We werken aan een stad die goed bereikbaar en prettig leefbaar is – voor iedereen die in Leiden woont, werkt of de stad bezoekt. Daarbij kijken we niet alleen naar vandaag, maar ook naar de toekomst. Leiden levert een belangrijke bijdrage aan de woningbouwopgave in Nederland. We liggen op schema met het bouwen van nieuwe woningen. Dat lukt door slimme keuzes in ons parkeerbeleid, en door te investeren in goede bereikbaarheid, zowel op de weg als met het openbaar vervoer.
Het parkeerbeleid stelt corporaties en ontwikkelaars in staat om parkeeroplossingen te vinden bij het bouwen van woningen. Hierdoor blijft woningbouw financieel haalbaar en kunnen we meer betaalbare woningen bouwen. Dit geldt voor 3.450 reeds gerealiseerde of in aanbouw zijnde woningen sinds 2021. Daarnaast geldt dit voor nog eens ruim 10.000 woningen die nu in ontwikkeling zijn. De groei van de stad vraagt ook om extra aandacht voor verkeersveiligheid. Dat doen we door te investeren in infrastructuur, verkeerseducatie en gedrag.
Een andere belangrijke uitdaging is het omgaan met de gevolgen van klimaatverandering. We maken de stad groener, versterken de biodiversiteit en zetten stappen in de energietransitie. Zo wordt in 2026 verder gewerkt aan de uitbreiding van warmtenetten en het verzwaren van het elektriciteitsnet. Ook zetten we een belangrijke stap naar de oprichting van een regionaal publiek warmtebedrijf.
We begrijpen dat investeren in de stad soms overlast kan geven. Zeker in een compacte stad als Leiden is dat niet altijd te voorkomen. We doen ons best om die overlast zo klein mogelijk te houden. Dat doen we bijvoorbeeld door werkzaamheden goed op elkaar af te stemmen, projecten te combineren en inwoners en ondernemers op tijd te betrekken. Toch vragen deze ontwikkelingen veel van de stad. We zijn ons daarvan bewust.
In de volgende programma’s leest u hier meer over:
Ook in 2026 combineren we het vervangen van riolering met het opknappen en vergroenen van wijken. Daarbij houden we alvast rekening met de aanleg van warmtenetten in de toekomst. In Leiden Zuidwest starten we met voorbereidingen voor de aanleg van nieuwe warmtenetten in de Fortuynwijk en Boshuizen. Zo zorgen we ervoor dat verschillende werkzaamheden tegelijk worden uitgevoerd. Deze manier van werken – werk met werk maken – gaat hiermee een nieuwe fase in.
In 2026 werken we samen met partners aan de oprichting van een regionaal publiek warmtebedrijf. De gemeente Leiden werkt hierin samen met Firan, EBN en buurgemeenten. Het doel is dat het warmtebedrijf in 2027 actief is en het warmtenet gaat beheren. In het Warmteprogramma maken we in 2026 inzichtelijk waar het warmtebedrijf aan de slag gaat, naast de projecten in Leiden Zuidwest. Ook laten we zien welke investeringen daarbij horen.
Knooppunt Leiden Centraal wordt een centrale plek waar reizigers, bewoners en werknemers elkaar ontmoeten. Het wordt een knooppunt waar je makkelijk overstapt tussen trein, bus, fiets, Kiss & Ride en taxi. En een plek waar je prettig kunt wachten, werken of afspreken. In 2026 kiezen de Rijksoverheid, NS, ProRail, de provincie en de gemeenten een voorkeursalternatief voor het knooppunt. Daarna worden afspraken gemaakt over de verdere uitwerking. Voor die tijd moet de financiering rond zijn. Het gemeentelijke aandeel, zoals aangekondigd in de Kaderbrief, is opgenomen in deze begroting.
Sinds 2024 heeft ook Leiden te maken met netcongestie: er is onvoldoende capaciteit op het elektriciteitsnet. Deze situatie speelt al langer in andere delen van het land en vormt een belangrijke uitdaging. Netbeheerder Liander werkt aan een versterking van het net. De gemeente speelt hierin een faciliterende rol. Daarnaast zoeken we naar praktische oplossingen per situatie, geven we informatie aan bewoners en bedrijven over kleinschalige alternatieven, en zetten we in op datagedreven sturing. Voor deze aanpak zijn in deze begroting extra middelen beschikbaar.
Verkeersveiligheid is erg belangrijk voor de gemeente Leiden. We zetten al meerdere jaren in op een mix van verschillende maatregelen. Zo verbeteren we de inrichting van straten. Daarnaast geven we verkeerslessen op scholen, voeren we campagnes om het gedrag van verkeersdeelnemers te verbeteren en verlagen we op steeds meer plekken de maximumsnelheid.
Dankzij een extra financiële impuls kunnen we nog meer doen. We versnellen de aanpak van risicovolle locaties en maken ruimte voor extra voorlichtingscampagnes. Ook komt er meer capaciteit om verkeersgegevens te analyseren. Daardoor kunnen we beter inspelen op risico’s en gerichter maatregelen nemen. Verder zetten we extra handhavers in. Zij krijgen meer bevoegdheden. In de toekomst mogen zij bijvoorbeeld optreden tegen smartphonegebruik op de fiets, door rood fietsen en rijden zonder fietsverlichting.
Veel van de genoemde maatregelen – zoals de aanleg van warmtenetten, de aanpak van netcongestie en de ontwikkeling van Knooppunt Leiden Centraal – zijn nodig om Leiden leefbaar en toekomstbestendig te houden. Ze vormen de basis om woningen te kunnen blijven bouwen. In 2026 is de planning dat we starten met de bouw van een groot aantal projecten, waaronder: