Structureel en reëel evenwicht

Op basis van onderstaand overzicht wordt aangetoond of de meerjarenraming 2023-2026, conform de uitgangspunten in het BBV, structureel in evenwicht is. Dit houdt in dat structurele lasten kunnen worden gedekt met structurele baten. Indien dit niet het geval is, is de kans groot dat er op termijn een begrotingstekort ontstaat.

Structureel evenwicht
Als in het betreffende begrotingsjaar structurele lasten gedekt zijn door structurele baten is er sprake van structureel evenwicht. Incidentele lasten mogen gedekt worden door zowel structurele als door incidentele baten.

Reëel evenwicht
Reëel evenwicht houdt in dat de ramingen volledig, realistisch en haalbaar moeten zijn. Bij de toets of het realiteitsgehalte van de ramingen voldoende is spelen diverse onderwerpen een rol:

• Uitgangspunten in de begroting (o.a. realiteit van: ombuigingen, verwerking loon- en prijsstijgingen en algemene uitkering);
• Weerstandsvermogen en risico’s ;
• Ontwikkeling van de grondexploitaties;
• Onderhoud van kapitaalgoederen (wegen, groen, gebouwen en riolering) ;
• Onderzoek van de jaarrekening.

Aanscherping van de regels
Het structureel begrotingsevenwicht wordt berekend door de som van de incidentele lasten en de toevoegingen aan reserves te verminderen met de incidentele baten en de onttrekkingen aan reserves. Hierbij is het uitgangspunt dat alle toevoegingen aan en onttrekkingen uit reserves incidenteel van aard zijn. Uitzondering is een onttrekking ter dekking van kapitaallasten. Dit soort onttrekkingen zijn structureel van aard. Leiden kent nog een aantal andere uitzonderingen. Die staan in de tabel hieronder. Als de bedragen groter zijn dan € 250.000 wordt de mutatie kort toegelicht. Het structurele saldo moet op termijn positief zijn (de structurele baten zijn dan groter dan de structurele lasten). De provincie spreekt als financieel toezichthouder een oordeel uit over het al dan niet structureel en reëel sluitend zijn van de begroting.

Ten opzichte van de beoordeling bij eerdere begrotingen hebben de provinciaal toezichthouders de (interpretatie van) de regels aangescherpt. Meerdere baten die eerder als structureel en lasten die eerder als incidenteel werden geaccepteerd, zal de toezichthouder deze nu bij het beoordelen van de begroting corrigeren in haar oordeel over het begrotingsevenwicht.

Bij de beoordeling van het structureel evenwicht hebben we de nieuwe (interpretatie van de) regels toegepast. Dit leidt tot een verslechtering van het begrotingsevenwicht in 2026. Wij menen dat de huidige labeling van incidentele en structurele baten en lasten aansluit bij de aard van de uitgaven en de lokale autonomie van de gemeenteraad om activiteiten en beleidsimpulsen als tijdelijk aan te wijzen.

Voor de jaren 2023 tot en met 2026 is op basis van onze eigen ramingen in alle jaren sprake van een positief saldo. Bij de beoordeling hiervan kan de provincie het saldo corrigeren voor algemene taakstellingen, de behoedzaamheidsbudgetten, de verwachte maar nog niet verwerkte ontwikkeling van de algemene uitkering en te positieve of te negatieve uitgangspunten zoals de gecalculeerde rentestand of de verwachte onderuitputting kapitaallasten. Met deze correcties komen wij volgens onze berekening na de verweking van het verwachte resultaat van de septembercirculaire in 2026 op een beperkt positief structureel saldo van circa € 27.000.

Exclusief onze correcties bevat de begroting een structureel saldo in 2026 van € 7,5 miljoen (zie onderstaande tabel). Het verschil zit in de aanname over het effect op de gemeentebegroting van de septembercirculaire en aanvullende afspraken tussen rijk en gemeenten over structurele financiering vanaf 2026 Bij het opstellen van deze begroting was de inschatting dat de compensatie voor gemeenten voor 2026 eenmalig rond € 1 miljard zou bedragen. Gebaseerd op het Leidse aandeel in het Gemeentefonds (0,8%) zou dit voor Leiden neerkomen op € 8 miljoen. Zoals aangegeven in de financiële inleiding mag worden verwacht dat tenminste de volumegroei ook vanaf 2027 ook door het rijk structureel gecompenseerd zal worden. Daarom menen wij dat redelijkerwijs een deel (we gaan uit van een zeer behoudende € 0,5 miljoen) als structureel beschouwd zou moeten worden. Omdat de Algemene uitkering uit het gemeentefonds in de nieuwe definities van de toezichthouder geheel als structurele baat moet worden beschouwd, staat in de onderstaande tabel 2026 nu een voordelig saldo in de tabel van € 7,5 miljoen. Het deel dat hiervan uiteindelijk écht structureel zal blijken is echter nog niet zeker. De € 0,5 miljoen is hiervan een zeer voorzichtige inschatting. Hierover zal na de verwerking van de septembercirculaire en richting de Kaderbrief 2023-2027 meer duidelijkheid komen. Vooruitlopend hierop informeren wij u vóór besluitvorming over de Programmabegroting per brief over doorrekening van de septembercirculaire.

De Programmabegroting 2023 heeft nu zonder extra correcties het onderstaande structureel evenwicht:

Ten aanzien van de bovenstaande analyse zal de provinciaal toezichthouder in 2026 waarschijnlijk een aantal aanvullende correcties doorvoeren bij het beoordelen van het structureel evenwicht:

• De toezichthouder zal de taakstelling sociaal domein van € 2,2 miljoen niet meerekenen als structurele dekking. Om hiertegenover echter de structurele behoedzaamheidsruimte met hetzelfde bedrag staat (dit verbeter het structureel saldo weer), verstoort dit het structureel evenwicht niet.
• Voorzichtigheidshalve houdt het college bij de beoordeling van het structureel evenwicht in 2026 al rekening met de kapitaallasten van investeringen uit het meerjareninvesteringsplan 2023-2026 die in 2027 gaan komen. Hierdoor houden we nu al begrotingsruimte aan voor de volgende Kaderbrief. De provinciaal toezichthouder beoordeelt deze werkwijze als te voorzichtig en corrigeert dit op het structureel saldo. Hierdoor verbetert het structureel saldo 2026 met +/- € 1,2 miljoen.
• De toezichthouder meent dat gemeentelijke uitgaven in principe altijd structureel zijn, tenzij er een onherroepelijke einddatum aan vast zit. Een pilot om nieuwe werkwijzen uit te proberen of een tijdelijke impuls aan een beleidsterrein is in deze redenering ook structureel. De toezichthouder zal het incidenteel gedekt nieuw beleid uit beleidsakkoord 'Samen Leven in Leiden' in 2026 waarschijnlijk als structurele uitgave aanmerken. Hierdoor verslechtert het structureel saldo 2026 met +/- € 1,0 miljoen.
• Vanuit het oogpunt om reëel te begroten kiezen we ervoor om een aanname te doen voor het effect van de compensatie door het rijk voor de terugval in het Gemeentefonds vanaf 2026. De toezichthouder zal deze aanname waarschijnlijk corrigeren. Het structureel saldo 2026 verslechtert hierdoor met +/- € 0,5 miljoen.

Met de bovenstaande correcties zal de toezichthouder voor de jaren 2023 tot en met 2025 naar verwachting van oordeel zijn dat sprake is van een reëel en structureel begrotingsevenwicht. Hierdoor voldoet gemeente Leiden aan de criteria voor het 'reguliere' repressieve begrotingstoezicht. Voor 2026 zal de toezichthouder waarschijnlijk beoordelen dat geen sprake is van een structureel begrotingsevenwicht maar een structureel tekort van circa € 0,3 miljoen. Dit heeft geen consequenties voor het toezichtsregime, aangezien 2023 structureel sluitend is. Ons college hecht er echter sterk aan om - ook in het laatste jaar van de meerjarenbegroting - te sturen op een structureel sluitende begroting. Wij menen dat dit met deze begroting het geval is, omdat we op twee punten een afwijkende lijn kiezen van de verwachte lijn van de toezichthouder:

• Nu er sterke signalen zijn dat gemeenten gecompenseerd zullen worden voor het financiële tekort dat vanaf 2026 in het Gemeentefonds ontstaat, achten wij het onverantwoord om hiervoor níet een aanname te doen. Hiermee zouden we nu bezuinigingen moeten inzetten en voorzieningen in de stad moeten afbouwen terwijl dit achteraf onnodig zou blijken. We hopen dat bij de volgende Kaderbrief 2023-2027 vanuit het kabinet een duidelijk financieel kader ligt waarop zowel ons college als de toezichthouder het oordeel kan baseren.
• Ons college vindt het uitgangspunt dat alle gemeentelijke activiteiten in principe structureel zijn erg rigide. Het doet geen recht aan de lokale autonomie van de gemeenteraad om activiteiten tijdelijk als publieke taak te zien en hierna weer te stoppen. Hierover hebben we in het raadsvoorstel een expliciet beslispunt opgenomen.

Incidentele lasten en baten

Bedragen x € 1.000,-

Per programma volgt hieronder een toelichting van de incidentele lasten en baten > € 250.000. Alle overige posten worden in een totaalbedrag genoemd.

Bestuur en dienstverlening

Bedragen x € 1.000,-

Bevorderen intergemeentelijke samenwerking
In 2006 is besloten om van 2008 tot en met 2022 jaarlijks € 3.077.000 bij te dragen aan het investeringsfonds Holland Rijnland. In 2010 is besloten t.b.v. de Rijnlandroute nog eens € 20.423.000 bij te dragen. Hiervan is € 16.373.000 in 2017 betaald. In 2022 wordt nog € 3.077.000 bijgedragen. In 2023 en 2024 is dit bedrag € 1.883.000. Alle bedragen worden onttrokken aan de reserve Holland Rijnland.

Veiligheid

Bedragen x € 1.000,-

Economie

Bedragen x € 1.000,-

Verwaarden van materiaalstromen
Leiden is één van de koplopers op gebied van circulaire economie en het hergebruik van grondstoffen. We zetten de gemeentelijke impuls hierop de komende jaren door. Dit doen we onder meer met de inzet van statiegeldbekers en het stimuleren van het gebruik van herbruikbare materialen door inwoners, ontwikkelaars en de gemeente zelf. Na deze periode is de verwachting dat de markt en de gemeente de principes van circulaire economie deels in de reguliere werkprocessen heeft ingebed en dat daarom de aanvullende impuls van tijdelijke aard is.

Faciliteren van bedrijvigheid, starters en ondernemerschap in Leiden
Digitale bereikbaarheid is erg belangrijk voor Leiden als stad van kennis en cultuur. Hierdoor zullen bewoners, ondernemers, studenten en bezoekers van Leiden in de nabije toekomst toegang hebben tot een betrouwbaar, snel en duurzaam netwerk voor internet. De aanleg is gestart in januari 2022 en betreft een grootschalige uitrol van meer dan 500 kilometer met een verwachte doorlooptijd tot 2025. Hiervoor zijn aanvullende incidentele budgetten beschikbaar van € 325.000 voor 2023, € 436.000 voor 2024 en € 318.000 voor 2025. De incidentele kosten zijn geraamd in programma Economie, de incidentele baten in programma Omgevingskwaliteit. Deze baten betreffen dekking van bij de providers te innen geraamde legesinkomsten en bijdragen i.v.m. beheer openbare ruimte.

Bereikbaarheid

Bedragen x € 1.000,-

Autoluwe binnenstad
De incidentele kosten voor Autoluwe binnenstad bedragen € 312.000 voor 2023 (inclusief indexatie) en worden gedekt door een onttrekking uit de reserve bereikbaarheidsprojecten. (RB20.0148)

Uitvoeren verkeersmaatregelen wijkniveau
Dit betreft de bijdrage aan het krediet plankosten definitiefase voor infrastructurele werken. Plankosten in definitiefase van een project worden niet geactiveerd maar incidenteel afgedekt via de reserve bereikbaarheidsprojecten. Deze bijdrage houdt direct verband met de in het beleidsakkoord "Samen Leven in Leiden" opgenomen investerings ambities voor verkeersveilige gebeidsontsluitingen en overige mobiliteitsinvesteringen.

