Inleiding

Programma 7 maakt (samen met Programma’s 8C, 9 en 10) onderdeel uit van het sociaal domein en daarmee is de Visie Sociaal Domein van toepassing. In de visie zijn drie sturingsniveaus geformuleerd (stadsklimaat, collectief en individueel) waar de gemeente op inzet bij het realiseren van haar beleidsdoelen.

We willen een stadsklimaat dat een goede basis biedt, met daarin een kansrijke start, goede jeugdgezondheidszorg en goed onderwijs in een rijke leeromgeving. Daarnaast hebben sommige kinderen en hun ouders extra aandacht nodig. Dat doen we bijvoorbeeld via de Jeugd en Gezinsteams, via opvoedondersteuning, via het onderwijskansenbeleid of via projecten rond het voorkomen van voortijdig schoolverlaten (collectief niveau). Op individueel niveau is het organiseren van specialistische jeugdhulp een voorbeeld van een voorziening die meer aansluit bij een specifieke behoefte.

Programma Sterke Sociale Basis
Het programma Sterke Sociale Basis is in juli 2020 met de nieuwe partijen van start gegaan. In 2021 zal de onderlinge samenhang van basisvoorzieningen en sociale netwerken, rondom ouders, jeugd en jongeren verder worden versterkt. Zo dragen we bij aan het doel dat iedereen in Leiden gezond, veilig en kansrijk kan opgroeien.

Corona
Ook in 2021 heeft corona nog effect. Zo is de aanbesteding voor jeugdhulp (zie ook 7A) met een half jaar uitgesteld en zien we mogelijk nog een toename van jeugdhulp die door corona niet aangevraagd is. De nieuwe werkvormen/patronen die als gevolg van corona bij de jeugdhulp zijn ontstaan nemen we mee in de aanbesteding. De samenwerking met het onderwijs rond kinderen in een kwetsbare positie wordt voortgezet (zie ook 7B).

Speerpunten 2021

1. We sturen bij de Toegang Jeugdhulp vanaf juli 2021 op resultaat (in plaats van op inspanning). De partij die de aanbesteding gegund krijgt start per 1 juli 2021.
2. We voeren de bezuinigingsmaatregelen die medio 2020 regionaal zijn vastgesteld uit.
3. We starten met de uitwerking van het inkoopplan voor de inkoop van de gespecialiseerde jeugdhulp.
4. De effecten van corona in en op het onderwijs zullen we nauwlettend blijven volgen, vooral voor jongeren in een kwetsbare positie en anderstaligen.
5. We plaatsen het onderwerp 'racisme in het onderwijs’ en het tegengaan hiervan, als thema op de agenda van de bestuurlijke overleggen met onderwijsorganisaties.
6. We zetten de goede samenwerking die tijdens de coronacrisis is ontstaan tussen kinderopvang, primair onderwijs, MBO en gemeente voort en bouwen die waar mogelijk verder uit. Dat geldt ook voor de samenwerking tussen onderwijs en jeugdhulp, en voortijdig schoolverlaten (VSV). Dit komt ook terug in het regionale VSV programma 2021-2024.
7. Bevorderen van gelijke kansen door onder andere deelname aan de Gelijke Kansen Alliantie Agenda met het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, het uitvoeren van het onderwijskansenbeleid, en aandacht voor gelijke kansen in de Leidse Educatieve Agenda (LEA).
8. We maken voor leerlingen/scholieren (primair en voortgezet onderwijs) een rijke leeromgeving breed toegankelijk. Daarmee krijgen ze de kans zich breder te ontwikkelen op maatschappelijke thema’s die aansluiten bij hun interesse. Dat doen we samen met stadspartners, in projecten zoals 'Verwonder om de Hoek' en 'Leren met de Stad'.
9. Het beter inzetten en benutten van onderzoek naar maatschappelijke kwesties in de eigen stad, door samenwerking tussen én met de Hogeschool, Universiteit en het MBO. We werken in 2021 bijvoorbeeld aan een strategische agenda met het MBO. Denk hierbij aan het verbinden van de activiteiten in het kader van verdere inburgering, de inspanningen voor de JA/JAS-doelgroep en het creëren van stagemogelijkheden voor studenten binnen de gemeentelijke organisatie. 
10. Veel van de onderwijsdoelen komen terug in de Sustainable Development Goals (SDG’s). Natuur- en Duurzaamheidseducatie (NDE) zorgt voor afstemming tussen verschillende (lokale) initiatieven rond de SDG's, de activiteiten van Stichting 2030, en aansluiting bij landelijke programma's.
11. Onderwijs is gezien de steeds grotere diversiteit aan culturen en nationaliteiten in de stad een belangrijk onderwerp in de visie internationalisering. We verbeteren in het onderwijs de landing van nieuwkomers en anderstaligen samen met de onderwijspartijen.
12. Bij vaststelling van het Integraal Huisvestingsplan (IHP) door de raad in 2020, voeren we in 2021 fase 1 en 2 van het IHP uit. Ook voeren we in 2021 het Programma Onderwijshuisvesting uit om te komen tot een duurzame, toekomstbestendige onderwijshuisvestingsportefeuille.

