Inleiding

Cultuur
Cultuur biedt de gelegenheid tot ontwikkelen en ontmoeten, tot genieten en ontdekken. Cultuur moet toegankelijk zijn voor iedereen, ongeacht leeftijd, afkomst, opleiding, herkomst, talent en/of vitaliteit. Leiden heeft naast vele makers ook diverse theater- en muziekpodia met een gevarieerd aanbod aan voorstellingen. En naast vele monumenten en musea heeft Leiden ook unieke archieven, opleidingen, onderzoeksinstellingen en bedrijven die zich bezighouden met erfgoed. Door het educatieve aanbod komt jong en oud in contact met cultuur en erfgoed. Cultuur verbindt en draagt bij aan maatschappelijke en sociale doelen, aan het welzijn van inwoners. En vele bezoekers van binnen en buiten Leiden maken jaarlijks gebruik van het diverse aanbod, ook van evenementen. Leiden is dan ook echt Stad van ontdekkingen, stad van (internationale) kennis en (historische) cultuur. Deze culturele rijkdom draagt bij aan het aantrekkelijke vestigingsklimaat van de stad.

Sport
Voldoende bewegen is een essentieel onderdeel voor een gezonde en actieve leefstijl. Daar hechten we grote waarde aan. Daarom zorgen we ervoor dat alle Leidenaars voldoende kunnen sporten, spelen, bewegen en ontmoeten, in lijn met het Beleidskader Sport en Gezondheid: 'Samen maken we de stad gezond en actief 2019-2023’ en het beleidsakkoord ‘Samen leven in Leiden 2022-2026’. Dat doen we samen met de inzet van de sportverenigingen, buurtsportcoaches en andere stadspartners. In 2024 ronden we het nieuwe sport- en gezondheidsbeleid af waarin nieuwe speerpunten op het gebied van sport, gezondheid en spelen worden geformuleerd. Met de realisatie van zwembad en schaatshal de Vliet en sportcomplex 1574 is een mooie kwaliteitsslag voor sportend Leiden gemaakt. In 2024 wordt gemonitord of en hoe we onze verwachtingen in de exploitatie gaan realiseren.

De inkomensgrens voor het Jeugdfonds Sport & Cultuur is opgehoogd van 120% naar 140% van het bestaansminimum. Zo kunnen meer kinderen en jongeren met weinig geld toch sportieve of culturele activiteiten ondernemen. Voor deze groep wordt de contributie of het lesgeld betaald en in sommige gevallen benodigdheden zoals kleding of schoenen.

Meer Leidenaren een leven lang laten genieten van sport en bewegen! Dit was en is het hoofddoel van het Leidse Sportakkoord. Vanuit het Leidse Sportakkoord I zijn mooie resultaten bereikt (bijvoorbeeld de energieactie, sportplaza, walking basketbal, rowing blind). Deze lijn zetten we door en we gaan samen met de partijen aan de slag om van het Leidse Sportakkoord II een nog groter succes te maken. Samen met de Leidse Sportfederatie, Stichting Topsport Leiden, Incluzio en de Adviesraad Sociaal Domein hebben we de handschoen opgepakt en de grote lijnen van het Sportakkoord II opgesteld. Sportverenigingen, andere sport- en beweegaanbieders, maatschappelijke organisaties, onderwijs, bedrijven en andere belangstellenden worden van harte uitgenodigd om mee te doen bij de uitwerking (na de zomer) van het Sportakkoord II. Het Leidse Sportakkoord II loopt tot en met eind december 2026. Het is een dynamisch akkoord. Partijen die hieraan willen bijdragen, blijven natuurlijk van harte welkom zich ook aan te sluiten.

De openbare ruimte zo inrichten dat deze uitnodigt om te gaan sporten, spelen, bewegen en ontmoeten; dat is ons doel. Hiervoor hebben we de Leidse Beweegsleutels opgesteld. De Leidse Beweegsleutels zijn bouwstenen voor een beweegvriendelijke openbare ruimte, ze vormen een belangrijke sleutel tot het stimuleren van het beweeggedrag van Leidenaren en leveren een bijdrage aan de ambitie om van Leiden een gezondere stad te maken. De Beweegsleutels zijn toegevoegd aan het Handboek Kwaliteit Openbare Ruimte en worden ook gekoppeld aan de instrumenten van de Omgevingswet, bijvoorbeeld door het opnemen van de speelrichtlijnen in het omgevingsplan. Ook worden (gebieds)ontwikkelingen getoetst aan de Beweegsleutels.

De coronamaatregelen zijn invloed geweest op sportdeelname en de hoeveelheid beweging die Leidenaren krijgen. Met de inzet van o.a. de buurtsportcoaches en de breedtesportcoördinator proberen we weer meer Leidenaren (meer) aan het bewegen te krijgen. Uit de KISS-rapportage van NOCNSF over peiljaar 2021 blijkt dat het aantal lidmaatschappen van de Leidse vereniging gelijk is gebleven (sterker: heel licht is gestegen) ten opzicht van voorgaande jaren. Dit ondanks de coronamaatregelen. We zijn trots op deze ontwikkeling. Deze leden konden vanwege de coronamaatregelen niet of beperkt sporten, maar doen dat (naar verwachting) inmiddels wel weer. Dit, samen met de onvermoeibare inzet van de buurtsportcoaches en breedtesport coördinator om meer Leidenaren aan het bewegen te krijgen, maakt dat we zo veel als mogelijk Leidenaren in beweging (proberen te) krijgen.

We ronden het Sportaccommodatieplan (SAP) af. Hierin inventariseren we wat nodig is om de sportinfrastructuur op peil te houden en mee te laten groeien met de ontwikkeling van de stad, waarmee we tevens uitvoering geven aan de motie Geef perspectief aan sportend Leiden (M.23.0049.87). We verkennen de mogelijkheid om het gebied rondom sportpark Cronesteinkade en stadstuinderij Het Zoete Land anders in te richten, zodat er meer ruimte voor hockey ontstaat. We leggen in 2023 een kaderbesluit voor wijksportpark de Mors aan de raad voor, waarbij een voorstel wordt gedaan om meer rugbycapaciteit te creëren en een urban skatepark. Naast de behoefte aan uitbreiding van hockey- en rugbycapaciteit op korte termijn blijkt ook (op langere termijn) behoefte aan meer binnensportcapaciteit. Deze ruimtebehoefte inclusief investeringsopgave is onderdeel van het SAP.

Beleidsterrein 8A Cultuur

Herstel van de culturele sector

Het herstel van de culturele sector in Leiden komt verder op gang. Er zijn ook nieuwe (en ook jongere) bezoekers in onze podia te vinden. Mogelijk gaan we in 2024 ook vruchten plukken van een doelgroepenonderzoek (uit 2023) bij de podia.