Knooppunt Leiden Centraal
Bij de 1e begrotingswijziging 2022 is een bedrag ad € 1,5 mln vrij gemaakt voor de bijdrage in de plankosten voor de voorbereiding van de OV-knoop.

Omgevingskwaliteit

Bedragen x € 1.000,-

Uitvoeren duurzaamheidsbeleid
Dit betreft een tijdelijke subsidieregeling duurzaamheidsmaatregelen (bijv. lokale energie-initiatieven) voor de periode 2023-2025 waarbij jaarlijks € 225.000 per beschikking wordt gesteld.

Beheren openbare ruimte
Digitale bereikbaarheid is erg belangrijk voor Leiden als stad van kennis en cultuur. Hierdoor zullen bewoners, ondernemers, studenten en bezoekers van Leiden in de nabije toekomst toegang hebben tot een betrouwbaar, snel en duurzaam netwerk voor internet. De aanleg is gestart in januari 2022 en betreft een grootschalige uitrol van meer dan 500 kilometer met een verwachte doorlooptijd tot 2025. Hiervoor is een aanvullende incidentele budget beschikbaar van € 325.000 voor 2023, in 2024 € 436.000 en in 2025 € 318.000. De incidentele kosten zijn geraamd in programma Economie, de incidentele baten in programma Omgevingskwaliteit. Deze incidentele baten betreffen dekking van bij de providers te innen geraamde legesinkomsten en bijdragen i.v.m. beheer openbare ruimte.

Stedelijke ontwikkeling

Bedragen x € 1.000,-

Meer energiebesparing
Dit incidenteel geraamde bedrag bestaat uit 2 delen:
€ 250.000 organisatie energietransitie voor het organiseren van een burgerberaad energietransitie.

€ 257.000 Energiearmoede. De gemeente heeft in 2022 een specifieke uitkering van € 878.636 van het Rijk ontvangen voor de aanpak van energiearmoede. Daarnaast heeft de raad bij de begrotingsbehandeling een bedrag van € 500.000 (€ 250.000 voor jaarschijl 2022 en 2023) beschikbaar gesteld voor bestrijding. Dit betekent dat er totaal bijna € 1,4 miljoen beschikbaar is voor de bestrijding energiearmoede. Het college heeft het plan van aanpak 'bestrijding energiearmoede door energiebesparing' vastgesteld. Het plan van aanpak geldt voor 2022 en 2023 en heeft drie pijlers. Ten eerste krijgen Leidse huurders van woningcorporaties met een laag inkomen en hoge energiekosten gratis adviesgesprekken over energiebesparing aangeboden. Bovendien worden energiebesparende maatregelen, zoals tochtstrips en radiatorfolie, meteen aangebracht. Ten tweede krijgen Leidse Huurders van particuliere woningverhuurders hulp van de gemeente om een voorstel te doen aan de verhuurder voor isolatie van de woning. Wettelijk is geregeld dat een verhuurder op zo'n voorstel moet ingaan. Tenslotte komt er hulp voor woningeigenaren van koopwoningen met een waarde van minder dan € 300.000. Deze hulp bestaat uit subsidie voor isolatie en hulp bij de uitvoering van isolatiemaatregelen.

Opstellen MPG en Vermogensbeheer 
De overgrote deel van de incidenteel geraamde bedragen heeft betrekking op de geraamde mutaties (lasten en baten) van projecten binnen het grondbedrijf.
In 2023 (€ 1 mln) en 2024 (€ 1,5 mln) worden opbrengstsen uit grondverkopen verwacht. De opbrengst wordt in de reserve grondexploitaties gestort.

Implementatie omgevingswet
Voor de implementatie van de omgevingswet zijn van 2022 tot en met 2026 eenmalige kosten geraamd.