Beleidsterrein 7A Jeugd

De heroverwegingen die in 2020 hebben plaatsgevonden voor de sturing, inkoop en bekostiging van de jeugdhulp worden in 2021 geïmplementeerd.

De partij die de aanbesteding gegund krijgt start op 1 juli 2021met de werkzaamheden voor de toegang jeugdhulp. Tot die tijd heeft de huidige aanbieder, de cooperatie JGT, voor een aantal aspecten (onder andere samenwerking met het Onderwijs en de praktijkondersteuner huisartsen) extra aandacht.

7A1.1 Betrekken van de jeugd via jeugdparticipatie

De uitvoering van jongerenparticipatie wordt vanaf 1 juli 2020 uitgevoerd door SOL. Voor meer informatie over de Sterke Sociale Basis zie 9A1.1 en 9A1.2.

7A1.2 Waarborgen kwaliteit (openbare) speelruimte
In 2021 continueren we het uitvoeringsplan spelen. We knappen speelplekken op en voorzien ze van extra speelwaarde. Ook leggen we nieuwe speelplekken aan en in een aantal wijken zogenoemde 'speellinten', routes van speelaanleidingen. Met Jantje Beton en Fonds 1818 is er een overeenkomst om zgn Verloren landjes aan te leggen: dit zijn natuurspeelplekken waar activiteiten plaatsvinden. Er zijn nu twee landjes aangelegd en er wordt in 2021 gekeken hoe en waar het derde landje kan worden aangelegd. Tenslotte wordt verder gegaan met het versterken van de buurtfunctie van de speeltuinen. We ronden in 2021 de vertraagde verbouwing van speeltuin SV Ons Eiland af.

7A2.1 Vanuit het CJG uitvoeren van de Wet Publieke Gezondheid
7A2.2 Vanuit het CJG organiseren van informatie, advies en opvoedingsondersteuning
Voor alle jonge kinderen en hun ouders is jeugdgezondheidszorg beschikbaar via de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG). In 2021 blijft het CJG een laagdrempelig inlooppunt waarin ouders, kinderen en jongeren terecht kunnen met alle vragen over opvoeden en opgroeien Het CJG biedt snelle en goede informatie, advies en hulp.

Met het Project Gezonde Kansrijke Start in Leiden willen we ieder kind een zo goed mogelijke start van zijn of haar leven en een optimale kans op een goede toekomst geven. In 2021 zullen we samen met de lokale coalitie Gezonde Kansrijke Start (partners uit geboortezorg, jeugdgezondheidszorg, jeugdhulp), waaronder het CJG, verder werken aan een Gezonde Kansrijke Start in Leiden. We streven met de lokale coalitie in 2021 naar een doorlopende aanpak voor een gezonde en kansrijke start voor alle kinderen in Leiden. Wij richten ons daarbij op het bevorderen van een gezonde leefstijl tijdens de eerste 1000 dagen en wij hebben oog voor de kwetsbaren. Met het programma Nu Niet Zwanger, dat valt onder het Project Gezonde Kansrijke Start, richten wij ons op de kwetsbare (potentiële) ouders, die vanwege multi-problematiek in deze fase van hun leven hun kinderwens nog beter uit kunnen stellen totdat zij een kind wel een veilige en gezonde leefomgeving kunnen bieden. Het CJG en de JGZ zijn belangrijke partners binnen het project Gezonde Kansrijke Start.

7A2.3. Vanuit het CJG organiseren van jeugdhulp door middel van jeugd & gezinsteams
De overeenkomst met de coöperatie JGT is verlengd tot 1 juli 2021 omdat de aanbesteding moest worden uitgesteld vanwege corona. Er zal in dat eerste halfjaar van 2021 - naast uitvoering van de reguliere werkzaamheden - extra aandacht zijn voor onder meer de samenwerking met onderwijs, de invulling van de Praktijkondersteuner Huisartsen, het versterken van JGT’s in veiligheidsvraagstukken en de verbinding met het preventieve voorveld. Ook de bezuinigingsmaatregelen die medio 2020 regionaal zijn vastgesteld, vinden uitvoering in 2021.