Ook de culturele instellingen hebben de afgelopen twee jaar te maken gehad met forse prijsstijgingen als gevolg van inflatie en gestegen kosten voor energie. We bieden hiervoor compensatie met de middelen die in de Kaderbrief 2023-2027 zijn vastgesteld. Over de jaarsubsidies wordt een compensatie voor de hogere inflatie toegepast. Ook voor de gestegen (energie)prijzen is er een tijdelijke subsidieregeling in 2023 – 2024 voor de culturele instellingen. Zo blijven we werken aan een gezonde en toekomstbestendige culturele sector, zoals ook opgenomen in het beleidsakkoord 2022-2026.

Huisvesting culturele instellingen

In 2024 ronden we naar verwachting de te maken afspraken over het op orde brengen van de basis bij de huisvesting van de culturele instellingen af en komen dan in een uitvoerende fase.

De structurele extra middelen die vrij gemaakt zijn in het beleidsakkoord 2022-2026, zijn verdeeld over de instellingen voor het onderhoud van de gebouwen en het gericht verhelpen van historische knelpunten. Er zijn afspraken gemaakt met de instellingen over hoe zij (het onderhoud van) de huisvesting op peil houden voor de toekomst. We blijven kijken naar effectief en goed gebruik van de beschikbare gebouwen en ruimtes.

De maatwerkoplossingen huisvesting worden geborgd in de huurovereenkomsten en subsidiebeschikkingen. Het vastleggen en nakomen van alle afspraken zal in 2024 nog wel de nodige capaciteit vragen. Wanneer blijkt dat er extra investeringen in de huisvesting nodig zijn, dan worden deze in de integrale afweging bij de Kaderbrief 2024-2028 meegenomen.

Uitvoeringsagenda Cultuur

De Uitvoeringsagenda Cultuur 2023-2024 is van kracht, waarin wij verder gaan met het realiseren van de ambities uit de Cultuurvisie (beleidsakkoord 2022-2026). In de gesprekken met de cultuurpartners is een aantal aandachtspunten naar voren gekomen, waar wij gezamenlijk prioriteit aan geven. We werken toe naar een inclusief en divers aanbod, een laagdrempelige cultuureducatie en duurzame en betaalbare accommodaties. Ook verkennen we de mogelijkheden van de Fair Practice Code.

Fair pay

In 2023 is onderzocht hoe invulling is gegeven aan Fair Pay voor de grote zes culturele instellingen (C6) (fase 1). Bij de kaderbief zijn vervolgens middelen beschikbaar gesteld voor twee instellingen (Gebr. De Nobel en Ins Blau), voor wie Fair Pay nog moest worden doorgevoerd. Deze middelen worden vanaf 2024 structureel beschikbaar gesteld.

In 2024 brengen we in kaart wat invoering van Fair pay zou betekenen voor het brede culturele veld (fase 2). De uitkomsten van de gesprekken met de culturele instellingen bespreken wij o.a. via de VNG met het ministerie, omdat de opgave voor de gemeente te groot is. We verkennen in gezamenlijkheid mogelijkheden en scenario’s.

BplusC

BplusC werkt verder aan vernieuwing van activiteiten, diensten en vestigingslocaties. In 2023 stelt BplusC daartoe een meerjarenbeleidsplan vast, waarin een helder toekomstbeeld wordt uitgezet en waarbinnen keuzes worden gemaakt en prioriteiten worden gesteld. We zetten de subsidie voor cultuurparticipatie gerichter in: stimuleren van de uitvoerende kunsten voor kinderen en jongeren t/m 21 jaar, focus op samenspel en focus op aanbod waar geen (commerciële) markt voor is. Met ook meer aanbod in de wijken, meer divers en inclusiever. Ten aanzien van de herhuisvesting van de muziekschool en -programmering aan de Hazewindsteeg wordt in 2024, na besluitvorming over het kaderbesluit, de ontwerpfase vormgegeven.

We streven ernaar met ingang van 2024 opnieuw een meerjarige uitvoeringsovereenkomst met BplusC af te sluiten. De noodzakelijke verdere organisatorische ontwikkeling van BplusC is hiervoor van belang. In 2023 is een wensen en bedenkingen procedure doorlopen met de raad over de huisvesting van de moderne ‘third place’ bibliotheek. Daarna heeft het college besloten een project te starten tot de ontwikkeling van een moderne, multifunctionele en duurzame bibliotheek op de huidige locatie Nieuwstraat 4.

In 2024 werken we een drietal scenario’s verder uit: vernieuwing binnen het huidige financieel kader, een ‘third place bibliotheek basis’ en een ‘third place bibliotheek plus’. De uiteindelijke keuze welk scenario verder wordt uitgewerkt, wordt aan de gemeenteraad voorgelegd. Daarna zal in de definitiefase één scenario worden uitgewerkt tot een kaderbesluit.

Ontwikkelingen n.a.v. ombuiging middelen Cultuurfonds

Bij de vaststelling van de Kaderbrief 2023-2027 zijn extra middelen toegekend aan de cultuursector ter compensatie van kostenstijgingen. Daarnaast is besloten om het Cultuurfonds na 2024 niet verder voort te zetten. Het jaar 2024 zal gebruikt worden als afrondend jaar voor de activiteiten van het Cultuurfonds. Het bedrag dat na deze ombuiging nog resteert wordt op verzoek van de raad vanaf 2025 aanvullend ingezet op projecten van Leidse makers (A.23.0049.03).

Daarnaast zal er, in overleg met het Centrummanagement Leiden en Leiden&Partners, gekeken worden hoe de promotie van cultuur op een andere manier vorm kan krijgen in het Handelshuis. De raad wordt hierover eind 2024 geïnformeerd (motie M.23.0049.67).

Het College heeft van de raad ook het verzoek gekregen om te werken aan een mogelijk betere en transparantere subsidiesystematiek. Dit wordt in 2024 samen met de cultuursector verder uitgewerkt tot een plan. Eind 2024 wordt de raad hierover geïnformeerd (M.23.0049.68).

8A1.1. Ondersteunen en mogelijk maken voorstellingen en optredens podiumaanbod
De gemeente stimuleert de instellingen om ook (indien mogelijk) gezamenlijk een effectieve publiekswerving te realiseren. In 2023 is daartoe door de instellingen in samenwerking met Rotterdam Festivals een doelgroepenanalyse uitgevoerd. De gemeente wil een cultureel divers publiek bereiken. De grote meerjarig ondersteunde Leidse culturele instellingen hebben de opgave om meer samen te werken o.a. op het gebied van programmering en publiekswerving. Met de grote(re) instellingen worden de subsidieafspraken (ook voor 2024) vastgelegd in bij de subsidiebeschikkingen behorende uitvoeringsovereenkomsten (Uvok's). Met de kleinere instellingen worden de afspraken vastgelegd in subsidiebeschikkingen. Een aantal grotere subsidierelaties is hieronder vermeld. Een volledig overzicht van subsidierelaties is opgenomen in de begroting.