Behandeling verzoeken omgevingsvergunningen
De vervanging van de software voor Vergunningen, Toezicht en Handhaving (VTH) een grotere opgave dan aanvankelijk was ingeschat. Ook financieel, naast de contractprijs waarvoor in de exploitaties voldoende dekking was, zijn er meerkosten ontstaan die maar ten dele zijn voorzien. De inpassing in de verouderde IT infrastructuur van de gezamenlijke gemeenten is oorzaak geworden van veel verstoringen en vertragingen in de afhandeling van aanvragen. Door het instellen van crisismanagement wordt gewerkt aan het oplossen van de IT problemen. Gebleken is dat er extra consultancy nodig is van diverse software leveranciers, extra projectleidingskosten, hogere conversiekosten omdat van een maatwerkpakket naar een standaardpakket geconverteerd moest worden. Deze eenmalige kosten worden gedekt door een onttrekking uit de egalisatiereserve bouwleges. (€ 128.000)

Voor de implementatie van de omgevingswet is op deze prestatie in 2023 € 315.000 en voor 2024 € 254.000 geraamd.

Voor planbegeleiding voor de aanleg van de Rijnlandroute is nog € 104.000 beschikbaar. Dit bedrag wordt gedekt door een incidentele bijdrage van de provincie Zuid-Holland.

Jeugd en onderwijs

Bedragen x € 1.000,-

Doen organiseren specialistische hulp
Bij RB20.097 'Bezuinigingsvoorstel begroting 2023 – 2024, raming uitgaven voor nieuw beleid 2022 - 2024' is in 2022 tot en met 2024 jaarlijks € 234.000 geraamd voor uitvoeringskosten jeugdhulp Leidse Regio.

Stimuleren hoogwaardig taalaanbod
In het coalitieakkoord is incidenteel € 600.000 opgenomen om o.a. kansengelijkheid in het onderwijs te bevorderen en specifiek aandacht te geven aan multi-probleemgezinnen. Het wordt gedekt door een onttrekking uit de reserve sociaal domein.

Bevorderen ouderbetrokkenheid doelgroepkinderen
Dit betreft een raming van € 850.830 voor het tijdelijke Nationaal Plan Onderwijs (NPO). Bij de baten is een opbrengst aan NPO-middelen geraamd van € 1.031.000. Het verschil wordt grotendeels veroorzaakt doordat op de prestaties Stedelijke jeugdaanpak en Uitvoeren wettelijke taken basisgezondheidszorg € 173.910 staat geraamd. Het overige verschil van € 6.260 wordt veroorzaakt doordat de baten met een hoger percentage zijn geindexeerd dan de lasten.

Sturing geven op uitvalcijfers met RMC (Regionale Meld- en Coördinatiefunctie Voortijdig Schoolverlaten)
Eind 2020 is van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap de beschikking ontvangen waarin de bedragen voor de nieuwe periode 2021-2024 voor het regionale VSV-programma (voortijdig schoolverlaten) bekend zijn gemaakt. Per jaar is een bedrag van € 520.000 toegekend. Deze bedragen worden 1-op-1 doorbetaald aan de contactschool MboRijnland.

Per 1 januari 2022 is door ZonMw een subsidie toegekend van € 563.990 voor het project ‘MDT UniverCity voor changemakers’ (om jongeren blijvend een stem te geven in het oplossen van maatschappelijke vraagstukken). Voor 2023 is hier € 285.000 voor geraamd. Het project heeft een looptijd van 24 maanden. De eindverantwoording vindt plaats in april 2024.

Cultuur, sport en recreatie

Bedragen x € 1.000,-

Ondersteunen voorstellingen-podiumaanbod
Een belangrijk deel van de aan BplusC, Leidse Schouwburg, Stadsgehoorzaal, Gebr. De Nobel en Theater Ins Blau verstrekte subsidies wordt ingezet voor de dekking van de huisvestingslasten. Afgelopen jaar was het rapport van Expertisebureau Republiq aanleiding om incidenteel een verhoging van de subsidie voor deze instellingen te realiseren, specifiek met het oog op deze problematiek. Het door BMC opgestelde Deltaplan Cultuur geeft aan dat deze problematiek nog steeds actueel is. Mede op basis van de conclusies van het Deltaplan Cultuur zijn plannen in voorbereiding om bedoelde huisvestingslasten te verlagen, met name door het reduceren van het aantal culturele accommodaties. De realisatie van die plannen vergt tijd. Om te voorkomen dat het huurdersonderhoud van de gemeentelijke panden verder achterstand oploopt is bij de kaderbrief 2021-2025 een incidenteel budget ad € 350.000 voor huisvestingslasten opgenomen.

