Binnen de begroting bestaat er onderscheid tussen specifieke dekkingsmiddelen en algemene dekkingsmiddelen. Specifieke dekkingsmiddelen (bijvoorbeeld opbrengsten voor ophalen afval, verstrekken van vergunningen, onderhouden van het riool, reisdocumenten etc.) hangen samen met een concreet beleidsveld en staan opgenomen in de betreffende programma’s. Deze dekkingsmiddelen verlagen het saldo van lasten en baten op de betreffende programma’s in de begroting.

De algemene dekkingsmiddelen onderscheiden zich van specifieke dekkingsmiddelen doordat zij vrij aan te wenden zijn. De besteding van deze inkomsten is niet aan een bepaald programma (doel) gebonden. De algemene dekkingsmiddelen vormen de financiële dekking van de bestedingen van de programma’s 1 tot en met 10, en zijn ingedeeld naar voorgeschreven categoriën en onvoorzien.

In dit hoofdstuk lichten wij de algemene dekkingsmiddelen toe.

Algemene dekkingsmiddelen

Budgettaire ontwikkelingen
De daling van de lasten en/of de stijging van de baten worden onder andere veroorzaakt door de indexering van budgetten, doorrekening van de kostenverdeelstaat en de kapitaallasten die zijn berekend vanuit het meerjareninvesteringsplan 2022-2025. Beleidswijzigingen met financiële consequenties worden hierna per beleidsterrein toegelicht.

Beleidsterrein Lokale heffingen
Zie de paragraaf lokale heffingen voor een gedetailleerde toelichting

Precariobelasting
Vanaf 2022 mogen gemeenten geen precario meer heffen op (ondergrondse) energieleidingen. Hierdoor valt
de opbrengst van € 7,5 miljoen weg in de begroting 2022. Deze daling van de opbrengst was al voorzien in de
Meerjarenraming 2019-2022. Op de energie- en waternota leidt het wegvallen van de doorrekening van de
precariobelasting tot een gemiddelde daling per huishouden van € 80,-.

OZB
De laatste prognoses van de BSGR leveren geen grote verschillen op met de ramingen in de begroting
2021. De meerjarenraming uit de begroting 2021-2024 blijft in stand. waarbij we voorzichtigheidshalve de
opbrengstramingen voor 2025 niet verder verhogen. Daarnaast zijn er nog een aantal onzekerheden in de
opbrengst OZB niet-woningen door mogelijke aanpassing van de waardering van vastgoed door de coronacrisis. Hierbij gaat het o.a. om medische centra, horeca, sport en cultuur etc.
In het beleidsakkoord 2018-2022 afgesproken dat het tarief voor de OZB voor woningen in 2022 met 1,5%
wordt verhoogd bovenop de reguliere indexering.

Afvalstoffen- en rioolheffing
Ter dekking van het wegvallen van de precariobelasting is in het beleidsakkoord 2018-2022 afgesproken
dat de tarieven voor afvalstoffen- en rioolheffing worden verhoogd naar 100% kostendekking. De laatste
stap naar 100% kostendekking leidt voor de afvalstoffenheffing tot een verhoging van afgerond 8,7% en
voor de rioolheffing van afgerond 24,7%. Per huishouden gaat het om een gemiddelde stijging van € 76,-- voor een huurderen € 88 voor een bewoner/eigenaar.
In de paragraaf lokale heffingen wordt in beeld gebracht wat de kosten zijn voor het inzamelen en verwerken van huishoudelijke afval en voor de gemeentelijke riolering. Vervolgens zullen we de tarieven berekenen. Vanaf 2022 zullen de tarieven meebewegen met de kostenontwikkeling.

Algemene uitkering uit het gemeentefonds

Ontwikkeling algemene uitkeringen gemeentefonds 2022-2025

De belangrijkste wijziging in de algemene uitkering is de verhoging van de uitkering voor de jeugdzorg voor 2022 van € 7,9 miljoen teruglopend naar € 3,3 miljoen in 2025.

Daling van het aantal inwoners in 2020 heeft nadelige financiële gevolgen voorde meerjarige ontwikkeling van de algemene uitkering. Door toename van het aantal woningen en daarmee een toename van het aantal inwoners verwachten we dat dit nadeel in de loop van de komende jaren wordt goedgemaakt.

Vanaf 2023 kan de hoogte van de algemene uitkering sterk beïnvloed worden door de herijking van de verdeling van het gemeentefonds.

Beleidsterrein Financieringsfunctie
Voor een nadere toelichting op de financieringsfunctie wordt verwezen naar paragraaf financiering

Reserves

Reserve Flankerend beleid
De reserve flankerend beleid is bestemd om frictiekosten van personeel op te vangen bij reorganisaties en andere wijzigingen in de organisatie waardoor mensen bovenformatief worden. Daarnaast is een deel bestemd voor een financiële bijdrage aan de Garantiebanen. Tot en met 2022 is er jaarlijks een onttrekking van € 300.000 geraamd.

