Structureel en reëel evenwicht

Op basis van onderstaand overzicht wordt aangetoond of de meerjarenraming 2026-2029, conform de uitgangspunten in het BBV, structureel in evenwicht is. Dit houdt in dat structurele lasten kunnen worden gedekt met structurele baten. Indien dit niet het geval is, is de kans groot dat er op termijn een begrotingstekort ontstaat.

Structureel evenwicht

Als in het betreffende begrotingsjaar structurele lasten gedekt zijn door structurele baten is er sprake van structureel evenwicht. Incidentele lasten mogen gedekt worden door zowel structurele als door incidentele baten.

Reëel evenwicht

Reëel evenwicht houdt in dat de ramingen volledig, realistisch en haalbaar moeten zijn. Bij de toets of het realiteitsgehalte van de ramingen voldoende is spelen diverse onderwerpen een rol:

• Uitgangspunten in de begroting (o.a. realiteit van: ombuigingen, verwerking loon- en prijsstijgingen en algemene uitkering);
• Weerstandsvermogen en risico’s;
• Ontwikkeling van de grondexploitaties;
• Onderhoud van kapitaalgoederen (wegen, groen, gebouwen en riolering) ;
• Onderzoek van de jaarrekening.

Analyse van het structureel begrotingsevenwicht

Het structureel begrotingsevenwicht wordt berekend door de som van de incidentele lasten en de toevoegingen aan reserves te verminderen met de incidentele baten en de onttrekkingen aan reserves. Hierbij is het uitgangspunt dat alle toevoegingen aan en onttrekkingen uit reserves incidenteel van aard zijn. Uitzondering is een onttrekking ter dekking van kapitaallasten. Dit soort onttrekkingen zijn structureel van aard. Leiden kent nog een aantal andere uitzonderingen. Die staan in de tabel hieronder. Als de bedragen groter zijn dan € 250.000 wordt de mutatie kort toegelicht. Het structurele saldo moet op termijn positief zijn (de structurele baten zijn dan groter dan de structurele lasten). De provincie spreekt als financieel toezichthouder een oordeel uit over het al dan niet structureel en reëel sluitend zijn van de begroting.

De Programmabegroting 2026 heeft in alle jaren een structureel evenwicht:

Bij het interpreteren van het structureel saldo is het goed om de volgende keuzes in de Leidse begroting te betrekken:

• Op de Algemene dekkingsmiddelen staat een 'vrije' structurele begrotingspost ('behoedzaamheidsruimte') als buffer voor structurele tegenvallers. Deze behoedzaamheidsruimte van € 450.000 in 2027, € 1,0 miljoen in 2028 en € 3,1 miljoen in 2029 en verder telt bij de berekening van het structurele saldo mee als structurele uitgave. Tegenover dit budget zijn echter nog geen verplichtingen aangegaan.
• Bij het berekenen van het structureel saldo is ervan uitgaan dat de taakstelling op de specialistische jeugdhulp van € 458.000 in 2028 en € 2,6 miljoen in 2029 en verder wordt ingevuld. Zie ook paragraaf 3.2.9. Taakstellingen en reserveringen.
• In de structurele lasten in 2029 is rekening gehouden met € 10 miljoen aan kapitaallasten van investeringen die binnen het meerjarenbeeld 2026-2029 gaan starten, maar waarvan de kapitaallasten pas in 2030 en verder in de begroting zullen komen. Zie voor nadere toelichting van deze post het onderdeel 'Maximale kapitaallasten van lopende kredieten en investeringen uit het meerjareninvesteringsplan 2026 - 2029' in de paragraaf ontwikkeling kapitaallasten van hoofdstuk 4.2.2. Investeringen.

Incidentele lasten en baten

Bedragen x € 1.000,-

Per programma volgt hieronder een toelichting van de incidentele lasten en baten > € 250.000. Alle overige posten worden in een totaalbedrag genoemd.

