Leiden is een sociale stad. We vinden het belangrijk dat iedereen meetelt, ertoe doet en gezien wordt. Iedereen heeft recht op bestaanszekerheid en gelijke kansen. We willen de gezondheid van Leidenaars op verschillende fronten bevorderen. We bieden ruimte voor leren, ontmoeten, sporten en bewegen. Voor Leidenaars die extra ondersteuning nodig hebben, bieden we bijvoorbeeld hulp bij schulden of ondersteuning thuis.
In programma 7. Jeugd & Onderwijs, 8.C. Sport, 9. Maatschappelijke Ondersteuning en 10. Werk & Inkomen staan onze speerpunten voor 2024.
We zijn ons bewust van de gevolgen van inflatie en prijsstijgingen voor onze inwoners en houden de ontwikkelingen goed in de gaten. Het Rijk heeft een deel gecompenseerd via de energietoeslag en het prijsplafond, maar de zorgen over prijsstijgingen blijven bij een deel van de inwoners bestaan. Daarnaast leidt de val van het kabinet tot grote onzekerheid. Het is nog onduidelijk welke gevolgen dit gaat hebben op onderwerpen die voor het sociaal domein van belang zijn, zoals de afschaffing van het abonnementstarief, de Spreidingswet en de Hervormingsagenda Jeugd.
Alle inspanningen in het sociaal domein zijn erop gericht om de bestaanszekerheid, kansengelijkheid en gezondheid van onze inwoners te vergroten. We hebben hierbij ook speciale aandacht voor gezinnen met problemen op meerdere leefgebieden (multi-probleem-gezinnen).
Leiden wil gelijke kansen creëren voor alle kinderen en jongeren in de stad om hun talenten te ontwikkelen. We zijn ervan overtuigd dat het soms nodig is om ongelijk te investeren, om een gelijk speelveld te creëren voor alle kinderen. Vanaf 2024 voeren we de Visie Gelijke Kansen uit, waarvoor we continu samenwerken met diegenen om wie het gaat, het gezin en de partijen die om hen heen staan. Verder versterken we de rijke leerdag en zorgen we dat het aanbod binnen en buiten school goed aansluit op wat de leerlingen nodig hebben, met als doel om leerlingen hun talenten te laten ontdekken en ontwikkelen in een stimulerende omgeving.
We streven ernaar dat Leidenaars beschikken over een onderkomen en voldoende inkomen. Iedereen in Leiden moet de kans hebben om volledig mee te doen in de samenleving. Er is speciale aandacht voor kinderen die in armoede leven. In 2023 is er door het Nibud een onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van de armoederegelingen in Leiden. Uit deze rapportage bleek dat we voldoende regelingen hebben om goede ondersteuning te bieden aan bijna alle inwoners met een laag inkomen. Daarbij wordt er echter van uitgegaan dat gebruik wordt gemaakt van alle beschikbare regelingen. We weten dat dit niet het geval is. We willen dat iedereen, vooral mensen die in armoede leven, gebruik kan maken van de beschikbare regelingen. Daarom zetten we met het nieuwe armoedebeleid in op het vergroten van het bereik van deze regelingen. Ook maken we gebruik van vernieuwende aanpakken om de bestaanszekerheid van onze inwoners te vergroten door bijvoorbeeld het starten van een pilot met de Belastingdienst en Eerste Hulp Bij Geldzorgen (EHGB). Er is speciale aandacht voor Leidse kinderen die in armoede leven.
Verder biedt DZB Leiden steeds meer mogelijkheden om binnen het eigen bedrijf werken en leren te combineren. Daarbij wordt gezocht naar innovatieve manieren om passend werk met ontwikkelmogelijkheden te kunnen blijven bieden. De mensen die nu worden aangemeld bij DZB voor een re-integratietraject hebben minder mogelijkheden en hiervoor zijn intensievere trajecten nodig. Het aanbod van re-integratietrajecten en de werkwijze bij de intake is daarop aangepast. Het ministerie van SZW werkt de komende jaren aan een toekomstbestendige arbeidsmarktdienstverlening. We spelen hier zelf al op in. Zo zijn we gestart met het Werkcafé in de LEVEL, waar inwoners zonder afspraak iedere dinsdag terecht kunnen voor gratis advies over werk of scholing. Het werkcafé is bedoeld voor mensen die aan het werk willen en daarbij een beetje hulp kunnen gebruiken. Hiermee bereiken we bijvoorbeeld mensen zonder uitkering die al lang niet gewerkt hebben, werkenden die hun baan dreigen te verliezen of mensen die vrijwilligerswerk doen maar benieuwd zijn naar de mogelijkheden van een betaalde baan. Maar iedereen met vragen over werk of omscholing wordt geholpen. Wij zetten ons als stad in voor de opvang van vluchtelingen en de huisvesting van statushouders.