Aanbesteding Toegang Jeugdhulp
De drie rode draden in de aanbestedingsdocumenten voor Toegang Jeugdhulp zijn kind en gezin centraal, normaliseren; hulp dichtbij, vroegsignalering en preventie. Tevens zijn er drie speerpunten: triage, samenwerking met de huisartsen en regievoering.
Werd er voorheen vooral gestuurd op inspanning, in de nieuwe opdracht zal er meer gestuurd worden op resultaat. De aanbieder doet binnen bepaalde kaders een voorstel voor indicatoren die gebaseerd zijn op wat de toegang kan bijdragen aan het gewenste resultaat. De partij die de aanbesteding gegund krijgt, start op 1 juli 2021.

7A3.1 Het doen organiseren van specialistische hulp
In het eerste half jaar van 2021 werken we het inkoopplan voor gespecialiseerde jeugdhulp uit. We werken met het concept van Bestuurlijk aanbesteden met als voordeel dat voor de nieuwe inkoop geen aanbesteding vereist is. Middels diverse (digitale) overlegtafels geven we aanbieders de mogelijkheid om met ons in dialoog te gaan over de voorgestelde wijzigingen per 1 januari 2022. Zij krijgen de gelegenheid om vragen te stellen, in gesprek te gaan etc. Vanaf juli 2021 start de implementatie van de nieuwe inkoop gespecialiseerde jeugdhulp op basis van de zeven segmenten (Behandeling met verblijf, Wonen, Dagbehandeling- dagbesteding, Ambulant, Onderwijs, Veiligheid en Crisis). Hierin wordt voor gezinnen onder andere ingezet op de inzet van steunouders of anderen uit het sociaal netwerk en op de beschikbaarheid van voldoende pleeggezinnen. Voor het segment Onderwijs geldt dat we starten in het schooljaar 2021-2022.

Een overzicht van realisatie- en streefwaarden van de indicatoren (ook uit vorige begrotingen) staat op LeideninCijfers.

Beleidsterrein 7B Peuterspeelopvang en kinderopvang

Deelname aan peuterspeel- of kinderopvang zorgt ervoor dat kinderen zich spelenderwijs kunnen ontwikkelen, in aanvulling op de opvoedomgeving thuis. Ze doen nieuwe ervaringen op in een veilige, taalrijke en stimulerende omgeving. Ze groeien toe naar de overgang naar het basisonderwijs. Er is zowel aandacht voor talent als voor extra ondersteuningsbehoefte. We dragen zorg voor voldoende aanbod van goede kwaliteit en stimuleren daarmee gelijke kansen voor alle kinderen.

7B1.1 Zorg dragen voor voldoende aanbod peuterspeelopvang​
De Stichting Peuterspeelzalen Leiden (SPL) biedt peuterspeelopvang aan voor kinderen van twee tot vier jaar. Dit aanbod is voldoende. In 2021 biedt SPL tevens de wettelijke 16 uur voorschoolse educatie per week aan kinderen die dat nodig hebben. ​ ​​

​ 7B1.2 Waarborgen kwaliteit kinderopvang / peuterspeelopvang​
Het in stand houden van het goede kwaliteitsniveau van de Leidse kinderopvang doen we door strenge inspectie, waarbij ruimte blijft voor gesprek met de aanbieders. Jaarlijks wordt in juni het aantal en de aard van de overtredingen in een rapport voor het rijk en de gemeenteraad bekend gemaakt. De GGD zal in haar toezicht de in ontwikkeling zijnde landelijke kwaliteitseisen meenemen.
Kwaliteit van kinderopvang gaat verder dan alleen wettelijke voorschriften. Het gaat bijvoorbeeld ook over samenwerking met basisscholen, jeugdgezondheidszorg en zorgaanbieders. De kinderopvang is daarom een belangrijke partner bij de ontwikkeling van jeugd- en onderwijsbeleid.

* Deze indicator is aangepast ten opzichte van de Programmabegroting 2020 omdat deze indicator ook gaat over deelname van kinderen van 0 en 1 jaar aan kinderopvang. De vorige indicator ging alleen over 2 - en 3 -jarigen. Deelname aan kinderopvang wordt met name bepaald door economische omstandigheden, daarom is een constante streefwaarde op basis van de huidige deelname opgenomen.

Een overzicht van realisatie- en streefwaarden van de indicatoren (ook uit vorige begrotingen) staat op LeideninCijfers.

Beleidsterrein 7C Onderwijsbeleid

Inleiding

We streven naar gelijke kansen voor alle kinderen. We bieden een vliegende start voor de jonge kinderen in een rijke leeromgeving (zie 7B en 7C1). We bieden voorschoolse educatie, die sinds medio 2020 is uitgebreid naar 16 uur. We stimuleren de vorming van integrale kindcentra. Voor de kinderen met specifieke behoeften is individuele ondersteuning mogelijk (zie 7C2).