Bestuur en dienstverlening

Bedragen x € 1.000,-

Dagelijks bestuur gemeente door College

Vanaf 1 januari 2028 geldt de Wet toekomst pensioenen (Wtp). Deze houdt in dat gemeenten de pensioenen van wethouders onderbrengen bij het ABP. Op basis van de verwachte benodigde vermogensoverdracht aan het pensioenfonds wordt de voorziening wethouderspensioenen verhoogd met € 1,9 mln.

Veiligheid

Bedragen x € 1.000,-

Economie

Bedragen x € 1.000,-

Regionale en lokale beleidsontwikkeling

€ 162.000 (2026) Regie vitale bedrijventerreinen

In het beleidsakkoord is opgenomen dat de gemeente de regiefunctie versterkt om te komen tot vitale Leidse bedrijventerreinen. Vanuit deze rol coördineert de gemeente de menging van verschillende functies. Het vertrekpunt is een goede balans tussen werken, wonen, bereikbaarheid en duurzaamheid, waarbij de leefbaarheid van de stad voorop staat. Er wordt gewerkt aan een voorstel voor de versterking van deze regiefunctie, waarbij ruimte voor werken in de stad het uitgangspunt is. In 2026 is € 162.000 budget beschikbaar gesteld.

€ 78.000 (2026) Vestigingsadviseur

De Vestigingsadviseur probeert landelijke en regionale retailers en lokale ondernemers te overtuigen om
zich in de Leidse binnenstad te vestigen. Dit wordt o.a. gedaan door het voeren van acquisitie, het zorgen
voor actuele informatie en het rondleiden van geïnteresseerde partijen. De inzet van de Vestigingsadviseur
loopt door in 2026 conform het Uitvoeringsplan Retail en Warenmarktbeleid (vastgesteld in 2022).

€ 51.000 (2026) en € 19.000 (2027) Overige posten kleiner dan € 100.000

Vitale binnenstad

Erfgoed deal

De gemeente Leiden heeft een decentralisatie-uitkering ontvangen van € 744.000 voor het uitvoeren van het project Klimaatbestendige Leidse Binnenstad in het kader van de Erfgoed Deal. De in 2026 geraamde bedragen zijn het restant van de nog te maken kosten voor dit project.

Mobiliteit

Bedragen x € 1.000,-

Verbeteren openbaar vervoer

Investeringen verplaatsen busstation

Bij de 1e technische wijziging 2023 (RB23.0015) is de reserve Knoop Leiden CS ingesteld. De kosten voor het investeringsprogramma OV Knoop Leiden CS zijn in de komende jaren geraamd. De geraamde bedragen worden gedekt door een onttrekking uit de reserve OV Knoop Leiden CS. (2026 € 49.000, 2027 € 674.000, 2028 € 2.000.000, 2029 € 2.000.000)

WOKT Leiden-Utrecht beter bereikbaar

Met het uitspreken van de intentie om bij te dragen kan samen met de regionale bijdragen van andere partners een Woningbouwontwikkeling Korte Termijn (WOKT) subsidieaanvraag worden ingediend bij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Dit is een randvoorwaarde voor verstedelijking en het versterken van het vestigingsklimaat. Het programma Leiden-Utrecht Beter Bereikbaar (LUBB) levert een belangrijke bijdrage aan de bereikbaarheid, leefbaarheid en economische ontwikkeling van de stad Leiden. Door het verhogen van de treinfrequentie tussen Leiden en Utrecht wordt het openbaar vervoer aantrekkelijker en betrouwbaarder. Dit ondersteunt de regionale woningbouwopgave, vermindert de druk op het wegennet en draagt bij aan duurzame mobiliteit. Daarnaast versterkt het programma de strategische positie van Leiden als centrumstad binnen de regio Holland-Rijnland en als internationale kennisstad.

Aanvullende studiekosten OV-Knoop

De Gemeente Leiden is aanbestedende dienst namens alle partijen voor de gezamenlijke studiekosten MIRT verkenning t/m het besluit Kansrijke Oplossingen. In de te maken kosten hiervoor wordt bijgedragen door het Rijk 50% en elk 25% door Leiden en Provincie Zuid Holland.
Voor 2026 is € 940.000 geraamd, waarvan 25% (€ 235.000) voor rekening komt van Leiden. De Leidse bijdrage wordt gedekt door onttrekkingen uit de reserve OV Knoop Leiden CS.
Daarnaast is voor 2026 ook nog eens € 390.000 geraamd dat kan worden ingezet voor de Leidse belangen met betrekking tot dit project. Dit bedrag wordt in zijn geheel gedekt door een onttrekking uit de reserve OV Knoop Leiden CS.

Waarborgen doorstroming

Dit betreft de bijdrage aan het krediet plankosten definitiefase voor infrastructurele werken. Plankosten in definitiefase van een project worden niet geactiveerd maar incidenteel afgedekt via de reserve bereikbaarheidsprojecten. Deze bijdrage houdt direct verband met de in het beleidsakkoord "Samen Leven in Leiden" opgenomen investeringsambities voor verkeersveilige gebeidsontsluitingen en overige mobiliteitsinvesteringen. De kosten worden gedekt door een bijdrage uit de reserve bereikbaarheidsprojecten.

Verbeteren parkeeraanbod

Op 12-9-2024 heeft de raad het uitvoeringsbesluit Fietsenstalling Lange Mare vastgesteld. (RB24.0068) Als onderdeel van dit besluit is besloten om voor de kosten voor de Romuszaal een budget ad € 1.653.000 beschikbaar te stellen, waarvan € 853.000 in 2026 is geraamd. Dit budget wordt gedekt door de parkeerexploitaite (en dus feitelijk door een onttrekking uit de reserve parkeren).

Reserve parkeren

Het resultaat van de parkeerexploitatie wordt verrekend met de reserve parkeren. Daarnaast is in de kaderbrief 2025-2029 besloten om in 2029 € 8 mln vanuit de reserve parkeren te storten in de reserve afschrijvingen investeringen ter dekking van de kosten met betrekking tot MIRT Knoop Leiden Centraal.

Reserve bereikbaarheidsprojecten

Zie Waarborgen doorstroming

Reserve grondexploitaties

In de kaderbrief 2025-2029 is besloten om in 2029 € 8 mln vanuit de reserve grondexploitaties te storten in de reserve afschrijvingen investeringen ter dekking van de kosten met betrekking tot MIRT Knoop Leiden Centraal.

Reserve OV Knoop Leiden CS

Zie Verbeteren openbaar vervoer

Omgevingskwaliteit

Bedragen x € 1.000,-

Stedelijke ontwikkeling

Bedragen x € 1.000,-

Warmtetransitie

De € 6,6 miljoen incidentele middelen zijn beschikbaar voor een -nog nader te besluiten- incidentele bijdrage in de warmtetransitie, zoals bijvoorbeeld een bijdrage aan een regionale warmtebedrijf voor het afdekken van het vollooprisico (te laag percentage bewoners dat overstapt op het warmtenet).

Opstellen MPG en Vermogensbeheer 

Het overgrote deel van de incidenteel geraamde bedragen heeft betrekking op de geraamde mutaties (lasten en baten) van projecten binnen het grondbedrijf.

Plansturing spoorzone (€ 400.000 per jaar voor de periode 2026 t/m 2030)

In de Spoorzone (Vondelkwartier, Stationsgebied en Schipholweggebied) wordt de komende jaren een grote verstedelijkingsopgave gerealiseerd. Er worden in het gebied onder andere ca. 5.000 woningen gerealiseerd en er wordt ca. 100.000 m2 kantoren toegevoegd en vernieuwd. Deze verstedelijkingsopgave bestaat uit veel verschillende projecten en programma's. Voor deze integrale gebiedsontwikkeling is het van belang gebiedsgericht, gebiedsoverstijgend en project- en programmaoverstijgend te blijven sturen. Voor deze sturing is een budget van € 400.000 per jaar beschikbaar gesteld voor de periode 2026 tot en met 2030. (kaderbrief 2025-2029)

Grondexploitatie algemeen (2026 - € 700.000)

In 2026 is een opbrengst geraamd voor de verkoop van een perceel grond. Dit bedrag wordt in de reserve grondexploitaties gestort.