Leidenaars bewegen voldoende
In het coalitieakkoord is incidenteel €1.000.000 opgenomen voor 2024 en 2025. Dit betreft een incidentele impuls sportaccommodaties. De komende periode zijn extra investeringen nodig om de sportinfrastructuur op peil te houden en mee te laten groeien met de ontwikkeling van de stad. Vooruitlopend op het op te stellen sportaccommodatieplan is hiervoor dus twee keer een miljoen euro gereserveerd.

Maatschappelijke ondersteuning

Bedragen x € 1.000,-

Uitvoering geven aan preventie en herstel t.a.v. verslaving en dak- en thuisloosheid
In Leiden neemt het aantal jongeren dat problemen heeft bij het vinden van huisvesting toe, zodanig dat ze zelfs dak- of thuisloos raken. Zonder de zekerheid van een dak boven het hoofd is het onmogelijk te werken aan problemen als schulden, schoolverlaten, verslaving en psychische problematiek. Voor de periode 2022 t/m 2025 is jaarlijks € 75.000 beschikbaar gesteld voor een tijdelijke intensivering. De intensivering beoogt o.a. dat er andere samenwerkingsafspraken worden gemaakt met de partners en nieuwe werkwijzen worden ontwikkeld.

De huisvestingstaakstelling statushouders voor 2021 was verdubbeld ten opzichte van 2020. De verwachting was dat deze verhoogde taakstelling niet door de woningcorporaties kon worden gerealiseerd. Daarom zijn er in 2021 extra incidentele middelen beschikbaar gesteld tot en met 2024 om tijdelijke extra huisvesting te realiseren. Het betreft o.a. de kosten van een programmamanager en ondersteuning (per jaar € 153.450) en de kosten van sociaal beheer van de tijdelijke huisvesting (€ 75.000).

De kosten van de noodopvang aan de vluchtelingen uit de Oekraine zijn in 2023 geraamd op € 5,3 mln. Dit zijn alle kosten (o.a beveiliging, afschrijving pand, huur, energie, onderhoud, schoonmaak, wasmachines, leegstandbeheer, onvoorzien) behoudens de kosten van de leefgelden die in programma 10 Werk en Inkomen zijn geraamd en interne en externe personeelskosten die op de overheadkostenplaatsen van de diverse programma's zijn geraamd. Aan rijksbaten is € 6,7 mln geraamd. De totale begrotingswijziging noodopvang Oekraine is budgettair-neutraal.

Uitvoeren opvang en huisvesting kwetsbare groepen
In 2019 is een tijdelijke subsidieregeling Huisvesting kwetsbare groepen ingevoerd met een incidenteel budget. Het budget wat niet uitgegeven werd werd overgeheveld naar het volgende jaar. Het nu beschikbare budget voor de subsidieregeling wordt met € 500.000 verhoogd.

Organiseren voorzieningenaanbod
In 2023 is een incidenteel uitvoeringsbudget geraamd van € 208.000 voor het Social Impact Team (RB21.0146).

Organiseren van activiteiten die maatschappelijke participatie bevorderen en sociaal isolement voorkomen
Bij de begroting 2022 is € 182.000 per jaar voor 2022 en 2023 beschikbaar gesteld. Met dit bedrag kan een extra investering plaatsvinden om onze inwoners aan elkaar te verbinden in het kader van participatie en ontmoeting, wat in tijden van en na de Coronapandemie extra belangrijk is. Bovendien is het een effectieve manier om te investeren in het stadsklimaat, een belangrijke pijler uit de Visie Sociaal Domein.
In het coalitieakkoord is jaarlijks € 250.000 opgenomen om de aanpak bestrijden eenzaamheid tijdelijk te intensiveren voor de periode 2023 tot en met 2026. De tijdelijke intensivering wordt volledig gedekt door een onttrekking uit de reserve sociaal domein.