Tijdens de coronaperiode is er een samenwerking tussen de onderwijspartijen geintensiveerd en daardoor verbeterd. Deze samenwerking bouwen we verder uit, waarmee we kinderen in een kwetsbare positie beter kunnen opvangen en we ze meer kwaliteit kunnen bieden.

In de Gelijke Kansen Alliantie werken we samen met onder meer met de Universiteit Leiden, scholen voor het primair- en voortgezet onderwijs en De Leidse Aanpak. We richten ons daarbij op de overgang van het primair naar het voortgezet onderwijs. In 2021 werken we verder aan de aanpak Gelijke Kansen, in een verbinding met andere terreinen zoals jeugd- en armoedebeleid.

Het terugkeren naar school of het verwerven van een werkplek van minimaal 12 uur per week wordt in 2021, in lijn met de landelijke uitbreiding van doelstellingen voor voortijdig schoolverlaten (VSV) gestimuleerd. We blijven ook het behalen van minimaal een startkwalificiatie bevorderen en verzuim en uitval zoveel mogelijk voorkomen.
In 2021 houden we de effecten van corona op het (MBO-)onderwijs en anderstaligen in het onderwijs goed in de gaten. Er is in het VSV-programma, zowel regionaal als lokaal, meer aandacht voor stage- en arbeidstoeleiding en we blijven onverminderd inzetten op scholing om de veerkracht van de jongeren (en volwassenen) te verhogen (zie ook 7C4).

We stimuleren talentontwikkeling (sport, cultuur, natuur), ook bij jonge kinderen. Een voorbeeld daarvan is het project ‘Verwonder om de hoek’. Daarnaast vergroten we het sport- en beweegaanbod rondom scholen en in wijken en stimuleren we het deelname aan sport via het onderwijs (zie ook 8C Sport).

We verbinden het onderwijs aan wat Leiden als kennis- en cultuurstad te bieden heeft voor onze kinderen en docenten. We spelen in op de behoeftes van onze steeds internationaler wordende bevolking. De voortrekkersrol van Leidse kennisinstellingen op het gebied van onderwijs en onderzoek biedt veel kansen. Zo voegt Leidse kennis waarde toe aan het werkveld en ontstaan rijke leeromgevingen, via onder andere het Leiden Education Fieldlab (LEF) en De Leidse Aanpak, die we versterken. We bouwen voort op het samen met stadspartners verder brengen van de duurzame basisvorming, zoals vormgegeven vanuit natuur- en duurzaamheidseducatie, Leren met de stad en de versterking van het techniekonderwijs.

In de visie internationalisering die in 2020 is vastgesteld, is onderwijs een van de speerpunten. De daarin benoemde initiatieven zoals een meerjarig model voor nieuwkomersonderwijs en wereldburgerschap zullen in 2021 verder vorm krijgen. Het onderwijs aan nieuwkomers komt meer tegemoet aan de diversiteit aan internationale leerlingen (bijv. vluchtelingen, anderstalige kinderen van wie de ouders tijdelijk in de Leidse regio werken) via verschillende vormen van onderwijs en diverse routes. Dit wordt in 2021 verder uitgewerkt en geleidelijk geïmplementeerd.

7C1 Gelijke kansen voor kinderen van nul tot dertien jaar
In het uitvoeringsplan bij het beleidsprogramma integrale aanpak onderwijskansen zijn de ambities en acties opgenomen voor onderwijs, kinderopvang, jeugdgezondheidszorg, cultuur, welzijn en gemeente voor 2021:

• integraal en gebiedsgericht inzetten op goede aansluiting en samenwerking voorschool - school
• inzet op het jonge kind door een rijke omgeving aan te bieden
• aandacht voor talentontwikkeling
• goede afspraken met de Leidse Regio over onderwijs aan nieuwkomers
• uitvoeren van de wettelijke taken voorschoolse educatie, waaronder het implementeren van de 16 uur voorschoolse educatie
• bevorderen van ouderbetrokkenheid

7C2.1 Ondersteunen zorg voor leerlingen met specifieke behoeften

Zorg voor leerlingen met specifieke behoeften is de verantwoordelijkheid van gemeente en onderwijs samen. In de Ontwikkelagenda Passend Onderwijs zijn hierover ambities benoemd op drie thema’s:

1. Aansluiting Onderwijs & Jeugdhulp
2. het Jonge Kind
3. MBO/ kwaliteitsagenda, doorgaande leerlijn en jongeren in een kwetsbare positie.