- De Leidse Schouwburg biedt in samenwerking met andere Leidse culturele instellingen (C6, PS Theater, Kassett, Veenfabriek e.a.) een breed en gevarieerd aanbod van professioneel en amateurtheater. Ook specifiek op Leiden gerichte culturele activiteiten en programma's komen aan bod, mede om mensen te interesseren die de schouwburg zelden bezoeken. Het onderzoek om met BplusC op het gebied van muziekeducatie en programmering samen te gaan wonen in een ‘C-hub’ (om beter met de vierkante meters om te gaan én om op de inhoud samenwerkingen te optimaliseren) is in een uitvoeringsstadium gekomen.

- In de Stadsgehoorzaal wordt muziek en theater in een zo breed mogelijk programma aangeboden. Er wordt aandacht besteed aan diversiteit en inclusie. BplusC en LSSGZ onderzoeken de mogelijkheden om aan te sluiten op elkaars programmering en gezamenlijk specifieke doelgroepen te benaderen en te binden.

- Theater Ins Blau is een compact vlakke vloertheater en een creatieve broedplaats (werkplaats/productiehuis). Het theater biedt een afwisselend aanbod theatervoorstellingen van zowel professionele als amateurgezelschappen. Theater Ins Blau wil het actief én passief beoefenen van theater stimuleren en brengt makers, amateurs en het publiek samen. In 2024 geeft Ins Blau makers opnieuw de ruimte om hun productie in Theater Ins Blau – of op andere locaties zoals bv. de Brandweerkazerne Gooimeerlaan - te maken. Door de pop-ups wordt (theater)kunst toegankelijker.

- Het Muziekcentrum/ poppodium Gebr. de Nobel zorgt voor een breed en divers aanbod van popmuziek met kwaliteit en vernieuwing. In 2024 is er veel levendigheid in de Nobel, de Marktsteeg en in het Cultuurkwartier. Er wordt een link gelegd met de (mogelijke) realisatie van een Verbindend Cultuurhuis (muziekschool en – programmering) in de Hazewindsteeg. Gebr. De Nobel zal in 2024 nog meer focussen op de live-muziekbehoefte van de bewoners van Leiden en regio. Er wordt samengewerkt met diverse (gast)programmeurs. In de programmering van Gebr. De Nobel wordt diversiteit en inclusie, talent en maatschappelijke programmering een speerpunt. Er is meer focus op muziekgenres die publieksgroepen aanspreken die nog minder vaak in aanraking komen met live muziek zoals Hiphop, Spoken Word, Urban, Indie, Alternative en elektronische muziek.

- Hothouse Jazz Leiden en de X programmeren concerten in de Q-bus (straks de Kapelzaal op de Hazewindsteeg). Open Lucht Theater Leidse Hout en de Pieterskerk Leiden verzorgen een muziekprogrammering in diverse genres (popmuziek, klassieke muziek, jazz en wereldmuziek, koormuziek, orgel- en oude muziek).

- Het muziektheatergezelschap de Veenfabriek heeft Leiden als vestigingsplaats en speelt regelmatig producties in onze stad. Het theatergezelschap heeft als stadspartner/maker een rol bij cultuurprojecten in Leiden. Ook is er een samenwerking in Scheltema met theatergroep Domino.

- PS|theater speelt een belangrijke rol in het bieden van theatervoorstellingen in de diverse wijken van de stad. PS|theater voert het meerjarenproject WIJ, DE STAD uit, waarin het thema kansenongelijkheid in het onderwijs (2023 en 2024) en op de arbeidsmarkt (2024) onderzocht, verdiept en besproken wordt. Op verzoek van de raad wordt onderzocht of het mogelijk is om PS|theater structureel meer subsidie toe te kennen. De raad wordt hierover geïnformeerd bij de begroting (M.23.0049.30).

- Op basis van het Makersstipendium worden enkele dans-, beeldende kunst- of theatergroepen ondersteund. Ook buiten de podia zijn de makers actief en kunnen op locatie culturele activiteiten worden beleefd.

- Het Leiden International Film Festival is een steeds bekender wordend film event, dat ook bezoekers van buiten Leiden trekt. Het "kleine zusje" Leiden International Short Film Experience begint steeds meer aan bekendheid te winnen.

- In samenwerking met een groot aantal festivals, musea, organisatoren en theatermakers is er gedurende het jaar een rijk aanbod van culturele projecten.

8A1.2 Ondersteunen en mogelijk maken museaal aanbod
De 14 Leidse musea zorgen voor een divers museaal aanbod rondom uiteenlopende thema’s. Museum De Lakenhal en Molenmuseum De Valk vallen hierbij onder de gemeentelijke organisatie. Daarnaast ondersteunen wij structureel het Japanmuseum SieboldHuis en Het Wevershuisje.

Met de musea vindt regelmatig overleg plaats, zo ook rondom de mogelijke samenwerking met de universiteit. Zie Leiden Kennisstad (programma 3).

8A1.3 Ondersteunen en mogelijk maken educatief aanbod
Een aantal culturele instellingen in Leiden verzorgt het gesubsidieerde cultuur-educatief aanbod (zoals BplusC, Ars Aemula Naturae en de jeugdtheaterscholen). Dit gebeurt onder schooltijd voor leerlingen van de Leidse scholen, maar ook na schooltijd. De Cultuureducatiegroep, BplusC en Naturalis werken in de Leidse Regio samen aan Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK) 3. Het hoofddoel is de kwaliteit van het cultuuronderwijs op scholen te versterken door het stimuleren van duurzame samenwerking tussen onderwijs en de culturele sector. Het aanbod cultuureducatie voor de scholen wordt ontsloten via het platform ‘Verwonder om de hoek’. 2024 zal laatste jaar zijn van de rijksregeling CMK 3 en zal daarom in het teken staan van de volgende rijksregeling. De voorwaarden zullen in 2024 bekend worden gemaakt.

In 2024 werkt BplusC aan de doorontwikkeling van de nieuwe muziekschool. Zowel qua huisvesting als qua inhoud ontwikkelt deze zich tot een organisatie die nog meer actief inzet op samenwerkingen met andere (muziek-, welzijn-) organisaties en die een initiërende, stimulerende rol speelt als netwerkorganisatie. Er komt daarnaast meer focus op groeps- en ensemblelessen voor kinderen en jongeren tot 21 jaar.

8A1.4 Ondersteunen en mogelijk maken beeldende kunst (in de openbare ruimte)
Voor de komende jaren onderzoeken we de mogelijkheid om voor beeldende kunst in de openbare ruimte bindende afspraken te maken bij gebiedsontwikkelingen (beleidsakkoord).

8A1.5 Ondersteunen amateurkunstverenigingen
Gemiddeld maken zo’n 65 amateurkunstgezelschappen gebruik van subsidie via de ‘Deelverordening Amateurkunst Leiden’. Er vinden sinds de coronaperiode weer diverse concerten en uitvoeringen plaats. Wel ervaren de gezelschappen ook kostenstijgingen. Hierdoor is het voor een aantal gezelschappen moeilijker om de begroting sluitend te krijgen en concerten betaalbaar te houden voor bezoekers. Door middel van een enquête willen we antwoord krijgen hoe de Werkgroep Amateurkunst de verenigingen kan helpen om gezond te blijven en activiteiten voort te zetten.