Exploiteren van gemeentelijke gebouwen

Project Verkoop gemeentelijk vastgoed

De in 2026 geraamde incidentele lasten en de in 2026 en 2029 geraamde incidentele baten hebben betrekking op het project Verkoop gemeentelijk vastgoed. Het saldo van de lasten en baten van dit project worden verrekend met de reserve grondexploitaties.

Vernieuwing bibliotheek Nieuwstraat € 1.515.000 (2027)

De gemeente wil met haar gesubsidieerde aanbod een nóg groter bereik realiseren onder de bewoners.
Dat willen we onder meer bereiken door de bibliotheek te helpen transformeren naar een moderne,
multifunctionele en duurzame bibliotheek. Het college is gestart met de ontwikkeling van een moderne,
multifunctionele en duurzame bibliotheek op de huidige locatie Nieuwstraat 4. De huidige bibliotheek in de
Nieuwstraat is wat betreft inrichting en concept verouderd. Samen met BplusC werkt de gemeente Leiden
daarom aan de modernisering van de bibliotheek, waarbij de bibliotheek transformeert naar een plek die
mensen, kennis en organisaties met elkaar verbindt rond thema’s die spelen in de samenleving.
Voor tijdelijke huisvesting van de bibliotheek tijdens de verbouwing is een budget ad € 1.515.000 geraamd.

Opstellen en actualiseren ruimtelijk instrumentarium

Dit betreft voornamelijk doorbelasting van incidentele kosten van de afdeling Ruimtelijke ordening voor een centrale GIS-voorziening (Geografisch Informatiesysteem). (kaderbrief 2025-2029)

Implementatie omgevingswet

In de begroting van de jaarschijven 2026 t/m 2030 zijn er kosten voor de uren van de implementatie van de omgevingswet opgenomen. De omgevingswet is sinds 1 januari 2024 in werking getreden, waar vooral de afdeling ruimtelijke ontwikkeling de grootste impact hiervan ervaart.

Reserve grondexploitaties

In 2026 (€ 600.000) wordt een opbrengst uit de verkoop van grond verwacht. De opbrengst wordt in de reserve grondexploitaties gestort.
Storting € 1.260.000 in 2026 en € 3.500.000 in 2029 in verband met verkoop gemeentelijk vastgoed.

De rest van de stortingen bedragen samen ongeveer € 1.700.000 per jaar en bestaat uit:

• positief exploitatieresultaat Rijnsburgerweg € 500.000
• resultaat erfpachtsbedrijf € 780.000
• rente-effect grondexploitaties € 360.000
• positief exploitatieresultaat SRON € 25.000

De onttrekkingen bestaan uit:
- Dekking voor de beheerskosten strategisch vastgoed (€ 2026 € 663.000, 2027 € 598.000 en 2028 en 2029 € 419.000).
- Resultaat erfpacht € 342.000 per jaar
- Muziekschool Hazewindsteeg € 3.500.000 in 2029 (kaderbrief 2025-2029)
- € 100.000 per jaar voor beeldende kunst bij gebiedsontwikkeling
- Tijdelijke inrichting Stationsplein en Stationsweg (€ 4.723.000 in 2028) (kaderbrief 2025-2029)
De overige onttrekkingen zijn kleiner dan € 100.000.

Egalisatiereserve inkomsten bouwleges

Bij de kaderbrief 2023-2027 is besloten om in 2027 € 5.000.000 vrij te laten vallen uit de reserve inkomsten bouwleges. Dit bedrag wordt op dat moment gestort in de reserve afschrijvingen investeringen. Daardoor ontstaat ruimte om kapitaallasten die nu van de structurele begrotingsruimte worden gedekt, te dekken vanuit de reserve afschrijvingen investeringen.

Jeugd en onderwijs

Bedragen x € 1.000,-

Doen organiseren specialistische hulp

In 2026 is in principe voor het laatste jaar een bedrag van 916.000 geraamd voor uitvoering van de specifieke regeling randvoorwaardelijke functies jeugdhulp academische centra kinder- en jeugdpsychiatrie.

Stimulering hoogwaardig taalaanbod

Op 30-11-2023 heeft de raad € 1.500.000 beschikbaar gesteld voor kansengelijkheid in de periode 2024-2026. Hiervan is € 652.000 geraamd in 2026. Deze kosten worden gedekt door een onttrekking uit de reserve sociaal domein.

In stand houden bestaande gebouwenvoorraad

Herwaardering IHP onderwijshuisvesting € 635.000 (2026) en € 599.000 (2027)

In het kader van de uitvoering van de herwaardering van het IHP Onderwijshuisvesting zijn in de kaderbrief 2023 eenmalige kosten opgenomen. Het betreft (niet te activeren) plankosten in de initiatieffase van onderwijshuisvesting projecten, afschrijving van restant boekwaarden, tijdelijke huisvesting en sloopkosten.

3de fase IHP onderwijshuisvesting (€ 154.000 (2025 en 2026)

Voor de vernieuwbouw van het Visser ’t Hooft Lyceum aan de Kagerstraat 1 is in 2026 een bedrag van € 150.000 gereserveerd. Dit bedrag is bedoeld als initiatiefbudget voor de voorbereiding.

Reserve sociaal domein

Om de kosten van jeugdzorg te dekken wordt in de jaren 2026 en 2027 respectievelijk € 9,0 mln en € 0,7 mln aan de reserve sociaal domein onttrokken.
Op 30-11-2023 heeft de raad € 1.500.000 beschikbaar gesteld voor kansengelijkheid in de periode 2024-2026 (€ 500.000 per jaar). Deze kosten worden gedekt door een onttrekking uit de reserve sociaal domein.

Cultuur, sport en recreatie

Bedragen x € 1.000,-

Ondersteunen educatief aanbod

Verbouwing pand ARS (€ 700.000 in 2026)

Het gebouw van ARS is slechts voor een klein deel toegankelijk voor mensen met een fysieke beperking. Voor de toegankelijkheid en het kunnen meedoen aan kwalitatief hoogwaardige cursussen in de beeldende kunst voor een breed publiek is een lift noodzakelijk en een invalidentoilet. Daarnaast wenst men het gebouw te verbouwen ten behoeve van efficiënter gebruik en medegebruik. Door de ingrepen wordt de functionaliteit van het gebouw vergroot waardoor meer organisaties het pand kunnen gebruiken. Bij de kaderbrief 2025-2029 is hiervoor een incidenteel budget ad € 700.000 geraamd.

Exploiteren gemeentelijke sportaccommodaties

Vlietzone Nieuw clubhuis Leidse Roadrunners club (LRRC) op plek clubhuis Blauwkras (€ 300.000 2026)

De gemeenteraad heeft bij het vaststellen van het kaderbesluit Vlietzone Midden (RV 24.0009) de motie aangenomen om te onderzoeken of het mogelijk is op de locatie Blauwkras huisvesting te bieden aan meerdere verenigingen (M.24.0009.04). Bij de kaderbrief 2025-2029 is een budget ad € 300.000 geraamd in 2026 om de voorbereidingen te treffen voor de realisatie van de nieuwbouw op de Blauwkraslocatie.

Buurtpark Cronesteinkade (€ 622.000 2027)

Om dit project te realiseren heeft de raad bij de kaderbrief 2026-2029 besloten om € 7.043.000 (waarvan € 525.000 reeds beschikbaar is gesteld bij de kaderbrief 2024-2028) op te nemen in het Meerjareninvesteringplan en eenmalig € 622.000 incidenteel te ramen in de rekening van baten en lasten.

Maatschappelijke ondersteuning

Bedragen x € 1.000,-

Uitvoering geven aan preventie en herstel t.a.v. verslaving en dak- en thuisloosheid

Voor de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne zijn incidentele budgetten in de begroting opgenomen. Het gaat om € 0,4 mln in 2026 en € 5,8 mln in 2027. Deze bedragen worden verrekend met de reserve Oekraïne, statushouders en asielzoekers. De € 5,8 mln die in 2027 is geraamd betreft de onrendabele top op flexwoningen aan de Gooimeerlaan. (RB24.0044)

Organiseren van activiteiten die maatschappelijke participatie bevorderen en sociaal isolement voorkomen

Bestrijden eenzaamheid (€ 270.000 2026)

In het coalitieakkoord is voor de periode 2023 tot en met 2026 budget opgenomen om de aanpak bestrijden eenzaamheid tijdelijk te intensiveren. De tijdelijke intensivering wordt volledig gedekt door een onttrekking uit de reserve sociaal domein.