Een gezonde stad is een stad die uitnodigt tot bewegen, spelen en sporten. We zien gezondheid als een fundamenteel onderdeel van alle beleidsterreinen: van het fysieke tot het sociale domein. Dat wordt ook meegenomen in het nieuwe beleidskader Sport, Gezondheid & Spelen. Daarnaast geven we in 2024 invulling aan de brede aanpak mentale gezondheid en zetten we in op studentenwelzijn. We hebben in Leiden al veel in huis om de gezondheid van onze inwoners te vergroten, zoals het Leiden Bio Science Park en Leiden Kennisstad. We maken gebruik van de aanwezigheid van al deze kennis in onze stad om de gezondheid van onze inwoners te vergroten. Zo biedt het Leiden Healthy Society Center een platform voor kennis- en expertise uitwisseling vanuit Leidse kennisinstellingen en (maatschappelijke) organisaties. Concrete initiatieven zijn het Kenniscentrum voor Angst en Stress (KAS) waarin onderwijs, praktijk en zorg worden verbonden, en de Leyden Academy on Vitality and Ageing (LAVA), met onder andere de organisatie van Vitality Walks. Door in te zetten op een stad die uitnodigt tot spelen, bewegen en sporten en gebruik te maken van de aanwezige kennis over gezondheid in onze stad, maken we gezondheid makkelijk en toegankelijk voor alle inwoners, zowel jong als oud.
We bieden extra hulp en ondersteuning aan inwoners die dat nodig hebben. In 2024 zetten we steviger in op de verbinding van jeugdhulp met bestaanszekerheid, het onderwijs en andere factoren die van invloed kunnen zijn op de situatie van kinderen en jongeren. Er zijn ook landelijke ontwikkelingen op het gebied van jeugd. De Hervormingsagenda Jeugd bevat een groot pakket afspraken om de jeugdzorg te verbeteren en financieel houdbaar te krijgen. Gemeenten en het Rijk gaan structureel investeren in de landelijke kwaliteit en effectiviteit van jeugdhulp.
In 2024 wordt de regionale opvangvoorziening voor jongeren aan het Maansteenpad gerealiseerd. Deze voorziening is voor dakloze jongeren uit de regio Holland Rijnland, die behoefte hebben aan constante toezicht en begeleiding.
Vanuit Programma Leiden Inclusief wordt gewerkt aan de ambitie ‘in Leiden kan iedereen meedoen en is iedereen gelijkwaardig. In Leiden voelt iedereen zich thuis en veilig en verdient iedereen acceptatie en respect’. We zetten ons in om een diverse, inclusieve en gelijkwaardige gemeentelijke organisatie te zijn, en om al het werk dat we doen op die manier uit te voeren. We streven ook naar meer bewustwording op dit thema in samenleving. We versterken de netwerken in de stad die zich inzetten op dit thema en zetten die actief in om het beleid en de uitvoering meer inclusief en gelijkwaardig te maken.
Opgaven in het sociaal domein zijn vaak gemeente-overstijgend. Regionale samenwerking is daarom belangrijk. We werken op het gebied van Wmo, Jeugd en Maatschappelijke Zorg in verschillende verbanden regionaal samen, zoals in Holland Rijnland, de subregio en de arbeidsmarktregio. Samen met andere gemeenten werken we intensief aan het bereiken van onze gezamenlijke doelen.
In de (concept) Wet versterking regie volkshuisvesting is opgenomen dat iedere gemeente uiterlijk in 2026 een volkshuisvestingsprogramma moet hebben. Met de Leidse Regio wordt gewerkt met een (sub)regionaal woonzorgkader, waarin wordt vastgelegd om welke doelgroepen het gaat en waar we (sub)regionaal samenwerken en waar niet. Op basis hiervan wordt in 2024 de Leidse woonzorg(welzijn)visie afgerond en vastgesteld. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met corporaties, marktpartijen, zorgkantoor en zorgpartijen en welzijnsorganisaties.
Al een aantal jaar is er sprake van een structurele taakstelling binnen het hek rond het sociaal domein. In de aanloop naar de kaderbrief 2024-2028 zal de invulling van de taakstelling van € 2,3 miljoen vanaf 2027 geconcretiseerd worden. Dit vraagt nadere uitwerking en richting. Bijsturing binnen het financieel hek van het sociaal domein heeft zonder meer effect op inwoners in een kwetsbare situatie. Daarnaast zijn er grote onzekerheden op landelijk niveau die mogelijk effect hebben op het meerjarenbeeld, waaronder ook eventuele voordelen. Een voorbeeld hiervan is de invoering van de inkomensafhankelijke bijdrage Wmo.
De resterende taakstelling van € 1,1 miljoen vanaf 2027 wordt nog niet beleidsmatig ingevuld. In de begroting wordt dit deel van de taakstelling gedekt door de behoedzaamheidsruimte.