8A1.6 Ondersteunen lokale media
Sterke lokale media zijn van groot belang voor de stad en de (lokale) democratie. Het Leids Mediafonds wordt om die reden verlengd t/m 2026 (beleidsakkoord). Het Leids Mediafonds bevordert de kwaliteitsjournalistiek om inwoners, instellingen en bedrijven beter te informeren over wat er speelt in Leiden en de directe omgeving. Wanneer de Subsidieregeling Kwaliteitsimpuls Zuid-Hollandse Journalistiek van de provincie Zuid-Holland in 2024 wordt verlengd, kan de door de gemeente Leiden verleende subsidie aan het Leids Media Fonds voor 2024 opnieuw worden verhoogd.

In 2023 hebben de bestaande lokale publieke omroepen Sleutelstad en Unity.NU besloten tot de vorming van een gezamenlijke lokale publieke omroep voor de Leidse regio, als voorbode voor de vorming van een streekomroep, onder de naam ‘Unity.NU, met het nieuws van Sleutelstad’. Het Commissariaat voor de Media heeft hen in 2023 in de vergunningprocedure de licentie verstrekt voor de publieke omroep Leiden, Zoeterwoude, Voorschoten en Oegstgeest voor de periode 2023-2028. In 2024 wordt het fusieproces verder afgerond.

8A1.7 Ondersteunen projecten voor diversiteit, toegankelijkheid, ander publieksbereik, spreiding in de stad
Ook in 2024 ondersteunen we de ontwikkeling en uitvoering van een divers en inclusief cultuuraanbod. Dat doen we met behulp van de Subsidieregeling Cultuur, onderdeel Leiden Lokaal en Inclusief. Denk hierbij aan projecten die cultuuraanbod laagdrempelig maken voor verschillende doelgroepen, zoals muzikale interventies voor jonge mensen tijdens moeilijke periodes van hun leven van Stichting Culture Shock of Theaterfestival Ongekend Talent, een landelijk festival van theatermakers en -groepen van mensen met een beperking. Ook voor de C6 is dit een belangrijke prioriteit om aan bij te dragen.

8A1.8 Exploitatie Stedelijk museum De Lakenhal
2024 is een feestjaar. Niet alleen is het 450 jaar geleden dat Leiden ontzet werd, ook Museum De Lakenhal is 150 jaar open én de Kunstroute bestaat 30 jaar. Dit viert het museum met een solotentoonstelling van kunstenaar Kimsooja, verschillende bijzondere activiteiten rondom het museum en de collectie en met kunstenaars uit de stad. In het najaar openen we parallel aan de bijzondere 3 October Vieringen een tentoonstelling over Optochten en Maskerades. Daarnaast blijven we met interventies en kleinere wisseltentoonstellingen inspelen op actuele thema’s.

Het museum blijft doorbouwen aan het goed bezochte onderwijs- en publieksprogramma. Naast de wekelijkse activiteiten voor gezinnen en algemeen publiek, wordt aandacht besteed aan ‘special guests’, met prikkelvrije openingen, speciale rondleidingen voor slechthorenden en voor mensen met dementie. Ook maken we specifieke programma’s die zich richten op jongvolwassenen.

Wij verwachten dat de stijging van het aantal bezoekers door blijft zetten. Na corona was het bezoekersaantal laag, in 2024 hopen we op 75.000 bezoekers, daar waar we op lange termijn gemiddeld 85.000 bezoekers per jaar verwachten. Daarmee bestaat ook in 2024 het risico dat minder dan de geraamde inkomsten wordt gegenereerd.

Met de in 2023 vastgestelde missie, visie en strategische doelen werken we verder aan de versteviging van het museum in de stad en de dialoog met anderen. Binnen verschillende netwerken – gemeentelijke instellingen, C6, Universiteit Leiden, scholen & partners kennisstad, Leidse en landelijke musea, cultuurkwartier, kunstenaars - werken we samen in onderzoek, publieksbereik of projecten, vaak in verschillende disciplines. Hiermee versterken we onze organisatie, de kennis over onze collectie en bereiken we een breder publiek.

8A2.1 Stimuleren en ondersteunen netwerkvorming en kennisontwikkeling cultuur- en zorgsector
In 2024 wordt verder gewerkt aan de verbinding tussen de cultuur- en de zorgsector. Een cultuurcoach Cultuur en zorg fungeert hierin als spin in het web. Er wordt een vervolg gegeven aan het succesvolle project Kunst op Recept. Het nieuwe onlineplatform zorgmetkunst.nl biedt een makelaarsfunctie voor vraag en aanbod tussen zorg en cultuur in de stad.

8A2.2 Stimuleren en ondersteunen dat cultuur bij draagt bij aan integratie nieuwkomers 
Met de subsidieregeling Cultuur, Leiden lokaal en inclusief, stimuleren we ook in 2024 activiteiten die hieraan bijdragen. Denk hierbij aan projecten als Amalyashi festival, activiteiten rondom het herdenkingsjaar Keti Koti, georganiseerd door Songs of freedom of Theater Festival Ankrá door Theater de Generator. Leiden kent steeds meer internationale bewoners en dat geeft onze stad de kans kennis te maken met nieuwe cultuur (projecten). Vanuit Kennisstad (programma 3E) wordt ook bijgedragen aan het project Sprekend Erfgoed (kennismaking nieuwkomers met cultuur en erfgoed).

8A2.3 Onderzoek en stimuleren grotere toegankelijkheid cultuur voor smalle beurs en jongeren
De gemeente Leiden heeft een bijdrage Impuls jongerencultuur ontvangen van het Rijk voor 2023 en 2024. Met deze tijdelijke regeling krijgt het cultuuraanbod voor jongeren een extra impuls. Om het budget op transparante wijze in Leiden te kunnen inzetten, is gekozen voor een subsidieregeling. De subsidieregeling is in gegaan in per 15 juli 2023 en loopt tot en met 31 december 2024.
Cultuurcoaches en welzijnspartners zetten in op extra activiteiten, o.a. via Verwonder om de Hoek en de vakantieprogrammering van Samen Ondernemend Leren (SOL).
Het onderzoek naar de mogelijkheden voor een stadspas op gebied van sport, cultuur en recreatie is in 2023 afgerond. De resultaten worden afhankelijk van de besluitvorming meegenomen in de programmabegroting, zie programma 9.

8A3.1 Versterken unieke weefsel kennis en cultuur
Met de subsidieregeling Cultuur, onderdeel kennis en cultuur is het mogelijk om nieuwe initiatieven en activiteiten op het kruisvlak van kennis en cultuur beter te stimuleren en te ondersteunen (zie ook ambities Kennisstad, programma 3E.). Dit zetten we in 2024 voort, passend bij het stadsprofiel van Leiden, stad van ontdekkingen.