Kunstwerk Slavernijverleden (€ 100.000 2026)

Bij de kaderbrief 2025-2029 is een budget ad € 100.000 geraamd voor het realiseren van een Keti Koti-kunstwerk of -monument. Dit budget wordt gedekt door een onttrekking uit de reserve sociaalmaatschappelijke en culturele voorzieningen.

Project koloniaal- en slavernijverleden (€ 195.000 2026)

Onlangs is het vooronderzoek van de universiteit Leiden naar het koloniaal en slavernijverleden van Leiden afgerond. Op basis van dit vooronderzoek naar dit verleden zijn er aanbevelingen voor het uitvoeren van een vervolgonderzoek/vervolgtraject. Daarnaast komt uit de eerdere adviezen een vervolg voor het realiseren van een monument slavernijverleden en is geadviseerd om via een denktank met (kennis)partners te zorgen voor verdere verspreiding van de kennis en bewustwording over het slavernij en koloniaal verleden. De denktank kan in samenwerking met Leiden Kennisstad vormgegeven worden. Voor het totale project bedragen de kosten € 495.000; €300.000 voor het vervolgonderzoek/vervolgtraject in 2025 en € 195.000 in 2026.

Reserve sociaal domein

Er is een onttrekking van € 25.000 per jaar begroot voor gezinsverpleegkundigen voor de periode 2026 t/m 2029. Er is een onttrekking van € 160.000 begroot in 2026 en 2027 voor borging programma Leiden Inclusief. Er zijn onttrekkingen van € 109.000 in 2026 en € 209.000 in 2027 begroot voor ondersteuning van ongedocumenteerden. Er is een onttrekking van € 400.000 begroot in 2026 voor het programmateam Maatschappelijke zorg regionaal. Er is een onttrekking van € 130.000 begroot in 2026 voor Studentenwelzijn. Er is een onttrekking van € 830.000 begroot in 2026 voor de Wmo omdat de invoering van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage verschoven is naar op zijn vroegst 1 januari 2027. Al deze mutaties zijn opgenomen in de kaderbrief 2025-2029.
Er is een onttrekking van € 250.000 begroot in 2026 voor bestrijden eenzaamheid (beleidsakkoord 2022-2026). Er is een onttrekking begroot van € 780.000 in 2026 voor de opvanglocatie aan het Maansteenpad (kaderbrief 2023-2027). Er is een onttrekking van € 975.000 begroot in 2026 voor toegenomen gebruik van de Wmo-maatwerkvoorzieningen (kaderbrief 2024-2028).
Er is een onttrekking van € 1,137 miljoen begroot in 2026 voor de invulling van de taakstelling sociaal domein 2026 (kaderbrief 2024-2027). Er is een onttrekking van € 2,3 miljoen begroot in 2026 voor de invulling van de taakstelling sociaal domein 2026 (kaderbrief 2023-2027).

Reserve Oekraïne, statushouders, asielzoekers

De stortingen in de reserve Oekraïne, statushouders en asielzoekers bestaan uit twee componenten. Als eerste is er een jaarlijkse storting begroot van € 190.000 in verband met de huurinkomsten die de gemeente ontvangt uit het Alrijne-gebouw. Daarnaast wordt er jaarlijkse storting van € 880.000 begroot uit de inkomsten van de daggelden voor de flexwoningen aan de Gooimeerlaan.