Concernreserve
De concernreserve dient als buffer voor de afdekking van niet-kwalificeerbare risico’s en de egalisatie van
exploitatieresultaten. De minimale omvang van de concernreserve aan het eind van het meerjarenbeeld is
vastgesteld op 150% van de uitkomst van de risicosimulatie. Rekeningsresultaten worden toegevoegd aan de
concernreserve. De concernreserve is in principe vrij besteedbaar met inachtneming van de minimale omvang
zoals die is vastgelegd in de financiële verordening. Het surplus in de concernreserve kan worden gebruikt
voor het sluitend maken van het meerjarenbeeld bij de begroting of kaderbrief. De geraamde stortingen en
onttrekkingen zijn afkomstig uit eerdere jaren (resultaten van voorgaande P&C producten).Er is een storting geraamd van € 1.936.000 in 2022 aan de cocernreserve vanuit de reserve sociaal ter dekking van diverse bedrijfsuitvoeringskosten in het mjb 2022-2025.

Reserve Bedrijfsvoering plankosten
De primaire functie van deze reserve is de dekking van de plankosten van projecten in de definitiefase. De secundaire functie van deze reserve is het oplossen van knelpunten met betrekking tot de plankostensystematiek. De reserve wordt jaarlijks (structureel) gevoed met een bedrag van € 1.024.000. Daartegenover staat een geraamde onttrekking van € 805.000.

Reserve Afschrijvingen investeringen
De reserve afschrijving investeringen dient als dekking van vervangingsinvesteringen waarover de raad heeft
besloten. In 2022 wordt voor diverse investeringen per saldo € 2.977.000 toegevoegd en wordt als dekking
voor kapitaallasten per saldo € 1.378.000 onttrokken.

Reserve Budgetoverheveling
In de reserve budgetoverheveling worden de budgetten verzameld die eerder bij de voortgangsrapportages
voor overheveling zijn aangemeld. Per saldo gaat het in 2022 om een onttrekking van € 3.280.000.

Reserve sociaal domein AD
Er is een storting geraamd van € 7.760.517 in de reserve. Dit is afkomstig uit de extra jeugdzorgbaten die het Rijk beschikbaar heeft gesteld voor 2022. Doordat de kosten jeugdzorg al grotendeels geraamd waren, kan deze rijkscompensatie gestort worden in de reserve sociaal domein.
Er is een onttrekking geraamd van € 1.936.000 aan de reserve en gestort in de concernreserve ter dekking van diverse bedrijfsuitvoeringskosten in het mjb 2022-2025. Zie verder de toelichting bij de concernreserve.

Investeringen

In bovenstaand overzicht staan de investeringen zoals deze zijn opgenomen in het investeringsplan 2022-2025. In paragraaf 4.2.2 Investeringen wordt de ontwikkeling van de kapitaallasten toegelicht en staat een overzicht met te voteren kredieten.

Subsidies
Niet van toepassing.

Verbonden Partijen

De onderstaande Verbonden Partijen leveren een bijdrage aan het programma Algemene dekkingsmiddelen. Zie voor meer informatie de paragraaf verbonden partijen.

Alliander

Via energienetwerken zorgt Alliander voor de distributie van gas en elektriciteit in een groot deel van Nederland. Alliander brengt een open en duurzame energiemarkt dichterbij.

Dunea

Dunea produceert en levert aan circa 1,3 miljoen klanten betrouwbaar drinkwater in het westelijk deel van Zuid-Holland.

NV Bank Nederlandse Gemeenten

BNG Bank is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. De bank draagt duurzaam bij aan het laag houden van de kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger.

Overhead, Vpb en Onvoorzien

Overhead

Overhead wordt gedefinieerd als 'alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van het primaire proces', en bevat naast personele kosten ook een aantal andere kostenposten.

Het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) schrijft voor dat de baten en lasten van overhead in dit programma moeten worden opgenomen. Overhead mag alleen nog aan grote projecten of investeringen worden toegerekend als dit anders tot grote nadelen in de begroting zou leiden. De toerekening van overheadkosten bij het bepalen van tarieven voor heffingen en leges gebeurt buiten de begroting om.
Door het apart opnemen van overhead winnen begroting en verantwoording aan transparantie en kan beter worden gestuurd op de bedrijfsvoering. Bovendien is het doel dat door het hanteren van een landelijk voorgeschreven systematiek een goede vergelijking kan worden gemaakt met andere gemeenten.