Om de aansluiting Onderwijs & Jeugdhulp te versterken zullen we in 2021 het integraal arrangeren verder doorontwikkelen. Het integraal arrangeren houdt in dat aan de voorkant in samenwerking met verschillende disciplines (JGZ, JGT, Onderwijs, RBL) wordt bepaald wat nodig is voor de jeugdige. Elke partij werkt hieraan vanuit zijn eigen expertise. De samenwerking, al verbeterd in de coronatijd, zal hiermee versterkt worden. Het integraal arrangeren is ook geborgd in de opdracht aan de gemeentelijke toegang tot jeugdhulp. Dit gebeurt onder meer door een vaste contactpersoon voor jeugdhulp op alle onderwijsniveau's. In het speciaal onderwijs zal collectieve jeugdhulp worden ingezet. Deze jeugdhulp zal - onder nader te bepalen voorwaarden - vrij toegankelijk voor jeugdigen zijn en wordt zoveel mogelijk binnen de schoolse setting geboden.

7C2.2 Stimuleren samenwerking en voorzieningen in het onderwijs

De Lokaal Educatieve Agenda (LEA), eind 2019 vastgesteld, geeft voor vier jaar richting aan de gezamenlijke opgaven, doelen en uitvoeringsplannen van de gemeente en de onderwijspartijen in het primair, voortgezet en speciaal onderwijs. De LEA bevat zeven thema’s:

1. Leiden, aantrekkelijke kennis- en onderwijsstad
2. Internationale Stad
3. Onderwijs en Arbeidsmarkt
4. Gelijke Kansen
5. Onderwijs en Jeugdhulp
6. Gezondheid en Bewegen
7. Duurzame Onderwijshuisvesting

Activiteiten in 2021 zijn gericht op de verdere uitwerking en uitvoering van deze gezamenlijk gekozen thema’s. Ook met onderwijsinnovatie stimuleren we samenwerking in het onderwijs en borgen we goede initiatieven. We spelen daarbij een aanjagende en faciliterende rol. Op die manier creëren we de noodzakelijke ruimte voor de Leidse onderwijsprofessionals om te kunnen werken aan toekomstbestendig onderwijs en aan een aantrekkelijke werk- en leeromgeving. In schooljaar 2020-2021 worden innovatieprojecten voor het eerst door het LEF begeleid. Op die manier vergroten we borging, kennisdeling en samenwerking in het onderwijs. Doel is ook het versterken van de verbinding met de diverse beleidsterreinen binnen de gemeente.

De gemeente werkt al veel samen met MBO-Rijnland, maar dit is lang niet altijd zichtbaar. Het streven is om in 2021 een gezamenlijke strategische koers in de samenwerking zichtbaar te maken in drie hoofdlijnen: 1) een rijke leeromgeving met een sterk betrokken en verbonden netwerk van betrokkenen in de stad; 2) onderwijs in relatie tot de (lokale) arbeidsmarkt en 3) sociaal georiënteerde thema’s (zoals VSV en kansen voor nieuwkomers) waarin we samen optrekken.

Tenslotte is er ook het komende jaar blijvende aandacht voor het onderhouden van de diverse onderwijsnetwerken zoals Leidse Aanpak, LEF, ONZ en de netwerken rondom het lerarentekort. Er is daarbij aandacht voor de vraag hoe we deze netwerken niet alleen meer strategisch in kunnen zetten in hun verbindende rol voor het onderwijs, maar ook in hun aanjagende rol als het gaat om het blijven realiseren van aantrekkelijk en toekomstbestendig onderwijs in Leiden. 

7C3.1 Stimuleren van een rijke leeromgeving waarin leerlingen hun eigen talenten kunnen ontwikkelen in een doorlopende leerlijn
Leiden kent een rijke en zichzelf versterkende leeromgeving, die unieke kansen op buitenschools leren en doorstroom (naar de arbeidsmarkt/andere schoolvormen) biedt. We bundelen de krachten van de onderwijspartners en kennis- en culturele instellingen in de stad, om toekomstbestendig onderwijs te kunnen bieden. Denk aan de verbinding van onderwijs en jeugdhulp, of aan brede talentontwikkeling, die leerlingen uitdaagt zich breder te oriënteren.
Zo wordt samen met partners uit onderwijs en cultuur binnen regio Holland Rijnland in 2021 verder ingezet op het vormgeven van Verwonder om de Hoek, een leerecosysteem voor de regio. Door samenwerking tussen kennis- en culturele instellingen, optimaliseren we het leeraanbod. Zo kunnen kinderen op allerlei plekken (thuis, op school, buiten schooltijd, bij instellingen) aan de slag met kunst, cultuur, wetenschap, techniek en duurzaamheid. Hierbij is speciale aandacht voor kinderen die hier weinig of geen toegang tot hebben.