In 2026 wordt er € 730.000 ontrokken aan de reserve. Dit bedrag bestaat uit € 50.000 voor het project Werk en Meedoen, € 173.000 voor de begeleiding van minderjarige statushouders, € 100.000 voor het creëren van een stabiele situatie voor ongedocumenteerden en € 407.000 voor nieuw beleid en beleidsintensiveringen van Programma OSA. In 2027 wordt er € 6,1 miljoen onttrokken aan de reserve. Dit bestaat uit € 5,8 miljoen voor het dekken van de onrendabele top van de flexwoningen aan de Gooimeerlaan, € 100.000 voor de stabiele situatie voor ongedocumenteerden en € 173.000 voor de begeleiding van minderjarige statushouders.

Werk en inkomen

Bedragen x € 1.000,-

Uitvoeren schuldhulpverlening

Voor extra inzet vanuit het programma Social Impact voor vroegsignalering Eerste Hulp bij Geldzorgen is in 2026 € 375.000 geraamd. Dit bedrag wordt gedekt door een onttrekking uit de reserve sociaal domein.

Reserve sociaal domein

Er is een onttrekking begroot van € 420.000 in 2026 voor incidentele intensivering van het armoedebeleid (beleidsplan Samen Sterker 2024-2026).
Er zijn onttrekkingen begroot in 2026 van € 90.000 voor het promoten van het minimabeleid en € 250.000 voor de gestegen kosten van de studietoeslag. Er zijn onttrekkingen begroot in 2026 van € 200.000 voor extra financiële begeleiding en nazorg op basisdienstverlening schuldhulp en € 260.000 voor het niet-realiseren van de taakstelling uitvoering schuldhulpverlening. Al deze mutaties zijn opgenomen in de kaderbrief 2025-2029.
Voor intensivering van de vroegsignalering Eerste Hulp bij Geldzorgen is in 2026 € 375.000 begroot (kaderbrief 2023-2027). Er zijn onttrekkingen begroot voor de kosten van de Sleutelpas, in 2026 € 407.750, in 2027 € 290.250 en in 2028 € 124.000 (kaderbrief 2024-2028).

Reserve zachte landing rijksbezuiniging wsw

In de eerste technische wijziging 2025 is ten onrechte een te hoge meerjarige onttrekking aan de reserve opgevoerd, waardoor de reserve aan het eind van het meerjarenbeeld in de min is gekomen. Dit wordt hersteld in de derde technische wijziging van 2025. Het betreft een correctie van in totaal € 700.000 over de periode 2025 t/m 2029. De resterende middelen zullen in de periode 2027 t/m 2029 worden aangewend om de organisatie toekomstbestendig te maken.

Algemene middelen en overhead

Bedragen x € 1.000,-

Stelposten concern

Een deel van de investeringen uit het investeringsplan wordt pas in 2029 of later opgeleverd. De afschrijving start daarom pas na 2029. De structurele dekking voor die kapitaallasten valt in 2029 incidenteel vrij.

Overhead kostenplaatsen

Nieuwe stadswerf (€ 490.000 2027)

Conform RB21.0061 Schuifoperatie Vlietzone Midden is gestart met de definitiefase Nieuwe Stadswerf. Besloten is om de huidige gebouwen aan de Adm. Banckertweg en de Kenauweg te vervangen door een compacte efficiënte nieuwbouw. Om de boekwaarde van de huidige panden aan de Kenauweg en aan de Adm. Banckertweg af te boeken is in 2027 een budget geraamd ad € 490.000. Dit budget wordt gedekt door een onttrekking uit de bedrijfsvoeringsreserve concern.

Overhead - overige

Bij de Kaderbrief 2018-2022 is gedurende 3 jaar een werkbudget van € 500.000 beschikbaar gesteld voor een aangepaste vitaliteitsregeling. Van de restantbudgetten is € 209.000 overgeheveld naar 2026 en 2027. Deze budgetten zijn tijdelijk beschikbaar gesteld om nieuw beleid, ondersteuning en uitgebreid onderzoek naar vitaliteit bij de medewerkers uit te voeren. Iedere medewerker krijgt de kans om een vitaliteitsonderzoek te laten doen. Als beleid is opgezet en het uitgebreide onderzoek bij alle medewerkers klaar is kan incidenteel noodzakelijk onderzoek in het kader van vitaliteit ten laste van het reguliere budget voor arbozaken worden uitgevoerd.

Bij de 2de technische wijziging 2022 is voor de jaren 2023 tot en met 2026 € 100.000 beschikbaar gesteld voor de kosten van de uitvoering van flankerend beleid bij medewerkers die bovenformatief zijn geworden als gevolg van een reorganisatie van de taken of afdelingen. Het flankerend beleid bestaat o.a. uit geldelijke ondersteuning voor onderzoek, opleiding en/of begeleiding bij uitstroom zodat deze medewerkers op een andere functie aan het werk kunnen. Dit bedrag wordt gedekt door een onttrekking uit de reserve flankerend beleid.

Bedrijfsvoeringsreserve concern

Conform RB21.0061 Schuifoperatie Vlietzone Midden is gestart met de definitiefase Nieuwe Stadswerf. Besloten is om de huidige gebouwen aan de Adm. Banckertweg en de Kenauweg te vervangen door een compacte efficiënte nieuwbouw. Om de boekwaarde van de huidige panden aan de Kenauweg en aan de Adm. Banckertweg af te boeken is in 2027 een budget geraamd ad € 490.000. Dit budget wordt gedekt door een onttrekking uit de bedrijfsvoeringsreserve concern.

Concernreserve

De concernreserve dient als buffer voor de afdekking van niet-kwalificeerbare risico’s en de egalisatie van
exploitatieresultaten. De minimale omvang van de concernreserve aan het eind van het meerjarenbeeld is
vastgesteld op 150% van de uitkomst van de risicosimulatie. Rekeningsresultaten worden toegevoegd aan de
concernreserve. De concernreserve is in principe vrij besteedbaar met inachtneming van de minimale omvang
zoals die is vastgelegd in de financiële verordening. Het surplus in de concernreserve kan worden gebruikt voor het sluitend maken van het meerjarenbeeld bij de begroting of kaderbrief. De geraamde stortingen en
onttrekkingen zijn mede afkomstig uit eerdere jaren (resultaten van voorgaande P&C producten).

Reserve budgetoverheveling

In de reserve budgetoverheveling worden de budgetten verzameld die eerder bij de voortgangsrapportages en technische wijzigingen voor overheveling zijn aangemeld. Die budgetten worden dan 1 of enkele jaren later opnieuw geraamd met als dekking een onttrekking uit deze reserve.

Reserve egalisatie kapitaallasten CR

In de reserve egalisatie kapitaallasten worden de verschillen tussen de begrote en werkelijke kapitaallasten in enig begrotingsjaar verrekend. Afwijkingen in de kapitaallasten hebben geen effect op het begrotingsresultaat van Leiden. Het betreft alleen de kapitaallasten van investeringen die vallen onder de Centrumregeling Leidse Regio. Per saldo gaat het in 2026 om een onttrekking van € 904.000.

CR Reserve bedrijfsvoering Centrumregeling

In overeenstemming met de uitgangspunten in de Centrumregeling Bedrijfsvoering Leidse Regio worden het jaarlijks resultaat van de CR verrekend deze reserve (= egalisatiefunctie). De reserve wordt ingezet ten behoeve van kwaliteitsverbeterende maatregelen van de CR. In 2026 wordt in totaal € 359.000 onttrokken uit deze reserve kwaliteitsverbeteringen binnen de bedrijfsvoering van de CR.

Structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves

Hieronder staan de structurele stortingen en onttrekkingen binnen reserves. De bedragen in de tabellen die groter of gelijk zijn aan € 250.000 worden toegelicht.

Bedragen x € 1.000,-

Toevoegingen

Reserve Duurzame stad

Bij de decemberwijziging 2018 (RB18.0112) is de reserve duurzame stad ingesteld. Projecten op gebied van duurzame verstedelijking, duurzame mobiliteit, energietransitie, klimaatadaptatie en circulaire economie worden door deze reserve gedekt. Daarbij wordt de storting veelal omgezet in structurele lasten.

Onttrekkingen

Reserve Afschrijvingen investeringen

Vanuit deze reserve worden jaarlijkse afschrijvingskosten van investeringen gedekt.