Bevorderen cliëntenbetrokkenheid
In het coalitieakkoord is voor 2023 incidenteel € 0,5 miljoen opgenomen voor quick-wins in de openbare ruimte die bijdragen aan een grotere leefbaarheid in Transvaal.

Werk en inkomen

Bedragen x € 1.000,-

Inzetten van re-integratie en participatievoorzieningen
Leiden voert de inburgering ook uit voor de Leidse regiogemeenten. Er is een dienstverleningsovereenkomst opgesteld voor de periode 2022 tot en met 2024. Daarom zijn de regiolasten en -baten van € 573.000 tot en met 2024 begroot.

Inzetten sociale werkvoorziening
Er is incidenteel € 414.000 beschikbaar gesteld door het Rijk voor de regionale versterking van de arbeidsmarkt. In 2023 wordt de decentralisatie-uitkering door het Rijk geevalueerd.

Behandelen aanvragen bijzondere bijstand
De leefgelden aan de vluchtelingen uit de Oekraine zijn geraamd tot en met maart 2023. Voor het eerste kwartaal van 2023 is een raming opgenomen van € 1.252.000. Aan rijksbaten is € 390.000 geraamd. De totale begrotingswijziging noodopvang Oekraine is budgettair-neutraal.

Subsdidies Minimabeleid
Er is een incidenteel budget geraamd van € 296.000 voor het Volwassenenfonds (sport, cultuur etc.) in 2023 (RB 21.0146). In 2022 was € 287.000 geraamd. Het tijdelijke Volwassenenfonds is bedoeld om mensen na corona weer sociaal te activeren. Het wordt gedekt vanuit de reserve sociaal domein, onderdeel social impact. Het onderdeel social impact in de reserve is gevoed uit niet-bestede coronamiddelen het sociaal domein.
In het coalitieakkoord is van 2022 tot en met het 2025 jaarlijks € 300.000 opgenomen om de bestaanszekerheid van mensen te vergroten.

Uitvoeren schuldhulpverlening
Er is een incidenteel budget beschikbaar gesteld voor Eerste hulp bij geldzorgen van € 368.000 gedekt vanuit de reserve sociaal domein, onderdeel social impact (RB 21.0146). Het onderdeel social impact in de reserve is gevoed uit niet-bestede coronamiddelen in het sociaal domein. De uitgebreide Eerste hulp moet de ontstane problemen door corona beheersbaar maken.

Algemene middelen en overhead

Bedragen x € 1.000,-

Stelposten concern
Een deel van de investeringen uit het investeringsplan wordt pas in 2025 of later opgeleverd. De afschrijving start daarom pas na 2026. De structurele dekking voor die kapitaallasten valt in 2026 incidenteel vrij. (1,2 mln)

Overhead - overige
Bij de Kadernota 2018-2022 is gedurende 3 jaar een werkbudget van € 500.000 beschikbaar gesteld voor een aangepaste vitaliteitsregeling. In 2020 resteerde nog € 380.000 van het budget voor dat jaar. Dat bedrag is overgeheveld naar 2023. Het restant over 2021 ad € 390.000 is overgeheveld naar 2024.
Deze budgetten zijn tijdelijk beschikbaar gesteld om nieuw beleid, ondersteuning en uitgebreid onderzoek naar vitaliteit bij de medewerkers uit te voeren. Iedere medewerker krijgt de kans om een vitaliteitsonderzoek te laten doen. Als beleid is opgezet en het uitgebreide onderzoek bij alle medewerkers klaar is kan incidenteel noodzakelijk onderzoek in het kader van vitaliteit ten laste van het reguliere budget voor arbozaken worden uitgevoerd.

Bij de 2de technische wijziging 2022 is voor de jaren 2023 tot en met 2026 € 100.000 beschikbaar gesteld voor de kosten van de uitvoering van flankerend beleid bij medewerkers die bovenformatief zijn geworden als gevolg van een reorganisatie van de taken. De gemeente heeft onlangs een reorganisatie uitgevoerd waarbij leidinggevende taken lager in de organisatie zijn ondergebracht. Dit leidt ertoe dat er mensen bovenformatief worden of zijn geworden omdat zij niet in staat zijn om de nieuwe functie met leidinggevende taken uit te voeren. Het flankerend beleid bestaat o.a. uit geldelijke ondersteuning voor onderzoek, opleiding en/of begeleiding bij uitstroom zodat deze medewerkers op een andere functie aan het werk kunnen. Dit bedrag wordt gedekt door een onttrekking uit de reserve flankerend beleid.