8A3.2 Cultuureducatie icm natuur- en milieueducatie om de hoek
Het leerecosysteem Verwonder om de hoek biedt op één plek het cultuur-educatief aanbod en het aanbod voor natuur, techniek, wetenschap en duurzaamheid (NDE) voor de basisscholen aan. Veel activiteiten uit de regio Holland Rijnland zijn op deze website www.verwonderomdehoek.nl te vinden. Het verbindt leerkrachten, ouders/verzorgers, buitenschoolse organisaties en aanbieders van educatieve activiteiten met elkaar. Denk aan musea, theaters, kunstencentra, schooltuinen, onderzoekslabs en nog veel meer. De rijke leeromgeving biedt gelijke kansen voor kinderen om zich te ontwikkelen in het onderwerp van hun belangstelling, door het verbinden van binnen- en buitenschoolse activiteiten. Dit sluit aan op de ambities Rijke Leeromgeving vanuit de samenwerking Leiden Kennisstad (zie programma 3E). In Leiden wordt hieraan gewerkt in de wijken Stevenshof, Leiden Zuidwest en in de Morswijk. De cultuurcoaches spelen hierin een centrale rol. Speciaal voor Leiden wordt via het platform ook de kennismakingscursussen kunst, cultuur, natuur en techniek buiten schooltijd aangeboden. Dit is een breed palet aan kortlopende cursussen (bijv. instrumenten, theater, beeldhouwen of een museumclub) die voor kinderen en jongeren beschikbaar komen tegen een redelijk tarief, vergelijkbaar met de sportintro-activiteiten.

(1) pre corona sluiting
(2) tijdens coronasluiting
(3) betreft bezoeken aan: Leidse Schouwburg, Stadsgehoorzaal, Qbus (podiumzaal Muziekhuis BplusC), Theater Ins Blau, Gebr. De Nobel.

Een overzicht van realisatie- en streefwaarden van de indicatoren (ook uit vorige begrotingen) staat op LeideninCijfers.

Beleidsterrein 8B Cultureel erfgoed

Inleiding

Het erfgoedbeleid is vastgelegd in de Leidse Erfgoednota (verlengd begin 2021). Het erfgoedbeleid draagt bij aan de toekomstvisie Leiden, Stad van Ontdekkingen (internationale kennis en historische cultuur). Leiden heeft met erfgoed een onderscheidende kracht in huis; zo heeft Leiden én de (internationale) kennis én collecties, én de aantrekkelijke historische stad én de grote mate van betrokkenheid van bewoners. Zowel de gemeente als vele stadspartners dragen bij aan de ambities uit de Erfgoednota. Erfgoed heeft ook een link met programma kennisstad, waarin erfgoed de komende jaren één van de drie thema’s is. Met de ambitie om Leiden de plek in Nederland te laten zijn die volop kansen biedt voor verbindingen tussen cultuur, erfgoed, wetenschap en samenleving (zie programma 3E Vitale binnenstad en kennisstad).

8B1.1 Exploitatie en beheer Erfgoed Leiden en Omstreken 
Als speler in de Stad van Ontdekkingen bouwt Erfgoed Leiden en Omstreken verder aan historische kennis en collecties, samen met en voor Leiden, de regio, internationale partners en het erfgoedveld. In de vernieuwingen en uitvoering van het erfgoedbeleid werken we nauw samen met de onderwijsinstellingen.

Erfgoed Leiden en Omstreken stelt aangesloten overheidsorganisaties in staat hun erfgoedtaken goed uit te voeren vanuit de Archiefwet, de Erfgoedwet en de Omgevingswet. Onder meer wordt een bijdrage geleverd aan omgevingsplannen, de uitvoering van de nota Leids religieus erfgoed en het behoud van de Jonge Bouwkunst. Ook wordt het e-depot verder uitgerold in de regio en wordt een bijdrage geleverd aan het beheer van fysieke en digitale archiefbeheervoorzieningen en het toezicht daarop. Vanuit advisering duurzaam erfgoed levert Erfgoed Leiden een actieve bijdrage aan de verduurzaming van de stad.

De collecties die Erfgoed Leiden beheert voor Leiden en de regio zijn optimaal vindbaar, bruikbaar en doorzoekbaar voor het publiek door middel van verschillende digitale collectiebeheerssystemen die toegankelijk worden gemaakt via een nieuwe website.

Erfgoed Leiden wil het publiek verleiden en betrekken door mensen nieuwsgierig te maken naar de collecties en daar zelf mee aan de slag kunnen gaan. Dat gebeurt door educatie, het organiseren van of deelnemen aan evenementen en tentoonstellingen en exposities (inclusief molenmuseum De Valk).

Locatie Boisotkade
Met de (in 2022) beschikbaar gestelde middelen kan de vervanging van de (klimaat)installaties, de renovatie van de publieksruimten en de verduurzaming van het pand Boisotkade 2a begin 2024 starten. Naar verwachting zal deze in de eerste helft van 2025 volledig klaar zijn. Tijdens de verbouwing zal de studiezaal tijdelijk gehuisvest zijn in de studiezaal van het Hoogheemraadschap Rijnland.
Daar waar mogelijk wordt met gemeenten en andere publieke of private organisaties de samenwerking gezocht om het maatschappelijk rendement van de collectie zo groot mogelijk te maken.

8B1.2 Exploitatie molenmuseum De Valk
Molenmuseum de Valk verwacht ook in 2024 weer een succesvol jaar te draaien met zo’n 25.000 tot 30.000 bezoekers.

8B1.3 Toezicht en handhaven op monumenten
Het toezicht en handhaven op monumenten heeft binnen de VTH-keten (vergunnen, toezicht en handhaving) absolute prioriteit. Deze prioriteitstelling is vastgelegd in het VTH beleidsplan en het jaarlijkse VTH uitvoeringsplan. Naast het vergunning-gebonden toezicht wordt ook ingezet op het onderzoeken van klachten en meldingen en verzoeken tot handhaving van monumenten. Er wordt zowel een preventieve als proactieve rol vervuld. Hierbij wordt nauw samengewerkt met Erfgoed Leiden en Omstreken.

8B1.4 Uitvoeren erfgoedbeleid met partners 
Deze prestatie mede in vervolg op 8B1.1 (betreft ook uitvoering erfgoedbeleid met partners). Voor de prestaties met verbindingen tussen kennis, cultuur en erfgoed verwijzen we ook naar 8A1.2 (Ondersteunen en mogelijk maken museaal aanbod) en 8A3.1 (Versterken unieke weefsel kennis en cultuur) en naar programma Kennisstad met de pijler Erfgoed (zie programma 3E Vitale binnenstad en Kennisstad).

In 2023 – 2024 brengen we in beeld welke actuele maatschappelijke ontwikkelingen van invloed zijn op het erfgoed(beleid). Dit doen we op hoofdlijn, met behulp van de drie thema’s / ambities uit de Erfgoednota. Een vervolg is afhankelijk van de uitkomsten hiervan.
In 2024 continueren we het gesprek (en de uitwisseling) met partners aan de Erfgoedtafel en de tafel religieus erfgoed.