7C3.2 Stimuleren dat leerlingen worden voorbereid op een internationale samenleving 
Leiden wordt steeds internationaler. Dat zien we terug in de toename van diverse groepen internationals: kenniswerkers, arbeidsmigranten, studenten en vluchtelingen. In lijn met de visie internationalisering die in 2020 is vastgesteld, betekent dit dat we de landing van jonge nieuwkomers in het onderwijs willen verbeteren, met daarbij aandacht voor de grote diversiteit aan culturen in de stad. In 2021 staat de opening van de eerste internationale basisschool (IGBO) gepland. Ook gaat het Da Vinci City College van start waarbij leerlingen van de ISK met een diploma vmbo-basis, kader en mavo de ISK verlaten. Ook wereldburgerschap is een thema waar we in 2021 aandacht voor hebben.

De gemeente werkt samen met het onderwijs , aan de realisatie van een internationale basisschool in Leiden in 2020. De aanwezigheid van internationaal (basis)onderwijs is van belang voor kwalitatief goed onderwijs aan kinderen van huidige internationals in Leiden én het aantrekken van buitenlandse bedrijven en werknemers. Mede hierdoor is de aanwezigheid van voldoende internationaal onderwijs een belangrijke keuzefactor en een randvoorwaarde voor een gunstig internationaal vestigingsklimaat.

7C3.3 Bevorderen van toekomstgerichte talentontwikkeling door samenwerking van onderwijs met bedrijven en instellingen
Toekomstgericht onderwijs houdt rekening met sectoroverstijgende thema’s, zoals de aansluiting van onderwijs en arbeidsmarkt (inclusief terugdringen van het lerarentekort en opheffen tekorten in de sector techniek) en duurzaamheid. De voortrekkersrol van de Leidse kennisinstellingen op het gebied van onderwijs en onderzoek biedt veel kansen.
Een voorbeeld van zulke samenwerking is het project Leren met de Stad: hiermee verbinden we onderwijs en maatschappelijke opdrachtgevers voor co-creatie. Zo wordt het integreren van maatschappelijke vraagstukken in onderwijs en/of onderzoek gestimuleerd. Leerlingen oefenen met praktische voorbeelden, en ontwikkelen 21^e-eeuwse vaardigheden. Een ander voorbeeld is het project Verwonder om de Hoek (7C3.1). Met dit project krijgen alle kinderen in Leiden de kans al op jonge leeftijd kennis te maken met technologie en duurzaamheidsvraagstukken. Met zulke onderwijsinnovaties stimuleren we doorstroom in tekortsectoren en maken we het onderwijs aantrekkelijker, waardoor we in Leiden docenten beter behouden.

Met de doorstart van Programma Duurzaamheid is NDE onderdeel geworden van dit beleidsterrein 7C, waarbij de coördinatie door de gemeente is opgepakt en de uitvoerende rol is uitbesteed aan Stichting Naar buiten, in samenwerking met de kinderboerderij en Technolab. Deze combinatie is zeer vruchtbaar gebleken, vanwege de vele raakvlakken tussen natuur, techniek en duurzaamheid, en het belang hiervan voor het onderwijs.

7C4 Sturing geven aan projecten die zich richten op het behalen van een startkwalificatie, terugkeer naar het onderwijs (ook voor thuiszitters) of het verwerven van een werkplek

De maatregelen uit het nieuwe programma ‘Regionale aanpak Voortijdig Schoolverlaten 2021-2024 Zuid-Holland Noord’ worden in 2021 samen met de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC), onderwijspartners en regiogemeenten uitgevoerd. Deze maatregelen zijn in eerste instantie gericht op het behalen van een startkwalificatie, in een tweede plaats op terugkeer naar het onderwijs of het behalen van een werkplek van minimaal 12 uur per week. In de titel van doel 7C4 en van prestatie 7C4.1 is ook het vinden van een werkplek nu opgenomen.
We gebruiken Leidse middelen om jongeren uit Leiden extra te faciliteren in het behalen van hun startkwalificatie, bijvoorbeeld via het creëren van extra stages of extra coaching. In 2021 wordt ook de pilot Krachtpunt (aangenomen initiatiefraadsvoorstel) geïmplementeerd, waarbij jongeren door middel van ervaringsdeskundigen en een digitaal medium op het gebied van voortijdig schoolverlaten worden geholpen. We verbeteren in 2021 de aansluiting met hulpverlening (Jeugdhulp, Wmo) om verzuim te voorkomen en het verminderen van thuiszitters zonder passend onderwijsaanbod (zie ook 7C2). Er komt extra aandacht voor jongeren in kwetsbare positie (zie ook 7A). De afstemming tussen het MBO en (jeugd)hulp wordt opgevoerd teneinde vroegtijdige uitval te voorkomen. Daarnaast worden voor leerlingen die dat nodig hebben mogelijkheden onderzocht om meer maatwerk te bieden en in kleinschaligere setting met meer begeleiding onderwijs te bieden. Dit is ook een onderwerp in de met het MBO op te stellen kwaliteitsagenda.
Jongeren hebben een wettelijke leer en- kwalificatieplicht tot hun achttiende levensjaar. Verzuim kan een voorbode van schooluitval zijn en daarom is het belangrijk om verzuim tegen te gaan.