Overhead kostenplaatsen
€ 1.276.000 - Betreft tijdelijk budget voor de implementatie van het nieuwe Financiele systeem en het optimaliseren c.q. verbeteren van de bedrijfsvoering.

Betreft een tijdelijk budget, 2023 € 519.000, 2024 € 254.000 en voor 2025 € 109.000, voor invoeringskosten omgevingswet.

€ 181.000 (2023 en 2024) De gebouwen in eigendom van Cluster Beheer (met name die op de werf aan de Admiraal Banckertweg en Kenauweg) zijn aan het einde van hun levensduur. Er zijn momenteel concrete plannen voor een nieuwe locatie. Investeren in groot onderhoud of vervanging op deze locaties is daarmee niet doelmatig. Dat betekent dat er alleen nog correctief onderhoud op deze locaties wordt uitgevoerd, gericht op wat er minimaal nodig is om de locaties tot oplevering van de nieuwe werf veilig en bruikbaar te houden. Dit betekent wel dat de kosten voor correctief onderhoud oplopen. Hiervoor is tot ingebruikname van de nieuwe locatie incidenteel extra budget geraamd.

Voor communicatie m.b.t. noopopvang van de vluchtelingen uit de Oekraine is in 2023 € 121.000 gereserveerd.

Overhead - bijdrage SP71
In het beleidsakkoord Samen Leven in Leiden is voor 2023 tot en met 2025 jaarlijks € 800.000 geraamd als impuls voor digitalisering en dienstverlening. De taken van SP71 worden per 1 januari 2023 ondergebracht bij het nieuwe cluster Interne Dienstverlening en Advisering (IDA).

Overhead IDA
Voor het project vervanging financieel systeem is in 2023 een eenmalig extra budget van € 735.000 beschikbaar

Structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves

De mutaties binnen reserves zijn per programma in het programmaplan toegelicht. Hieronder beperken we ons tot de structurele stortingen en onttrekkingen binnen reserves. De bedragen in tabellen die groter of gelijk zijn aan € 250.000 worden toegelicht.

Bedragen x € 1.000,-

Toevoegingen

Reserve Bereikbaarheidsprojecen
Voor de projecten 'Bereikbaarheid Leidse Agglomeratie' (LAB071) en 'Openbere ruimte binnenstad' (ORB) zijn de toekomstige structurele beheerskosten vooralsnog geraamd als een structurele storting in de reserve bereikbaarheidsprojecten. Zodra een deel van de projecten in gebruik wordt genomen wordt deze structurele storting voor dat deel omgezet in structureel onderhoudsbudget.

Reserve Duurzame stad
Bij de decemberwijziging 2018 (RB18.0112) is de reserve duurzame stad ingesteld. De projecten uit het Financieel Perspectief Duurzame Stad (FPDS) worden door deze reserve gedekt. Als die kosten structureel zijn, wordt de storting verlaagd als dekking voor deze structurele kosten.
Het financieel Perspectief Duurzame Stad (FPDS) wordt jaarlijks herzien.

Onttrekkingen

Reserve afkoopsommen erfpacht
Voor grond die de gemeente in erfpacht uitgeeft wordt een jaarlijkse erpachtcanon ontvangen. Men kan er voor kiezen om deze canon voor 75 jaar af te kopen. Die afkoopsom wordt gestort in de reserve afkoopsommen erfpacht. Ter compensatie van het niet meer ontvangen van de jaarlijkse erfpachtcanon valt 1/75e van de afkoopsom jaarlijks vrij ten gunste van de rekening van baten en lasten. Die vrijval wordt daarom als structureel beoordeeld.

Reserve Afschrijvingen investeringen
Vanuit deze reserve worden jaarlijkse afschrijvingskosten van investeringen gedekt.