Erfgoed en de Omgevingswet
Per 1 januari 2024 wordt de Omgevingswet van kracht. De omgang met (en bescherming van) al het fysieke erfgoed maakt hier integraal deel van uit (wettelijke verplichting). Bij invoering van de Omgevingswet wordt de huidige bescherming van erfgoed (in het bestemmingsplan) onder andere via de zogeheten bruidsschat omgezet naar het tijdelijke Omgevingsplan. In de jaren die volgen werkt Leiden aan het nieuwe integrale (definitieve) Omgevingsplan. We onderzoeken hierbij de (nieuwe) mogelijkheden én verplichtingen die de Omgevingswet voor erfgoed biedt, zoals maatwerk in bescherming en de bescherming van de omgeving van het monument. De planning, werkwijze en ontwikkeling van het nieuwe Omgevingsplan is daarbij leidend.

Naoorlogs erfgoed
Ook de bescherming van de jonge bouwkunst nemen we daarbij mee, zoals opgenomen in het beleidsakkoord 2022-2026. In 2023 is het rapport Jonge Bouwkunst door Erfgoed Leiden gepubliceerd. Het college heeft vervolgens in 2023 aangegeven welke objecten of structuren voor bescherming in aanmerking komen. In vervolg hierop onderzoeken we op welke wijze bescherming kan plaatsvinden. Dat betreft bijvoorbeeld objectbescherming door de aanwijzing van gemeentelijke monumenten, opname van karakteristieke panden in het Omgevingsplan, of gebiedsbescherming voor historische structuren in het Omgevingsplan. Dit wordt meegenomen in proces en besluitvorming ten aanzien van het definitieve Omgevingsplan. We kijken daarbij in de komende jaren ook naar de periode van de wederopbouw (bescherming van het naoorlogs erfgoed is opgenomen in het beleidsakkoord).

Subsidie
We contineren de Subsidieregeling Historisch Stadsbeeld voor het herstellen van onder andere historische winkelpuien en kleuren. Vanaf 2024 werkt de regeling met een kleiner budget dan voorgaande jaren, op grond van eerdere besluitvorming (bij begroting 2021-2024 en bij kaderbrief 2023–2027). Daarmee kunnen naar verwachting voldoende aanvragen worden gehonoreerd.
We ondersteunen de stichting Open Monumentendagen jaarlijks met subsidie en een medewerker (van Erfgoed Leiden) voor de uitvoering. Tijdens de Open monumentendagen in september worden jaarlijks vele monumenten opengesteld voor een groot publiek.
Leiden heeft geen subsidieregeling voor de restauratie van gemeentelijke monumenten. Wel worden de lopende subsidies van de oude regeling (hoofdstuk 3 monumenten van de subsidieverordening stadsvernieuwing) nog tot 2030 afgerond.

* in 2024 zal het gebouw aan de Boisotkade gesloten zijn ivm de verbouwing. Studiezaal verhuist naar tijdelijke locatie bij het Hoogheemraadschap Rijnland. Heropening nog onbekend.

Een overzicht van realisatie- en streefwaarden van de indicatoren (ook uit vorige begrotingen) staat op LeideninCijfers.

Beleidsterrein 8C Sport

8C1 Leiden heeft aantrekkelijke, duurzame en multifunctionele sportvoorzieningen

Sportaccommodaties

Er zijn een aantal ontwikkelingen die we binnen de sportbranche zien, die belangrijk zijn voor beheer en exploitatie. Ten eerste moet er creatiever gebruik gemaakt worden van de (sport)ruimte in Leiden. Hiervoor wordt steeds vaker gekeken naar multifunctioneel gebruik, met koppelingen aan bijvoorbeeld onderwijs, gezondheid en naschoolse kinderopvang. Daarnaast wordt de maatschappelijke waarde van (sport)accommodaties steeds belangrijker. Nieuwbouw wordt meer en meer verbonden aan condities, ook op het gebied van kosten en opbrengsten. Dit houdt in dat we een efficiënte en effectieve bedrijfsvoering nastreven, marktconform presteren en investeren in duurzaamheidsmaatregelen. In Leiden willen we aansluiten bij deze ontwikkelingen, met als doel om de huidige en nieuwe sportaccommodaties langdurig en rendabel bij beheer in gebruik te hebben. Het aanbod dat we realiseren moet multifunctioneel, duurzaam, inpasbaar, veilig en betaalbaar zijn. Voor onderhoud en beheer maken we al steeds meer gebruik van elektrisch werkmaterieel en hergebruiken we materiaal waar dat mogelijk is. Om onze sportaccommodaties maximaal te gebruiken, beheren en betaalbaar te houden wordt intensief samengewerkt met onze stadpartners.

Uitvoeringsprogramma Beheer Sport

Aan de basis van het duurzaam in stand houden van de sportaccommodaties staat het Uitvoeringsprogramma Beheer Sport 2022-2026. In dit programma worden de kaders geboden voor het kwaliteitsniveau waarop de accommodaties worden beheerd en onderhoudswerkzaamheden worden uitgevoerd (bijvoorbeeld verlichting, ICT, velden en kleedkamers). Veiligheid en kwaliteit van de sportaccommodaties speelt hierin een centrale rol. Daarnaast zijn er grote onderhoudswerkzaamheden gepland, zoals realisatie van gravel-plus tennisbanen bij TC Merenwijk, vervanging van de kunstgras toplagen op een aantal buitensportlocaties en renovatie van de kleedkamervoorziening Kikkerpolder I en nieuwbouw kleedkamervoorzieningen op Kikkerpolder II en Noord Roodenburg. In de tweede helft van 2023 zijn het binnenbad van Zwembad de Vliet, IJshal de Vliet en Sportcomplex 1574 opgeleverd. De oplevering van de buitenruimte van Combibad-IJshal is gepland voor begin 2024.

8C2 Iedere Leidenaar heeft een gezonde en actieve leefstijl

Voldoende beweging

We investeren flink in een duurzame sportdeelname en daarmee een gezonde en actieve leefstijl van onze inwoners. In dit kader organiseert de schoolsportcommissie samen met sportaanbieders laagdrempelige sportkennismakingscursussen. We hebben in 2023 een sportkaart opgesteld waarop Leidenaren ook de komende jaren kunnen zien op welke plekken in Leiden er gesport kan worden. Daarnaast werken de buurtsportcoaches wijkgericht en zorgen ze voor een toegankelijk beweegaanbod in de wijk. Hierbij begeleiden ze mensen met een beperking bij hun beweegvraag en ondersteunen ze verenigingen bij het opzetten en verbeteren van hun aanbod voor mensen met een beperking. De breedtesportcoördinator verbindt hierin verschillende organisaties en biedt daarnaast verenigingsondersteuning. We stimuleren innovatieve initiatieven die het bestaande sport -en beweegaanbod verrijken, waaronder de organisatie van een urban sports event. Ook ondersteunen we lokale sportevenementen, zoals de Singelloop en de Leiden Marathon, en stimuleren en ondersteunen we talenten in hun weg naar de topsport. Met deze inzet proberen we meer Leidenaars (meer) te laten bewegen. Daarnaast willen we de aanwezige kennis op het gebied van sport en bewegen in onze stad ten goede laten komen van onze inwoners. Dat gebeurt al door bijvoorbeeld de Leyden Academy on Vitality and Ageing (LAVA). Het Healthy Society Center (HSC) brengt initiatieven en kennis op het gebied van gezondheid bij elkaar, ook rondom het thema bewegen. Door middel van deze initiatieven hebben Leidenaars profijt van de aanwezige kennis in onze stad.