* Op basis van het Beleidsprogramma en bijbehorend uitvoeringsplan 'Integrale aanpak onderwijskansen kinderen 0-13 jaar' voor 2019 en verder'(RV 18.0076) is de nieuwe indicator 7C1.a geformuleerd. 7C1.b is ongewijzigd. De streefwaarden voor indicator 7A1.a worden in overleg met de betrokken partijen bepaald.
** Alle indicatoren uit de VSV Verkenner en van RBL zijn afgerond op een cijfer achter de komma. In het jaarverslag van RBL staan de niet afgeronde cijfers.
*** De bron van deze indicatoren is aangepast; voorheen was dit waarstaatjegemeente.nl (wsjg). Het RBL beschikt over meer actuele cijfers dan wsjg. De BBV realisatiewaarden van voorgaande jaren kunt u terugvinden op wsjg. Specifiek voor 7C4.h zijn de realisatiewaarden met als bron BBV 2015 (3,0), 2016 (4,1) en 2017 (2,3). Meer duiding bij de gegevens van het RBL staat in het jaarverslag van RBL op www.rbl-hollandrijnland.nl. De cijfers van het RBL worden officieel vastgesteld in het najaar.

Een overzicht van realisatie- en streefwaarden van de indicatoren (ook uit vorige begrotingen) staat op LeideninCijfers.

Beleidsterrein 7D Onderwijshuisvesting

In het najaar van 2020 wordt middels een besluit aan de raad voorgelegd om de herijking van het IHP fasegewijs uit te voeren. Fase 1 en 2 kunnen na vaststelling van dit besluit vanaf 2021 worden uitgevoerd. Fase 3 maakt onderdeel uit van een nieuw toekomstbestendig Integraal Huisvestingsplan voor onderwijs. Dit nieuwe IHP wordt gedurende de periode van 2021 -2024 samen met de schoolbesturen opgesteld.
In 2021 wordt verder gewerkt aan lopende of in voorbereiding zijnde bouwprojecten.
Om beter te sturen op de doelen voor onderwijshuisvesting is in het najaar 2020 gewerkt aan het programmaplan voor Programma Onderwijshuisvesting. Vanaf 2021 zal uitvoering worden gegeven aan het Programma Onderwijshuisvesting met als doel te komen tot een duurzame, toekomstbestendige onderwijshuisvestingsportefeuille.

7D1.1 Realisatie van nieuwbouw, uitbreiding en renovatie van schoolgebouwen en gymnastieklokalen

Lopende of in voorbereiding zijnde bouwprojecten voor de realisatie van nieuwbouw, uitbreiding en vervanging van lesgebouwen en gymnastieklokalen:

• Uitbreiding van het lesgebouw en vervanging van het gymnastieklokaal van het Stedelijk Gymnasium Athena;
• Vervangende nieuwbouw van het lesgebouw van de Tweemaster aan het Broekplein;
• Nieuwbouw van gymnastieklokalen aan de Oppenheimstraat;
• Tijdelijke huisvesting, uitbreiding en renovatie van lesgebouw van het Metrum;
• Vervangende nieuwbouw van het Leonardo College;
• Uitbreiding van het lesgebouw van ELS.

In 2021 zal conform de herijking van het IHP worden gestart met de initiatieffase van onderwijshuisvestingsprojecten, die in 2024 gerealiseerd zullen worden. Onderdeel van de initiatieffase is het beoordelen van aanvragen en het vaststellen van het programma 2022 van deze onderwijshuisvestingsprojecten.

7D1.3 Uitvoering van de overige wettelijke taken zoals ozb, schadeherstel en bekostiging gymnastiek-onderwijs
Naast het uitvoeren van de taken met betrekking tot overdracht panden, vergoeding OZB, schadeherstel en bekostiging gymnastiekonderwijs conform de verordening onderwijshuisvesting wordt dit jaar verder gewerkt aan optimalisatie van deze processen.

Een overzicht van realisatie- en streefwaarden van de indicatoren (ook uit vorige begrotingen) staat op LeideninCijfers.