De personele kosten van overhead bevatten de kosten van:

• de leidinggevenden in het primaire proces;
• de medewerkers van Financiën, toezicht en controle gericht op de eigen organisatie;
• de medewerkers van P&O / HRM;
• de medewerkers van Inkoop;
• interne en externe communicatiemedewerkers, met uitzondering van klantcommunicatie;
• de medewerkers van Juridische zaken;
• de medewerkers van Bestuurszaken en bestuursondersteuning;
• de medewerkers van Informatievoorziening en automatisering;
• de medewerkers van Facilitaire zaken en huisvesting;
• de medewerkers bezig met postbehandeling en archivering;
• de Managementondersteuning in het primaire proces

De andere overheadkosten betreffen:

• de kosten voor de huisvesting voor de uitvoering van de algemene taken van de eigen gemeentelijke organisatie;
• de personele kosten van medewerkers die niet eerder genoemd zijn, maar die werkzaamheden verrichten die niet zijn toe te rekenen aan een of meerdere taakvelden;
• de verzekeringskosten en opleidingskosten voor personeel;
• de bijdrage aan een verbonden partij, voor zover deze verbonden partij werkzaam is voor het taakveld 0.4 Overhead.

In onderstaande tabel is een uitsplitsing van de overheadkosten opgenomen.
De totalen van 2022 zijn gelijk aan het saldo op het taakveld 0.4 Overhead, onderdeel van het hoofdtaakveld 0 Bestuur en ondersteuning (zie paragraaf 4.3).

Budgettaire ontwikkelingen
De daling van de lasten en/of de stijging van de baten worden onder andere veroorzaakt door de indexering van budgetten, doorrekening van de kostenverdeelstaat en de kapitaallasten die zijn berekend vanuit het meerjareninvesteringsplan 2022-2025. Beleidswijzigingen met financiële consequenties worden hierna per beleidsterrein toegelicht.

De voornaamste mutaties binnen personeel bestaan uit een incidenteel budget in 2021 van € 0,6 mln. voor de ontwikkelpool. Doordat het budget in 2022 wegvalt nemen de lasten met hetzelde bedrag af. Voor de begeleiding verbouwing van het stadhuis is in 2021 incidenteel extra inhuur benodigd van circa € 0,4 mln. Voor de verbeterprocessen en implementatie van het Financiele pakket binnen Servicepunt is in 2021 incidenteel € 0,8 mln. extra beschikbaar.

Investeringen

In bovenstaand overzicht staan de investeringen zoals deze zijn opgenomen in het investeringsplan 2022-2025. In paragraaf 4.2.2 Investeringen wordt de ontwikkeling van de kapitaallasten toegelicht en staat een overzicht met te voteren kredieten.

Beleidsindicatoren
Als gevolg van de BBV-wijzigingen met ingang van 1 januari 2017 moeten 39 beleidsindicatoren verplicht bij de programma's worden opgenomen. Met deze beleidsindicatoren is het via 'waarstaatjegemeente.nl' beter mogelijk de resultaten van de gemeenten onderling te vergelijken. Van deze indicatoren vallen er 5 onder het hoofdtaakveld 0 Bestuur en Organisatie. Omdat het voornamelijk overhead gerelateerde indicatoren betreft, worden ze in deze paragraaf opgenomen.

* Betreft het streefcijfer zoals opgenomen in de paragraaf bedrijfsvoering.

Verbonden partijen
De onderstaande verbonden partij levert een bijdrage aan het programma Overhead. Zie voor meer informatie de paragraaf verbonden partijen.

Servicepunt71
Samenwerking op het gebied van bedrijfsvoering tussen de gemeenten Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest en Zoeterwoude. De bedrijfsvoering betreft de dienstverlening op de gebieden financiën, human resource management, inkoop, informatie en communicatie-technologie, juridische zaken en, voor Leiden en Leiderdorp, facilitaire zaken.

In 2021 zijn en worden de voorbereidingen getroffen voor de overgang van de organisatie van Servicepunt71 naar die van Leiden. Eind 2021 vindt daar definitieve besluitvorming over plaats door de raden. Een dergelijke overgang brengt transitiekosten en mogelijk frictiekosten met zich mee. Die kunnen we ten tijde van de opstelling van deze begroting nog niet kwantificeren. Dat kan pas als het implementatieplan en het liquidatieplan gereed zijn. Zodra we hier meer inzicht in hebben, zullen we de raad hierin meenemen. Hiervoor zijn nu dus nog geen bedragen opgenomen in deze begroting.

Vennootschapsbelasting (Vpb)

Het bedrag aan te betalen vennootschapsbelasting (Vpb) is met € 35.000 gestegen als gevolg van de hogere inkomsten buitenreclame dat door de belastingdienst nog steeds wordt beschouwd als een Vpb-plichtige activiteit.

Onvoorzien

Er zijn geen wijzigingen in het structurele budget voor onvoorziene posten, behoudens de toepassing van de index.