Toekomstbestendige sportverenigingen

Samen met de Leidse Sportfederatie en Stichting Topsport Leiden werken we aan sterke en toekomstbestendige sportverenigingen. Voor de zomer van 2023 hebben we het Sportakkoord herijkt. Na de zomer geven we in de werkgroepen invulling en uitvoering aan de thema’s van Sportakkoord II. Deze thema’s zijn ‘sociaal veilige sport’, ‘inclusie & diversiteit’, ‘vitale sportaanbieders’ en ‘de maatschappelijke waarde van topsport’.

8C3 De fysieke leefomgeving bevordert sporten, spelen en bewegen
Leidenaars sporten steeds meer en vaker in de openbare ruimte. De Leidse Beweegsleutels, om de openbare ruimte beweegvriendelijker in te richten, zetten we ook in 2024 in bij o.a. gebiedsontwikkelingen in de stad. We houden hierbij ook rekening met de ongebonden sporter. We investeren in kleinschalige sportvoorzieningen in wijken en urban sports. We leggen aan de raad voor om een urban skatepark te realiseren als onderdeel van de herinrichting van wijksportpark de Mors. Daarnaast geven we verder uitwerking aan het kaderbesluit Openbare Ruimte Sportpark De Vliet (RV 23.0040) sportpark de Mors waarbij meer capaciteit voor rugby en voetbal wordt gecreëerd.

In onder andere de omgevingsvisie, het Handboek kwaliteit openbare ruimte en de Beweegsleutels is al aandacht voor natuurinclusiviteit. Komend jaar wordt er duidelijk omschreven beleid met regels en richtlijnen op het gebied van natuurinclusiviteit ontwikkeld. In samenhang hiermee zal in 2024 specifiek op sportvoorzieningen gericht beleid voor natuurinclusiviteit worden ontwikkeld. Op dit moment wordt natuurinclusiviteit door de gemeente op projectniveau toegepast.

In de afronding van het SAP inventariseren we de benodigdheden voor het op peil houden van de sportinfrastructuur en hoe we deze mee kunnen laten groeien met de ontwikkeling van de stad. We onderzoeken hiervoor ook een potentiële locatie voor een nieuwe sporthal. We verkennen de mogelijkheid om het gebied rondom sportpark Cronesteinkade en stadstuinderij Het Zoete Land anders in te richten, zodat er meer ruimte voor hockey ontstaat. Tot slot zijn we in gesprek met LHC Roomburg over het realiseren van een blaashal om de groeiende behoefte aan zaalhockey te faciliteren.

* De realisatiewaarden bij de effectindicatoren van doel 8C3 komen uit 2020 en 2021 en zijn vermoedelijk lager door de invloed van de coronamaatregelen.
** Deze BBV-indicator is landelijk verplicht. De realisatiewaarden staan op waarstaatjegemeente.nl. De gezondheidsmonitor wordt eens per vier jaar gehouden (2020, 2024, etc.). Daarom zijn er voor 2021 t/m 2023 geen streefwaarden opgenomen.

Een overzicht van realisatie- en streefwaarden van de indicatoren (ook uit vorige begrotingen) staat op LeideninCijfers.

Beleidsterrein 8D Recreatie

8D1 Voldoende recreatieve mogelijkheden voor Leidenaars

8D1.1. Beheer en exploitatie van Jeugddorp Zuid-west
In 2021 heeft de Raad besloten tot de start van het project Vlietzone-Midden, met de intentie dat dit een bedrijfsterrein wordt met als gevolg dat de verenigingen in het gebied zeer waarschijnlijk daar niet kunnen blijven. In 2024 wordt de planvorming voortgezet richting het Uitvoeringsbesluit. In “Motie: 21.0061/Onderwerp: LCKV jeugdvakanties, Stichting Jeugddorp en Hardloopvereniging Roadrunners blijven in Leiden” heeft de Raad het college opgeroepen om zich in te spannen om drie van de verenigingen huisvesting te blijven bieden in Leiden. Voor Stichting Jeugddorp is een locatie op het oog (bij de atletiekvereniging in Leidse Hout) die verder uitgewerkt wordt. Indien in 2023 nog geen locatie gevonden is voor LCKV en RoadRunners, zal in 2024 verder gezocht worden.

8D1.2 Beheer en exploitatie van volkstuinen
Gemeente Leiden heeft onder andere 6 volkstuincomplexen. Deze vallen onder de Leidse bond van amateurtuinders. Het huidige huurcontract loopt door. Tussen partijen zijn er aanvullende afspraken overeengekomen.

8D1.3 Verstrekken van subsidie aan amateurtuinders
Het college versterkt sinds 2011 een jaarlijks terugkerende onderhoudssubsidie aan de Leidse Bond van Amateurtuinders voor huurders-onderhoudsverplichtingen.

8D2 Voldoende onderscheidende evenementen ter versterking van de levendigheid in de stad, het aantrekken van extra bezoekers en versterking van de lokale economie

Nota Evenementenbeleid Leiden 2020
De tussentijdse evaluatie van het evenementenbeleid wordt in 2024 afgerond, waarbij de resultaten en bevindingen via een Raadsinformatiebrief aan uw raad worden voorgelegd.

Revolverend evenementenfonds
De evenementensector verkeert in zwaar weer door onder meer kostenstijgingen voor diverse diensten en beschikbaarheid van personeel en vrijwilligers. In de tweede helft van 2023 is op initiatief van de Handelshuis driehoek een onderzoek verricht onder de ondernemers in de evenementensector, voor inventarisatie van deze problemen. Maar ook voor het peilen van draagvlak onder de ondernemers voor samenwerking bij de oplossing hiervan. Naar aanleiding van de uitkomsten hiervan wordt een werkwijze gekozen. Wij verwachten u hierover nader te kunnen informeren in het eerste kwartaal van 2024.

Stadsfeest Leidens Ontzet
Naar aanleiding van de evaluaties van de viering van 2022 is geconcludeerd dat de opzet voor het stadsfeest Leidens Ontzet verder bijgeschaafd moet worden. Om de 3 Oktoberviering in de toekomst open, beheersbaar en veilig te kunnen blijven vieren, is het noodzakelijk de organisatie te veranderen.

Conform de visie en ambities in de nota Evenementenbeleid, is het streven om de komende jaren verder te bouwen aan de organisatiestructuur, waarin de programmering voor Leidens Ontzet, het veiligheidsplan, een overkoepelend crowd-managementplan en het mobiliteitsplan in samenhang tot stand te laten komen en uitgevoerd.