Kaderstellende beleidsstukken

Inleiding

• Visie Sociaal Domein (RV 19.0029)

7A

• Visie jeugdhulp "Samen Sterk voor Toekomst van Jeugd(hulp)" (BW 19.0372 / RV 19.0089)
• Evaluatie vraaggerichte jeugdparticipatie 2018 en vooruitblik 2019-2021’ (RV 18.0099)
• Koersdocument Doorontwikkeling Jeugdhulp Leidse regio (RV 18.0097)
• Verordening Jeugdhulp (RV 18.0046)
• Beleidskader Spelen en Bewegen (RV 17.0081)
• Overkoepelende visie jeugdbeleid en participatie (RV 17.0020)
• Voor alle jongeren perspectief (BW 16.0612)

7B

• Subsidieregeling Peuterspeelopvang en VVE, Leiden 2016 (RV 16.0046)

7C

• Beleidsprogramma integrale aanpak onderwijskansen kinderen 0 – 13 jaar 2019 en verder: van onderwijskansen naar gelijke kansen (RV 18.0076)
• Programma Leiden Kennisstad. Samenwerkingsovereenkomst 2017-2021
• Programma Regionale aanpak Voortijdig Schoolverlaten 2017-2020 ‘Op naar de finish!’
• Visie Internationalisering 2020 (RV 20.0051)

7D

• Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs (RV 15.0005)
• Integraal Huisvestingsplan voor het Onderwijs 2019-2030 (RV 18.0071)

Programmakosten

Budgettaire ontwikkelingen
De daling van de lasten en/of de stijging van de baten worden onder andere veroorzaakt door de indexering van budgetten, doorrekening van de kostenverdeelstaat en de kapitaallasten die zijn berekend vanuit het meerjareninvesteringsplan 2021-2024. Beleidswijzigingen met financiële consequenties worden hierna per beleidsterrein toegelicht.

Jeugd
In 2020 is de laatste tranche van de bijdrage van € 1,2 miljoen aan het regionaal Transformatiefonds Jeugd geraamd. In 2020 is verder een incidentele raming van € 660.000 opgenomen voor versterking buurtfuncties van speeltuinaccommodaties. De raming voor subsidies is in 2021 met € 850.000 verlaagd. Dit wordt veroorzaakt door de overheveling in het kader van Sterke sociale basis van subsidies naar het programma 9 Maatschappelijke ondersteuning.

Onderwijsbeleid
Na 2020 eindigt het regionaal programma Aanpak voortijdig schoolverlaten. Als gevolg hiervan stopt zowel de specifieke rijksbijdrage (€ 520.000) als de doorbetaling van deze bijdrage aan de contactschool (€ 520.000). Tevens is voor 2021 een neerwaartse bijstelling van de rijksbijdrage voor het gemeentelijk onderwijs achterstandbeleid met € 65.000 verwerkt.
De raming voor subsidies is in 2021 met € 246.000 verlaagd. Dit wordt veroorzaakt door de overheveling in het kader van Sterke sociale basis van subsidies naar het programma 9 Maatschappelijke ondersteuning.

Onderwijshuisvesting
Als gevolg van de investeringen in lopende projecten op het gebied van onderwijshuisvesting nemen de kapitaallasten in 2021 met ruim € 1,4 miljoen toe. Het betreft o.a. de investeringen in onderwijsgebouwen ten behoeve van het Leonardo College aan de Telderskade, de VMBO school aan de Boerhaavelaan, de basisscholen aan het Broekplein en het Stedelijk Gymnasium aan de Fruinlaan. Door het eindigen van huur- en lease voor onderwijsgebouwen daalt de raming met ruim € 550.000. Voor het overige is in de raming 2021 rekening gehouden met indexering van de budgetten, o.a. 2% voor OZB.

Reserves

Reserve combinatiefuncties
Er is een onttrekking geraamd van € 19.000 ter dekking van het tekort op de combinatiefuncties (RV 15.0082 en BW 18.0431).

Reserve onderwijshuisvesting
De onttrekking betreft de inzet van de reserve voor het dekken van de kosten van personele inzet en plankosten om het uitvoerend vermogen en de risico's bij de uitvoering van het Integraal huisvestingplan 2020 - 2030 te versterken, respectievelijke te beperken.Wanneer het beschikbare budget niet volledig wordt besteed vloeit het niet ingezette deel terug naar de reserve.

Investeringen

Bedragen * € 1.000

In bovenstaand overzicht staan de investeringen zoals deze zijn opgenomen in het investeringsplan 2021-2024. In paragraaf 4.2.2 Investeringen wordt de ontwikkeling van de kapitaallasten toegelicht en staat een overzicht met te voteren kredieten.

Subsidies

­Het volledige subsidie-overzicht is opgenomen in paragraaf 3.2.8 Subsidies.

Voorgestelde bezuinigingen eerste begrotingswijziging

Hieronder is een overzicht van de voorgestelde bezuinigingen op dit programma opgenomen. Voor een toelichting op deze voorstellen verwijzen wij naar de het raadsvoorstel 1^e begrotingswijziging 2021, dat afzonderlijk aan de raad is aangeboden, tegelijkertijd met deze begroting.