijk is de praktisch vertaald naar vier onderhoudskwaliteitsniveaus, te weten:

• Leegstand
• Afstoot, sloop, renovatie
• Basis
• Plus

De verschillen tussen de onderhoudsniveaus worden op vier thema’s beschreven: veiligheid en gezondheid, continuïteit bedrijfsvoering, esthetiek en financieel. 

Uitgangspunt in alle onderhoudsniveaus is dat efficiënt en doelmatig wordt omgegaan met middelen. Waar mogelijk worden uitgaven niet eerder gedaan dan deze noodzakelijk zijn. 

Uitvoeringsprogramma en vastgoed (B&W 13.0350).

Het niveau waarop het vastgoed in stand gehouden wordt is vastgesteld aan de hand van een objectief meetinstrument voor het inspecteren en onderhouden van vastgoed. Een instrument dat is gebaseerd op de Conditiemetingsmethodiek volgens NEN 2767. Het niveau waarop het onderhoud gemiddeld gehouden wordt is vastgesteld op conditieniveau 4 – 3, afhankelijk van het toekomstscenario van het object. Leegstand, afstoot, sloop en renovatiepanden mogen degraderen tot conditiescore 4. Bij de doorexploiteerscenario’s is dit conditiescore 3. Voor de in stand houding van Rijksmonumenten wordt naast de NEN2767 specifieke methodes toegepast voor het behouden van cultureel erfgoed.

De meerjaren onderhoudsplannen voor de gemeentelijke vastgoedportefeuille zijn in 2020 opnieuw vastgesteld. Vanuit inkoopstrategie is er gekozen voor het clusteren van gelijksoortige onderhoudswerkzaamheden in de tijd, waarbij gestreefd wordt naar een gelijkmatige spreiding van uitgaven door de jaren. Het onderhouden van monumenten is vergunningsplichtig, waardoor een langere voorbereidingstijd nodig is. De bedragen zijn onderbouwd en de planning van onderhoudswerkzaamheden door de jaren kan verschuiven, omdat het conditieniveau waarop onderhoud wordt gepleegd, afhankelijk is van de mate van degradatie, dat niet volgens vaste patronen en tijdslijnen verloopt.

Overige panden

In 2019 is verder invulling gegeven aan de overdracht van de objecten van Beheer naar GVMP.

Financiën

In de begroting is een jaarlijkse storting opgenomen voor planmatig onderhoud van ambtelijke huisvesting en maatschappelijk vastgoed. Op basis de geactualiseerde meerjaren onderhoudsplannen in 2021 en de stand van de voorziening is de verwachting dat bij gelijke omvang van de portefeuille de financiële middelen tot 2030 toereikend zijn om de doorgerekende kosten van groot (planmatig) onderhoud te dekken. Bij elke jaarrekening zal worden gerapporteerd over de meerjaren saldi van de onderhoudsvoorzieningen vastgoed in relatie tot ontwikkelingen in de omvang van de vastgoedportefeuille.

Sportaccommodaties

Beleidskader ­

Het gemeentelijke sportbeleid is verankerd is het beleidskader Sport en Gezondheid 2019 – 2023 Samen maken we de stad gezond en actief.

Doel en Financiën

Doel van het beleidskader is dat meer Leidenaren gaan sporten en bewegen. Dit is van belang omdat sporten en bewegen het gezond zijn, ontmoeten, plezier hebben en participeren stimuleert. Leiden maakt het voor iedereen mogelijk te bewegen en te sporten, in georganiseerd en ongeorganiseerd verband. Daarvoor beheert, onderhoudt en exploiteert de gemeente diverse sportaccommodaties, zoals sportvelden, drie zwembaden en een aantal sporthallen/gebouwen.

Het beheer en onderhoud wordt uitgevoerd volgens het Beheerplan Sport 2022-2026. In 2026 worden de volgende werkzaamheden verricht.

• Vervanging kunstgrasveld 2 geschikt voor voetbal en honk- en softbal bij kikkerpolder II
• Uitgestelde vervanging twee toplagen kunstgras pupillenvelden op morskwartier I en II mogelijk met energiewinning in het veld.
• Vervanging kunstgrasveld 3 bij morskwartier I.