In 2024 wordt het vorig jaar opgestarte proces met overleg met vertegenwoordigers van de horeca, Centrummanagement Leiden, 3 October Vereeniging, winkeliers en bewoners voortgezet. Met als doel: nieuwe kaders waarbinnen de viering van Leidens Ontzet vanaf de jubileumviering van 2024 (450 jaar Leidens Ontzet) verantwoord plaats kan vinden. De ervaring vanuit andere steden leert dat dit een groeiproces is.

Kaderstellende beleidsstukken

Inleiding

• Visie Sociaal Domein (RV 19.0029)

8A, 8B en 8D

• B&W 23.0302 Collegevoorstel Huisvesting moderne bibliotheek
• B&W 22.0071 Collegevoorstel Ontwikkeling muziekeducatie en -programmering
• B&W 23.0291 Subsidieregeling Impuls Jongerencultuur
• B&W 22.0524 Subsidieregeling cultuur 2023
• B&W 22.0481 Managementplan park Matilo i.h.k.v. Unesco status
• RV 21.0143 Nota religieus erfgoed Leiden, kaders voor de toekomst
• RV 21.0078 Omgevingsvisie Leiden 2040 (incl. erfgoed)
• B&W 20.0648 Startnotitie Bibliotheek, cultuureducatie en cultuurparticipatie
• RV 20.0147 Leidse Erfgoednota (2014, in 2020 gecontinueerd)
• RV 20.0079 Verordening voor de fysieke leefomgeving Leiden 2020 (incl. erfgoed)
• B&W 20.0631 Subsidieregeling Historisch Stadsbeeld 2021
• RV 20.0008 Evenementenbeleid Leiden 2020
• RV 19.0140 Cultuurvisie 2020, De kracht van cultuur
• RV 18.0011 / RV 17.0073 en B&W 18.0116 Leids Media Fonds
• RV 17.0090 Visie op beeldende kunst in de openbare ruimte
• RV 12.0042 Kaderbesluit Restauratie en Uitbreiding Museum De Lakenhal

8C

• Beleidskader Samen maken we de stad gezond en actief 2019-2023 (BW 19.0380 / RV 19.0093)
• Sportaccommodatieplan 2012-2025 (RV 12.0118)
• Contourenplan buitensportaccommodaties (RV 17.0062)
• Deelverordening sportstimulering (RV 16.0122)
• De Leidse Beweegsleutels (Z/21/3229757)

Programmakosten

Budgettaire ontwikkelingen ­
De daling van de lasten en/of de stijging van de baten worden onder andere veroorzaakt door de indexering van budgetten, doorrekening van de kostenverdeelstaat en de kapitaallasten die zijn berekend vanuit het meerjareninvesteringsplan 2024-2027. Beleidswijzigingen met financiële consequenties worden hierna per beleidsterrein toegelicht.

Beleidsterrein Cultuur

De lasten liggen circa 500.000 lager dan in 2023, de beleidsrijke verschillen worden toegelicht. In 2023 was er 555.000 beschikbaar voor de energiecompensatie culturele instellingen, in 2024 is dat gehalveerd tot €277.500. Ook was er in 2023 een budget beschikbaar van €800.000 voor huisvesting BplusC (Muziekschool) en €200.000 aanvullend voor de huisvesting van culturele instellingen. Voor de culturele makers is in 2024 het beschikbare budget met €50.000 toegenomen. Daarnaast is er vanaf 2024 voor de Fair Practice Code €75.000 beschikbaar voor de Nobel en €95.000 aanvullend voor Ins Blau.

Beleidsterrein Cultureel erfgoed

De lasten liggen circa €250.000 hoger dan in 2023. De verhoging op dit beleidsterrein is merendeel het gevolg van de indexatie van de lonen (doorrekening van de kostenverdeelstaat). Vanaf 2024 wordt het budget voor de subsidieregeling Historisch Stadsbeeld structureel met €75.000 verlaagd.

Beleidsterrein Sport
De baten liggen circa € 1,9 miljoen lager dan in 2023 als gevolg van meerdere zaken. Een van de elementen is de vrijval van ongeveer € 1,2 miljoen uit de voorziening voor het grootschalige onderhoud van sportaccommodaties in 2023. Dit specifieke bedrag was oorspronkelijk gereserveerd voor het groot onderhoud van de kleedkamers bij Sportpark Noord, Kikkerpolder I en Kikkerpolder II. Er is gekozen om geen groot onderhoud meer uit te voeren, maar om de kleedkamers te renoveren voor dit bedrag. Daarnaast heeft de verlaging ook te maken met de BTW-sportvrijstelling. Dit bedrag van € 1,3 miljoen is in 2024 nog niet opgenomen. 2023 is het voorlopig het laatste jaar dat de SPUK regeling geldt, het is nog onduidelijk welke regeling er volgt vanaf 2024. Het derde verschil met 2023 is dat er in 2024 een aanzienlijke toename in de begroting voor de nieuwe sportaccommodaties is, met een bedrag van € 460.000 dat hoger ligt dan in het voorgaande jaar. Deze toename is een gevolg van de geplande ingebruikname van de nieuwe IJshal, die gepland staat voor eind 2023.

De lasten liggen circa € 1,3 miljoen hoger dan in 2023 als gevolg van meerdere zaken. Een van de meest prominente factoren die deze toename van kosten veroorzaakt, is het starten van afschrijven voor de recent ontwikkelde sportaccommodaties. De ingebruikname is in 2023, volgens gemeentelijk gebruik start de afschrijving per 1 januari van het jaar na ingebruikname, dus op 1 januari 2024.

Beleidsterrein Recreatie

Er zijn geen relevante afwijkingen.

Reserves

Reserve exploitatie De Nobel
In 2024 is conform RB 11.0101 de ontrekking van €9.135 geraamd.

Reserve bedrijfsvoering ELO
Het exploitatietekort van ELO wordt onttrokken aan deze reserve. In 2024 staat de onttrekking Verbouwing ELO van €12.343 geraamd.

Reserve Molen de Valk / Erfgoed Leiden
De geraamde inttrekking in 2024 komt overeen met de salarislasten van de aangestelde 3e molenaar.

Reserve grondexploitaties
Vanuit de reserve grondexploitatie wordt jaarlijks een bedrag onttrokken voor een vergoeding aan FC Boshuizen voor jeugdactiviteiten en activiteiten voor de wijk (€26.000 per jaar, voor een periode van 5 jaar vanaf 2021).

Investeringen

In bovenstaand overzicht staan de investeringen zoals deze zijn opgenomen in het investeringsplan 2024-2027. In paragraaf 4.2.2 Investeringen wordt de ontwikkeling van de kapitaallasten toegelicht en staat een overzicht met te voteren kredieten.

Subsidies

­Het volledige subsidie-overzicht is opgenomen in paragraaf 3.2.8 subsidies.